Ngày 5/3 tới, Trung Quốc sẽ tổ chức Đại hội đại biểu Nhân dân toàn quốc (NPC) với sự tham gia của các lãnh đạo đảng, quan chức chính phủ, giám đốc điều hành công ty, đại biểu các tỉnh và các tư lệnh quân đội. Cùng thời điểm trên sẽ diễn ra Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc (CPPCC). CPPCC được coi là cơ quan cố vấn chính trị hàng đầu Bắc Kinh.
Kỳ họp thứ nhất Đại hội Đại biểu nhân dân toàn quốc (Quốc hội) Trung Quốc Khóa XIII
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và tất cả các thành viên khác của Ban thường trực Bộ Chính trị Trung Quốc cũng là đại biểu NPC. Khoảng 3.000 quan chức quyền lực nhất Trung Quốc đang chuẩn bị cho cuộc họp quốc hội hàng năm. Tại NPC, Đảng Cộng sản Trung Quốc sẽ thông báo những thay đổi chính sách lớn và tái cơ cấu nhân sự. Năm 2018, giới hạn nhiệm kỳ của vị trí chủ tịch nước đã bị loại bỏ, mở đường cho ông Tập Cận Bình giữ chức dài hạn.
Giới truyền thông và chuyên gia nhận định NPC năm 2019 diễn ra trong thời điểm chính quyền của ông Tập Cận Bình đang phải đối mặt với nhiều thách thức nhất trong 6 năm ông lên nắm quyền. Trong đó, tranh chấp thương mại với chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump khiến hàng trăm tỷ USD hàng nhập khẩu của Trung Quốc bị tăng thuế, cùng lúc Mỹ và các đồng minh châu Âu đồng loạt kêu gọi tẩy chay các công ty công nghệ hàng đầu của Trung Quốc như Huawei và ZTE với lo ngại tổn hại an ninh quốc gia, hơn nữa thời gian từ giữa năm 2018 đại chiến lược “Vành đai và con đường” do ông Tập Cận Bình phát động cũng không thu được nhiều kết quả như mong muốn khi bị hàng loạt quốc gia chỉ trích Trung Quốc lợi dụng nguồn ngân sách chi cho chiến lược này làm bình phong thực hiện chính sách “ngoại giao bẫy nợ”.
Bloomberg nhận định, tại NPC 2019, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường sẽ đưa ra những mục tiêu tăng trưởng tổng thể, Bộ trưởng tài chính Lưu Côn và các quan chức từ Ngân hàng nhân dân Trung Quốc cũng dự định phát biểu tại Đại hội. Trong khi đó, theo Reuters, trong các kế hoạch chính phủ ông Tập Cận Bình đặt ra, mục tiêu tăng trưởng kinh tế quốc gia được ước tính từ 6-6,5% cho năm 2019 – có thể là dấu hiệu cho thấy các nhà chính sách vẫn xem xét việc kinh tế phát triển chậm lại với những mục tiêu trong năm nay.
Bên cạnh đó, cơ quan lập pháp Trung Quốc cũng dự định cân nhắc một dự luật bảo vệ tài sản trí tuệ của các nhà đầu tư nước ngoài và cấm chuyển giao công nghệ bắt buộc – hai vấn đề chủ chốt Washington yêu cầu Bắc Kinh thay đổi trong cuộc chiến thương mại.
Về lĩnh vực quân sự, giới chuyên gia cho rằng tại Đại hội lần này Bắc Kinh sẽ công bố tăng mạnh ngân sách quốc phòng trong năm 2019 lên tới khoảng 1.200 tỷ NDT (179 tỷ USD). Theo giới phân tích, việc Trung Quốc tăng ngân sách quốc phòng khi nền kinh tế tăng trưởng là điều hợp lý. Nhà phân tích quân sự Ngụy Đông Húc dự đoán rằng ngân sách quốc phòng năm 2019 của Trung Quốc sẽ vào khoảng 1.200 tỷ NDT và mức tăng này nhiều khả năng sẽ không vượt 10% so với năm trước. Trước đó, hồi tháng 3/2018, Tân Hoa xã đưa tin ngân sách quốc phòng năm 2018 của Trung Quốc là 1.110 tỷ NDT, tăng 8,1% so với năm 2017.
Bên cạnh đó, Báo cáo của Đại hội Đại biểu toàn quốc Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ XIX cũng đã hoạch định rõ mục tiêu tiến bộ quân sự của Trung Quốc: “Đến năm 2020, sẽ cơ bản đạt được cơ giới hóa quân sự, với ứng dụng công nghệ thông tin tiến một bước dài và các năng lực chiến lược sẽ có sự cải thiện lớn”. Báo cáo này còn đề cập rằng đến năm 2035, công cuộc hiện đại hóa quốc phòng và các lực lượng của Trung Quốc sẽ cơ bản được hoàn thành; và đến giữa thế kỷ 21, các lực lượng vũ trang sẽ được chuyển đổi hoàn toàn thành quân đội tầm cỡ thế giới. Sau đó, Nhật báo PLA đưa tin sự gia tăng ngân sách quốc phòng này chủ yếu là nhằm phát triển vũ khí và các trang thiết bị, cải thiện các điều kiện huấn luyện, cải cách quân đội và tiền lương cũng như lợi ích của binh lính.
Giới phân tích quân sự Trung Quốc khẳng định điều tương tự cũng sẽ áp dụng cho năm 2019. Nhà phân tích Ngụy Đông Húc cho rằng Trung Quốc vẫn còn nhiều việc cần phải làm liên quan đến vũ khí và công nghệ bởi vũ khí của nước này Trung Quốc kém tiên tiến trong quá khứ. Ngoài ra, ông Ngụy Đông Húc còn cho hay việc duy trì các loại vũ khí thường trực cũng có thể gây tốn kém, đồng thời viện dẫn tàu sân bay thứ hai của Hải quân PLA cần phải được duy tu và bảo dưỡng trong năm nay.
Tại kỳ họp Lưỡng hội 2018 của Trung Quốc đã đi vào lịch sử Trung Quốc bằng nhiều dấu ấn quan trọng với những kỳ tích chưa từng có sau 40 năm cải cách mở cửa. Để duy trì kỳ tích, có thêm thành công trong thời đại mới, Kỳ họp Lưỡng hội Trung Quốc 2018 đã xác định, tới năm 2020, Trung Quốc sẽ xóa bỏ hoàn toàn tình trạng đói nghèo. Kỳ họp Lưỡng hội Trung Quốc năm 2018 đã bầu ra các chức danh lãnh đạo khóa mới, với người đứng đầu là Chủ tịch nước, Chủ tịch Quân ủy Trung ương Tập Cận Bình; thông qua kế hoạch cải tổ Quốc vụ viện quy mô lớn nhằm củng cố bộ máy chính phủ hoạt động hiệu quả và hiệu lực hơn.
Việc Quốc hội Trung Quốc khóa XIII thông qua các nội dung sửa đổi Hiến pháp như xóa bỏ giới hạn nhiệm kỳ đối với vị trí Chủ tịch nước, Phó Chủ tịch nước; tư tưởng chính trị của Chủ tịch Tập Cận Bình đã được đưa vào Hiến pháp Trung Quốc là một dấu mốc lịch sử. Như báo chí Trung Quốc đánh giá, Kỳ họp Lưỡng hội Trung Quốc năm 2018 mang một ý nghĩa đặc biệt trong thời đại mới, hoàn thành thắng lợi xây dựng xã hội khá giả toàn diện, mở ra hành trình mới giành thắng lợi vĩ đại cho chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc trong thời đại mới.
Ngoài cuộc chiến giảm nghèo, tại Kỳ họp Lưỡng hội 2018, các đại biểu Trung Quốc còn bàn về nhiều biện pháp mới nhằm giải quyết hữu hiệu các vấn đề mà người dân lo lắng như quản lý ô nhiễm, an toàn thực phẩm, giáo dục y tế, nhà ở dưỡng lão… Thực hiện tư tưởng phát triển lấy nhân dân làm trung tâm; quan tâm tới các nhu cầu mới về cuộc sống tốt đẹp của quần chúng nhân dân.
Tuy nhiên, cũng tại kỳ họp trên, việc Trung Quốc tăng ngân sách quốc phòng để dồn sức cho chương trình hiện đại hóa lực lượng vũ trang đầy tham vọng không khỏi khiến các nước lo ngại. Theo báo cáo mà Thủ tướng Lý Khắc Cường đưa ra tại phiên khai mạc kỳ họp, ngân sách quốc phòng Trung Quốc năm 2018 được ấn định ở mức 1,11 nghìn tỷ NDT, tương đương 175 tỷ USD cũng phản ánh những dự định chiến lược của Trung Quốc trong việc không ngừng củng cố năng lực quân sự, gây quan ngại cho khu vực và thế giới.