Năm 2017, chỉ có 2 thượng nghị sĩ ký vào dự luật nói trên, nhưng nay con số đã lên tới 13 người.
13 thượng nghị sĩ từ hai đảng Dân chủ và Cộng hòa của Hoa Kỳ vừa trình một dự luật đòi chính quyền nước này trừng phạt các cá nhân và thực thể Trung Quốc có “hành động phi pháp và nguy hiểm” tại Biển Đông và Biển Hoa Đông.
Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Marco Rubio, người dẫn đầu việc đề xuất dự luật nói với báo South China Morning Post (SCMP) của Hong Kong (Trung Quốc) cho biết: “Dự luật lưỡng đảng này sẽ tăng cường nỗ lực của Hoa Kỳ và các đồng minh của chúng ta để chống lại việc quân sự hóa phi pháp và nguy hiểm của Bắc Kinh đối với lãnh thổ tranh chấp mà họ đã chiếm giữ ở Biển Đông”
“Dự luật này nhắc lại lời cam kết của Hoa Kỳ về việc giữ cho khu vực này tự do và mở cửa cho tất cả các quốc gia, đồng thời buộc chính phủ Trung Quốc phải chịu trách nhiệm về hành vi bắt nạt và ép buộc các quốc gia khác trong khu vực”, ông Rubio nói.
Dự luật này yêu cầu Ngoại trưởng Hoa Kỳ cung cấp cho Quốc hội một bản báo cáo sáu tháng một lần về các cá nhân hay công ty Trung Quốc liên quan đến các dự án xây dựng và phát triển ở khu vực Biển Đông.
Các hoạt động bị dự luật nhắm vào bao gồm việc cải tạo đất, bồi đắp đảo, xây ngọn hải đăng và xây dựng cơ sở hạ tầng thông tin di động.
Những người đồng lõa hoặc tham gia vào các hoạt động đe dọa đến hòa bình, an ninh hoặc ổn định của các khu vực trên Biển Hoa Đông do Nhật Bản hoặc Hàn Quốc quản lý cũng sẽ bị xử phạt.
Năm 2017, chỉ có 2 thượng nghị sĩ ký vào dự luật nói trên, nhưng nay con số này đã lên tới 13 người. Theo quy trình, dự luật cần được Ủy ban Đối ngoại thông qua để đưa ra Thượng viện. Sau đó vẫn phải cần được Hạ viện phê chuẩn trước khi Tổng thống Trump có thể ký thành luật.
Những người ủng hộ dự luật hy vọng lần này dự luật sẽ có một kết quả khả quan hơn.
Chủ tịch mới của Ủy ban Đối Ngoại là Thượng nghị sĩ James Risch, người luôn xem xét kỹ các chính sách liên quan đến Trung Quốc.
“Chúng tôi rất lạc quan, vì biết sự quan tâm chủ tịch Risch về các vấn đề Trung Quốc”, phát ngôn viên của Thượng nghị sĩ Marco Rubio nói.
Dự luật này được giới thiệu trong bối cảnh cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung đang leo thang. Mỹ đưa hãng công nghệ khổng lồ của Trung Quốc Huawei vào danh sách đen, khiến một loạt các công ty lớn đình chỉ kinh doanh với Huawei.
Bà Bonnie Glaser ở Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu Quốc tế (CSIS) thừa nhận hiện tại đang có “một không khí rất khắc nghiệt tại Quốc hội khi bàn về Trung Quốc,” nhưng dự đoán rằng ngôn ngữ “ràng buộc và khiên cưỡng” trong bản dự luật sẽ phải hạ xuống trước khi có thể đến được bàn của tổng thống.
Bà Glaser đánh giá, chính quyền Mỹ đã thành công trong việc khuyến khích các nước tập trận và tuần tra đảm bảo tự do hàng hải trên Biển Đông.
Về phía Trung Quốc, Bộ Ngoại giao nước này đã ngay lập tức đáp trả hôm 24/5 rằng, dự luật trừng phạt vì Biển Đông và Hoa Đông nói trên “vi phạm những quy định cơ bản của luật quốc tế và quan hệ quốc tế và phía Trung Quốc, tất nhiên, mạnh mẽ phản đối”.
Lục Khảng, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói việc xây dựng các hòn đảo ở vùng tranh chấp là “hoàn toàn nằm trong quyền hạn chủ quyền của Trung Quốc”.
“Chúng tôi yêu cầu Hoa Kỳ không tiến hành việc thảo luận về dự luật này, để không gây ra sự xung đột mới trong quan hệ Mỹ-Trung”, ông Lục Khảng nói trong một cuộc họp báo.