Sau nhiệm kỳ đầu tiên (2013-2019) đưa quốc gia giàu có một thời rơi vào siêu lạm phát và thiếu đói nghiêm trọng, Tổng thống Nicolas Maduro đã bị Quốc hội Venezuela bác bỏ tính hợp pháp của nhiệm kỳ thứ hai (2019-2025) vào tháng 1/2019.
Ngày 23/1, Chủ tịch Quốc hội Juan Guaido, lãnh đạo phe đối lập với đảng cầm quyền, tuyên bố làm tổng thống lâm thời của Venezuela cho đến khi tổ chức một cuộc bầu cử mới, ông nói rằng điều này là hợp hiến, vì hiến pháp quy định Chủ tịch Quốc hội có quyền làm tổng thống lâm thời trong trường hợp không có tổng thống.
Tổng thống lâm thời Juan Guaido phát biểu trước những người biểu tình phản đối Maduro ngày 6/4/2019 tại thủ đô Caracas (Ảnh: Twitter)
Ông Maduro cương quyết không từ chức, và quyền lực của nhà lãnh đạo cánh tả không dễ bị loại bỏ, vì thực tế ông vẫn kiểm soát toàn bộ lực lượng vũ trang và có được sự ủng hộ từ hai đồng minh lớn là Nga và Trung Quốc, hai nước có quyền phủ quyết tại Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc.
Dưới đây là diễn biến cuộc khủng hoảng Venezuela tính đến thứ Năm ngày 18/4/2019:
Nga và Trung Quốc hôm thứ Năm đã lên án Hoa Kỳ tìm cách can thiệp vào vấn đề của Venezuela và khả năng gây chiến tại quốc gia Nam Mỹ này.
Theo Newsweek, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova hôm thứ Năm đã “khẳng định lại nỗi lo sợ của chúng tôi rằng hành động quân sự của Mỹ ở Venezuela không phải là một điều trừu tượng, mà là một thực tế có thể được thừa nhận ở Washington.”
Nga đã cử 100 lính và 35 tấn vật tư tới Venezuela trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump gia tăng áp lực nhằm khiến ông Maduro từ bỏ quyền lực. Washington nhận định sự hiện diện quân sự của Nga tại Venezuela mâu thuẫn với lời kêu gọi của Moscow về việc không can thiệp quân sự vào quốc gia Nam Mỹ này. Tất cả các phương án đều được xem xét đến, chính quyền Trump đã nhiều lần khẳng định điều này.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng hôm thứ Năm cũng có phát biểu tương tự Moscow, nói rằng Bắc Kinh “phản đối các hành vi sai trái như trừng phạt đơn phương và quyền tài phán ‘dài tay’ dựa trên luật pháp trong nước và nằm bên ngoài Hội đồng Bảo an Hoa Kỳ.”
Chính quyền Trump hồi tháng 2 đã cố gắng thúc đẩy một nghị quyết từ Hội đồng Bảo an về việc kêu gọi Venezuela tổ chức lại bầu cử tổng thống và tiếp nhận viện trợ nhân đạo, tuy nhiên Nga và Trung Quốc đã dùng quyền phủ quyết để bác bỏ dự thảo này.
Động thái của Nga và Trung Quốc hôm thứ Năm diễn ra sau khi có tin Hoa Kỳ đang gia tăng các biện pháp nhằm cắt đứt các nguồn tiền giúp chính quyền của Tổng thống Maduro cố thủ quyền lực, trong đó có việc ngăn chặn nhà lãnh đạo cánh tả bán vàng của đất nước để đổi lấy những đồng đô la tiền mặt.
Tại một cuộc họp ở LHQ vào cuối tháng 1, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo chỉ trích Nga và Trung Quốc đang “nâng đỡ một chế độ thất bại với hi vọng thu hồi hàng tỉ đôla các khoản đầu tư và viện trợ thiếu cân nhắc trong nhiều năm qua”.