Nhật Bản đề xuất quy tắc nhằm kiểm tra dự án Vành đai – Con đường

Nhật Bản sẽ đề xuất các hướng dẫn mới về hỗ trợ phát triển – khi nước này tổ chức Hội nghị thượng đỉnh G-20 vào tháng Sáu – nhằm kiểm tra sự gia tăng ảnh hưởng của Trung Quốc thông qua các dự án cơ sở hạ tầng, theo Nikkei.

Các hướng dẫn mới, được tạm gọi là “Nguyên tắc G-20 về chất lượng đầu tư cơ sở hạ tầng” – sẽ đưa ra những nguyên tắc chính về chống tham nhũng và bền vững tài khóa – để hỗ trợ phát triển. Hướng dẫn này cũng nhằm khuyến khích các nhà tài trợ lớn như Trung Quốc tuân thủ các chuẩn mực quốc tế – khi thực hiện các dự án cơ sở hạ tầng ở châu Á và châu Phi. Trong số các nguyên tắc, sẽ có yêu cầu về sự cởi mở trong đầu tư từ bất kỳ quốc gia, và minh bạch dự án. Đề xuất cũng kêu gọi một số nhà tài trợ viện trợ xem xét đến khả năng trả nợ của quốc gia tham gia dự án.

Theo Nikkei, hướng dẫn mới này nhằm kiểm tra sự đầu tư quá mức của Trung Quốc vào các nước nghèo châu Á và châu Phi theo dự án Vành đai – Con đường. Bắc Kinh được cho là đang cho các quốc gia vay tiền mà ít quan tâm đến khả năng kinh tế của các dự án hoặc khả năng trả nợ của người vay. 

Một số cơ sở hạ tầng của Sri Lanka do Trung Quốc hỗ trợ, như thành phố cảng Colombo, đã khiến đất nước dẫn tới cuộc khủng hoảng thanh toán. (Ảnh: Reuters)

Cảng Hambantota của Sri Lanka là một trường hợp điển hình. Cảng này này đã được phát triển với sự hỗ trợ của Trung Quốc, nhưng không tạo ra được doanh thu như kế hoạch, và về cơ bản, nó đã bị Trung Quốc “chiếm lại”, theo Nikkei.

Trung Quốc không phải là thành viên của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) và Ủy ban Hỗ trợ Phát triển (DAC), điều này có nghĩa là quốc gia này hoạt động bên ngoài các quy tắc hiện hành đang chi phối các nhà tài trợ và viện trợ lớn như Hoa Kỳ, Châu Âu và Nhật Bản.

Đây không phải là lần đầu tiên Tokyo đề xuất hướng dẫn viện trợ, vào năm 2016, khi chủ trì Hội nghị thượng đỉnh G-7, Nhật Bản đã thúc đẩy việc áp dụng “Các nguyên tắc G-7 để thúc đẩy chất lượng đầu tư cơ sở hạ tầng”.

Trong chuyến thăm Trung Quốc vào tháng 10 năm ngoái, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã kêu gọi Bắc Kinh tuân thủ các thông lệ tài trợ quốc tế về sự cởi mở, minh bạch và bền vững.