Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan vừa thể hiện thái độ cứng rắn của mình khi ông tóm gọn đối tượng tấn công quân sự trong cụm từ: “Trung Quốc, Trung Quốc, Trung Quốc”. Theo đó, đề xuất ngân sách quốc phòng trong năm 2020 sẽ lên 25 tỷ USD để phát triển vũ khí hạt nhân. Có như thế mới giành lợi thế trước Trung Quốc.
Từ lâu Mỹ luôn coi Nga là mối quan ngại lớn. Tuy nhiên, tới đây Bộ Quốc phòng Mỹ muốn quân đội nước này tập trung nhiều hơn vào vấn đề quốc phòng-an ninh cấp bách đến từ sự phát triển nhanh chóng của quân đội Trung Quốc. Theo Hãng tin AP, đó là chủ đề được Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Patrick Shanahan nói đến khi ông trình bày đề xuất ngân sách quốc phòng mới trước Ủy ban Quân lực Thượng viện hôm 14/3.
Ông Shanahan nói cụ thể rằng: “Trung Quốc đang tích cực hiện đại hóa quân đội, đánh cắp khoa học và công nghệ có hệ thống và tìm kiếm lợi thế quân sự thông qua chiến lược hợp nhất quân sự – dân sự”. Không phải vào lúc này mà từ khi còn làm Thứ trưởng Quốc phòng, ông Shanahan đã cùng với Bộ trưởng soạn thảo chiến lược quốc phòng quốc gia. Chiến lược này đặt Trung Quốc ở đầu danh sách những vấn đề nước Mỹ đang đối mặt.
Ngân sách quốc phòng năm 2020 của Lầu Năm Góc được đề xuất lên tới khoảng 718 tỉ USD, trong đó một tỉ lệ thích đáng được cho là để “đánh” Trung Quốc. Có thể thấy rõ nhất là khoản chi 25 tỉ USD để phát triển vũ khí hạt nhân nhằm duy trì lợi thế trước Trung Quốc. Hiện nay Trung Quốc đang phát triển máy bay ném bom tầm xa có khả năng mang vũ khí hạt nhân. Nếu thành công, Trung Quốc sẽ trở thành quốc gia thứ ba sở hữu vũ khí hạt nhân trên không, trên biển và trên bộ, chỉ đứng sau Mỹ và Nga. Đó là một mối đe dọa lớn.
Ông Shanahan còn chỉ trích Trung Quốc liên tục có những hành động quân sự hóa biển Đông, đánh cắp công nghệ của Mỹ và đồng minh. Bắc Kinh cũng có những bước đi nhằm có thể phát động cuộc chiến trên không gian. Vì vậy, không thể chậm trễ hơn, Mỹ buộc phải móc hầu bao chi hàng tỉ USD để phát triển công nghệ và vũ khí cho không gian, ngăn chặn vệ tinh trở thành mục tiêu tấn công tiềm tàng của Trung Quốc. Mỹcũng chạy đua phát triển tên lửa siêu thanh để tránh bị tụt lại phía sau so với Nga và Trung Quốc.
Trước sự điều chỉnh chiến lược này, một số nhà phân tích quốc phòng cho rằng, Lầu Năm Góc đã thổi phồng mối đe dọa của Trung Quốc. Ông Christopher Preble, chuyên gia tại Viện Cato (Mỹ), nhấn mạnh câu hỏi cần đặt ra là hành vi của Trung Quốc đang đe dọa cụ thể những gì?
Ngược lại với quan điểm nêu trên, tờ South China Morning Post cho rằng: Mỹ có lý do để lo ngại trước sự trỗi dậy của Trung Quốc. Không lo ngại sao được khi quốc gia này đông dân nhất thế giới, đang nỗ lực chế tạo vũ khí mới để thách thức sự thống trị của Mỹ. Vào tháng 2, Tân Hoa Xã đưa tin Viện Khoa học Quân sự Trung Quốc đang đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu và phát triển thông qua việc tuyển mộ 248 chuyên gia công nghệ cao và tập trung vào những lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, quốc phòng; vào những công nghệ có thể ứng dụng trong cả quân sự lẫn dân sự.
Những nỗ lực của Bắc Kinh phù hợp với chiến lược hiện đại hóa quân đội và cải thiện sự sẵn sàng chiến đấu. Ngân sách quốc phòng của Trung Quốc trong năm 2019 đạt mức 1.180 tỉ nhân dân tệ (176 tỉ USD), tăng 7,5% so với năm ngoái. Trong số này, ngân sách cho khoa học và công nghệ tăng 13,4% lên mức 354,31 tỉ nhân dân tệ.
Việc tăng chi tiêu quốc phòng của Trung Quốc còn nhằm tăng lương và điều kiện sống của quân nhân, nằm trong kế hoạch xây dựng lực lượng quân đội chuyên nghiệp mà Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đề ra. Đương nhiên, Bắc Kinh không dại gì công khai nội dung chi tiêu quốc phòng. Điều này có thể khiến các quốc gia trong khu vực lo ngại về an ninh.
Theo người phát ngôn của chính phủ Trung Quốc hôm 4/3, Bắc Kinh sẽ duy trì mức tăng chi tiêu quốc phòng “một cách hợp lý và phù hợp” để đảm bảo nhu cầu cải cách quân đội và an ninh quốc gia.Ông này nói rõ thêm, chi tiêu quốc phòng “hạn hẹp” của Trung Quốc nhằm “bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ”.
Ngân sách quốc phòng của Trung Quốc được công bố trong bối cảnh tình hình an ninh trên eo biển Đài Loan, biển Hoa Đông và Biển Đông vẫn diễn biến phức tạp. Bắc Kinh nhiều lần tuyên bố sẵn sàng thống nhất Đài Loan bằng vũ lực nếu cần thiết. Các hoạt động diễn tập quân sự thường xuyên diễn ra trong khu vực eo biển Đài Loan.
Nhiều chuyên gia bày tỏ lo ngại xảy ra va chạm giữa Mỹ và Trung Quốc trong khu vực, đặc biệt khi Mỹ vẫn duy trì các hoạt động tuần tra tự do hàng hải nhằm bác bỏ những tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc. Và tuyên bố mới nhất của Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, cùng với việc tăng chi ngân sách quốc phòng đã thể hiện rõ Mỹ đã sẵn sàng vào cuộc chiến.