Nga đã mời các tùy viên quân sự nước ngoài cũng như báo chí trong và ngoài nước đến tận mắt chứng kiến sự kiện “trình làng” tên lửa 9M729 đang khiến phương Tây “điên đảo”. Tên lửa này là lý do khiến Mỹ nổi giận đùng đùng đòi rút khỏi một hiệp ước kiểm soát vũ khí và các đồng minh Châu Âu của Mỹ đang cực kỳ quan ngại viễn cảnh bùng nổ một cuộc chạy đua vũ trang nguy hiểm.
Bộ Quốc phòng Nga hôm qua (23/1) đã tổ chức một sự kiện giới thiệu về một loại vũ khí mới gây tranh cãi của nước này. Nga đã mời các tùy viên quân sự nước ngoài cũng như báo chí trong và ngoài nước đến chiêm ngưỡng hệ thống đình đám Iskander-M được trang bị 4 tên lửa 9M729 cùng với hệ thống vận chuyển tên lửa và bệ phóng tại một cuộc họp báo được tổ chức ở công viên giải trí Patriot.
“Một hình dạng đặc biệt của giàn phóng tự đẩy đã được phát triển cho tên lửa 9M729. Nó có thể mang được 4 tên lửa 9M729 trong khi giàn phóng trước đây mang theo hai tên lửa 9M728,” Chỉ huy Lực lượng Tên lửa và Pháo binh của Nga – Trung tướng Mikhail Matveyevsky cho biết tại cuộc họp báo.
Ông Matveyevsky giải thích rằng, tên lửa 9M729 dài hơn phiên bản trước 530mm và vì thế nó cần một giàn phóng Iskander-M được nâng cấp.
Một nguồn tin nắm rõ về sự kiện ngày hôm qua tiết lộ, đại diện của Mỹ đã không đến dự cuộc họp báo giới thiệu về tên lửa mới của Nga. “Không có người Mỹ tại sự kiện”, nguồn tin khẳng định.
Tên lửa 9M729 là phiên bản mới hơn của tên lửa 9M728 – một loại tên lửa được trang bị cho hệ thống Iskander-M. 9M728 được phát triển bởi Cục Thiết kế Novator ở Yekaterinburg. Tên lửa 9M729 mang đầu đạn có sức công phá lớn hơn và một hệ thống điều khiển giúp nó đạt độ chính xác cao hơn. Hầu hết các bộ phận trong tên lửa 9M728 đều giống hệt phiên bản cũ 9M729.
Tên lửa 9M729 gây lo ngại rất lớn cho Mỹ và Mỹ tin rằng, Nga đã tiến hành thử nghiệm tên lửa loại này ở các tầm bắn vi phạm Hiệp ước Các Lực lượng Hạt nhân Tầm trung (INF). Tên lửa 9M729 có tầm bắn tối thiểu là 50km – giống với phiên bản trước đó 9М728 của nó. Tầm bắn tối đa của tên lửa 9M729 là 480km, ngắn hơn 10km so với tầm bắn của tên lửa 9М728 – loại tên lửa vi phạm hiệp ước INF. Trong khi Mỹ tin rằng, tên lửa 9M729 của Nga có tầm bắn vượt phạm vi 500km được quy định trong hiệp ước INF thì Nga bác bỏ điều này. Mỹ muốn Nga phải hủy bỏ toàn bộ tên lửa 9M728 nhưng Nga kiên quyết không chấp nhận.
Bộ Quốc phòng Nga đã lần đầu tiên cho “trình làng” tên lửa 9M729 để các tùy viên quân sự nước ngoài có thể trực tiếp nhìn thấy loại vũ khí mới này của Nga trong một nỗ lực nhằm giải tỏa nỗi quan ngại của phương Tây và mở đường cho các cuộc đối thoại nhằm giữ lại hiệp ước INF. Tuy nhiên, điều đáng tiếc là các đại diện của Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Liên minh Châu Âu (EU) và NATO đều không đến tham dự sự kiện giới thiệu tên lửa của Nga. Diễn biến này khiến người ta lo ngại Nga và Mỹ sẽ không thể tháo gỡ được cuộc đối đầu xung quanh tên lửa 9M729 và hiệp ước INF, từ đó hiệp ước INF sẽ bị xé bỏ và châm ngòi cho một cuộc chạy đua vũ trang đáng sợ.
INF được ký kết là để giải quyết một cuộc khủng hoảng tên lửa hạt nhân thời Xô-viết nhằm vào các thủ đô phương Tây. Hiệp ước INF được ông Mikhail Gorbachev và ông Ronald Reagan ký năm 1987 cấm Nga và Mỹ phát triển, triển khai và thử nghiệm các tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo được phóng đi từ mặt đất với tầm bắn từ khoảng 300 đến 3.400 dặm (tương đương từ 482km đến 5470km). Hiệp ước này được coi là một thành tựu lớn đạt được trong nỗ lực nhằm “tháo ngòi” căng thẳng trong Chiến tranh Lạnh và giúp hóa giải nỗi lo sợ về vũ khí hạt nhân ở Châu Âu.