Thời gian gần đây Mỹ đã điều tàu Hải quân đi vào Biển Đông với mục đích tuần tra. Đặc biệt, vào ngày 24/3, Hoa Kỳ đã điều 2 tàu Hải quân và Cảnh sát biển đi qua Eo biển Đài Loan. Động thái này của Mỹ nhằm gia tăng tần suất di chuyển qua tuyến đường thủy chiến lược bất chấp sự phản đối của Trung Quốc.
Mặc dù, Mỹ biết rằng động thái mới này có khả năng gây nguy cơ gia tăng căng thẳng với Trung Quốc, nhưng với các nhà nghiên cứu nhìn nhận thì đây là dấu hiệu hỗ trợ từ Washington giữa bối cảnh sự xích mích không giảm giữa Đài Bắc và Bắc Kinh. Dấu hiệu này làm cho Đài Loan, hòn đảo tự trị, vững tin hơn để đối trọng với Trung Quốc
Hai con tàu đi qua Eo biển, gồm tàu khu trục Curtis Wilbur của Hải quân, và tàu Guard Bertholf của Cảnh sát biển, nằm trong chương trình tuần tra của quân đội Hoa Kỳ. Phía Mỹ tuyên bố: Các tàu quá cảnh Eo biển Đài Loan thể hiện cam kết của Hoa Kỳ về một Ấn Độ – Thái Bình Dương tự do và cởi mở hay Hoa Kỳ sẽ sử dụng đường hàng không, đường biển và hoạt động ở bất cứ nơi nào mà luật pháp quốc tế cho phép.
Trong mối quan hệ Mỹ – Trung, Đài Loan là một trong những tâm điểm ngày càng “nóng bỏng”, bao gồm một cuộc tranh chấp thương mại, các chế tài trừng phạt của Hoa Kỳ, và việc Trung Quốc gia tăng phô trương quân sự tại Biển Đông, nơi mà Hoa Kỳ cũng đã tiến hành những cuộc tuần tra tự do hàng hải.
Trong phạm vi luật pháp cho phép, Hoa Kỳ đã giúp bảo vệ Đài Loan. Đổi lại kể từ gần 10 năm về trước, Washington đã bán cho Đài Loan hơn 15 tỷ USD tiền vũ khí. Trung quốc tức tối ra mặt và đã nhiều lần Trung Quốc muốn thôn tính Đài Loan và không coi Đài Loan là một nước. Trung Quốc đang tăng cường áp lực nhằm khẳng định chủ quyền của họ đối với hòn đảo tự trị, nơi mà Bắc Kinh đã từng tuyên bố đưa về quyền kiểm soát thậm chí cả bằng vũ lực.
Trung Quốc cũng đã nhiều lần điều máy bay và tàu quân sự đi vòng quanh hòn đảo trong các cuộc tập trận diễn ra trong vài năm qua, và nó đã tiến hành cô lập các mối quan hệ quốc tế của Đài Loan, làm giảm những đồng minh ngoại giao còn lại của hòn đảo này. Tình hình căng thẳng đã diễn ra trong thời gian dài.
Đầu năm nay, cơ quan Tình báo Quốc phòng Hoa Kỳ đã công bố một bản báo cáo, nói rằng Trung Quốc xem Đài Loan là một “định hướng hàng đầu” đối với việc hiện đại hóa quân sự. Đài Loan là một hòn đảo nhỏ, việc sử dụng quân sự chống lại Trung Quốc chẳng khác nào mang “trứng chọi với đá”. Việc Đài Loan phải dự vào Mỹ như một điều đương nhiên!