Trung Quốc đã chính thức bắt giữ hai công dân Canada vì tội gián điệp trong bối cảnh quan hệ song phương vẫn căng thẳng.
Hai công dân Canada bị tạm giữ ngày 10/12/2018 gồm cựu nhân viên ngoại giao Michael Kovrig và doanh nhân Michael Spavor với các cáo buộc thu thập và đánh cắp các thông tin nhạy cảm và các thông tin tình báo kể từ năm 2017.
Ngày 16/5/2019, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lục Khảng thông báo hai công dân Canada này đã chính thức kết thúc giai đoạn tạm giam và bị bắt giữ bởi các kết quả điều tra của cơ quan truy tố Trung Quốc.
“Michael Kovrig gần đây bị bắt vì hành vi thu thập bí mật nhà nước và làm tình báo cho các tổ chức nước ngoài, trong khi Michael Spavor bị bắt vì đánh cắp và cung cấp bí mật quốc gia cho các tổ chức nước ngoài”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết.
Ông Lục Khảng cũng yêu cầu Canada dừng “đưa ra những phát ngôn thiếu trách nhiệm về luật pháp của Trung Quốc”.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã yêu cầu Trung Quốc thả người, mô tả hành động bắt giữ của Bắc Kinh là “tùy tiện”.
Việc Trung Quốc bắt hai công dân Canada được cho là nhằm đáp trả Ottawa sau khi bà Mạnh Vãn Chu bị bắt. Chính quyền Trung Quốc nhiều lần phản đối quyết định bắt giữ giám đốc tài chính Huawei của Canada và Mỹ, cho rằng động thái này mang mục đích chính trị.
Ông Lục Khảng hồi tháng 3 từng chỉ trích Mỹ và Canada lợi dụng “hiệp ước dẫn độ song phương” và tiến hành các động thái cưỡng ép đối với công dân Trung Quốc. Bà Mạnh Vãn Chu đang được tại ngoại tại Canada để chờ dẫn độ sang Mỹ.
Trong suốt cuộc khủng hoảng Mạnh Vãn Chu từ cuối năm 2018 đến nay, Trung Quốc đã tạm giữ tổng cộng 13 người của Canada, trong đó chỉ có 8 người được thả.
Chính phủ Canada nhiều lần chỉ trích Trung Quốc đang trả đũa Ottawa vô cớ và việc bắt giữ các công dân vô tội này là một trong những chuỗi hành động đó. Ngoài ra, cuộc đối đầu giữa hai nước chưa dừng lại ở việc bắt người, Bắc Kinh thời gian qua cũng đã hủy toàn bộ việc nhập khẩu hạt cải dầu – một trong những ngành hàng chủ lực của Canada.
Hành động đáp trả kinh tế này đã khiến Ottawa thiệt hại trên 1 tỷ USD. Sau đó, chính quyền của Thủ tướng Trudeau cũng bị ảnh hưởng về uy tín với các nghị sĩ và cử tri trong nước.