Ngày 23/5, Viện Kiểm sát tỉnh Quý Châu (Trung Quốc) ra quyết định bắt giam ông Viên Nhân Quốc, nguyên Bí thư đảng ủy, Chủ tịch Tập đoàn Mao Đài, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Tài chính HĐND tỉnh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Hội nghị Chính Hiệp tỉnh Quý Châu.
Một ngày trước đó, trang web của Ủy ban Kiểm tra kỷ luật trung ương – Ủy ban Giám sát quốc gia (UBKTKLTW) đã thông báo về việc Viên Nhân Quốc bị “song khai” (khai trừ đảng tịch và công chức).
Thông báo của UBKTKLTW viết: “Qua điều tra cho thấy, Viên Nhân Quốc đã vi phạm nghiêm trọng kỷ luật chính trị và quy tắc chính trị, sử dụng quyền kinh doanh rượu Mao Đài làm công cụ để tạo các mối quan hệ, đổi chác lợi ích, tiến hành tạo chỗ dựa về chính trị, kiếm chác vốn liếng chính trị; đổi quyền lấy tiền, sử dụng quyền kinh doanh rượu Mao Đài giúp các thương gia kinh doanh phi pháp, phá hoại nghiêm trọng thị trường kinh doanh loại rượu này; tham nhũng kiểu gia tộc; di chuyển, cất giấu tang vật; thông đồng với người khác, đối kháng tổ chức thẩm tra; vi phạm kỷ luật tổ chức, không báo cáo thật vấn đề cá nhân; vi phạm kỷ luật liêm khiết, hoạt động kiếm lợi trái quy định, kiếm chác lợi nhuận cực lớn; chơi trò “quyền sắc giao dịch, tiền sắc giao dịch” (đổi quyền lấy sắc, đổi tiền lấy sắc); vi phạm pháp luật quốc gia và các quy định, lợi dụng chức quyền để mưu lợi cho người khác rồi nhận tiền và của cải số lượng đặc biệt lớn, có dấu hiệu phạm tội nhận hối lộ. Tỉnh ủy Quý Châu đã quyết định kỷ luật khai trừ đảng tịch và công chức đối với Viên Nhân Quốc, chuyển vấn đề phạm tội sang cơ quan kiểm sát xử lý theo pháp luật”.
Viên Nhân Quốc sinh 1956, quê Quý Châu, tham gia công tác năm 1974, từ một Phó văn phòng xưởng nấu rượu, quản đốc phân xưởng, trợ lý giám đốc đã dần dần leo lên giữ chức vụ quản lý: từ 1990 đến 1997 là Phó giám đốc Nhà máy rượu Mao Đài; từ năm 2000 đến 5/2018 là Chủ tịch HĐQT, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn công ty cổ phần rượu Mao Đài; đại biểu Quốc hội khóa 12; từ 1/2017 là Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế – Tài chính HĐND tỉnh; từ 2/2018 là Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Hội nghị Chính Hiệp tỉnh Quý Châu.
Từ cuối năm 2018, trong dư luận đã lan truyền tin đồn Viên Nhân Quốc bị điều tra. Tạp chí “Tài Kinh” ngày 7/12/2018 đã đưa tin: Viên Nhân Quốc có tin đồn đã ngã ngựa hiện vẫn chưa bị áp dụng biện pháp cưỡng chế, nhưng các vấn đề liên quan đến ông ta đang được điều tra; có tin Viên Nhân Quốc bị điều tra có liên quan đến quan hệ lợi ích với nhiều hãng kinh doanh và Phó tỉnh trưởng Vương Hiểu Quang đã ngã ngựa.
Vương Hiểu Quang bị mất chức tháng 4/2018, có liên quan đến việc kinh doanh rượu Mao Đài. Viện Kiểm sát cáo buộc Quang “là người nắm được các thông tin nội bộ và có được thông tin cổ phiếu nội bộ một cách trái phép, vào thời điểm nhạy cảm, ông ta đã mua vào số lượng rất lớn cổ phiếu rượu Mao Đài để trục lợi”. Tháng 4/2019 Quang đã phải nhận mức án 20 năm tù giam và bị phạt 173,5 triệu NDT.
Mấy năm gần đây, tập đoàn Mao Đài có nhiều quan chức giới quản lý cao cấp bị mất chức do liên quan đến vụ án; trước Viên Nhân Quốc đã có 3 người cùng ê kíp bị trừng trị vì tội nhận hối lộ là: Đàm Định Hoa, nguyên Phó TGĐ kiêm Kế toán trưởng đã nghỉ hưu vẫn bị điều tra; Phòng Quốc Hưng, Phó TGĐ bị điều tra rồi bị nhận án tù 10 năm 6 tháng; Kiều Hồng Ba, nguyên TGĐ bị bắt và bị “song quy”, bị tuyên án tử hình, hoãn thi hành…
Mao Đài vốn là một trong vô số thương hiệu rượu trắng nổi tiếng ở Trung Quốc; tuy nhiên từ sau cuộc “khủng hoảng rượu trắng 1998”, Mao Đài bỗng vọt lên bỏ phía sau tất cả các loại rượu khác, được cho là do đã xây dựng được mạng lưới tiêu thụ ở khắp nơi, mật độ dày đặc.
Sau đó, với lý do “đảm bảo giá trị thương hiệu và lợi ích các đại lý kinh doanh”, công ty đã quy hoạch lại giá cả; sự chênh lệch rất lớn giữa giá xuất xưởng với giá bán đã mang lại lợi nhuận khủng cho các đại lý, khiến họ càng nỗ lực tiêu thụ.
Năm 2000, khi Viên Nhân Quốc lên giữ chức Chủ tịch Hội đồng quản trị tập đoàn, doanh thu của Mao Đài mới có 1 tỷ 114 triệu NDT, lãi ròng 251 triệu, chỉ bằng 1/5 so với tập đoàn Ngũ Lương Dịch (doanh thu 3 tỷ 954 triệu NDT, lãi 768 triệu NDT); nhưng đến năm 2005, Mao Đài đã lãi ròng 1 tỷ 119 triệu NDT vượt qua Ngũ Lương Dịch, trở thành doanh nghiệp dẫn đầu ngành rượu bia Trung Quốc. Năm 2018 tập đoàn doanh thu đạt 73,639 tỷ NDT (tăng 26,49%), lãi ròng 35,204 tỷ NDT, tăng 30% so với năm trước.
Về mối quan hệ giữa Viên Nhân Quốc và Vương Hiểu Quang, mạng “Tài Tân” cho biết: “Viên Nhân Quốc đi đường lối quan chức, cống quan, dưỡng quan, hối lộ quan chức để mình được thăng tiến”.
Trong số những thứ Quang nhận hối lộ có số lượng rượu Mao Đài rất lớn. Quang thích uống Mao Đài, muốn người nhà mở cửa hàng kinh doanh Mao Đài liền gọi điện cho Quốc, Quốc liền cho mở mấy cửa hàng. Viên Nhân Quốc còn “giới thiệu” cho Vương Hiểu Quang một cô gái đẹp để làm người tình, có lẽ đó là “giao dịch quyền sắc” nói trong thông báo kỷ luật.
Tân Kinh Báo cho biết, mỗi khi tiếp khách, Vương Hiểu Quang đều bảo cấp dưới chuẩn bị 1 thùng Mao Đài, ăn uống xong lại bảo xếp số rượu còn lại vào cốp xe rồi mang về nhà. Ngày nào Quang cũng tiếp khách, cứ thế tích lại, mỗi tháng Quang kiếm được không dưới 50 chai Mao Đài đắt tiền; cộng với những người nhờ vả thường đem rượu đến biếu nên rượu Mao Đài ngon ở nhà Quang chất đống, chúng được chuyển tới các cửa hàng của người nhà để bán.
Theo “Đệ nhất Tài Kinh” thì sau khi rời chức lãnh đạo tập đoàn, Viên Nhân Quốc đã bị UBKTKL điều tra dưới hình thức “mời gặp nói chuyện”, chủ yếu điều tra quan hệ lợi ích giữa Quốc và các đại lý tiêu thụ và vấn đề liên quan đến nguyên Phó tỉnh trưởng Vương Hiểu Quang.
Có tin cho biết, trong 18 năm giữ chức Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Mao Đài, Viên Nhân Quốc đã vơ vét được “hàng trăm triệu Nhân dân tệ”. Tuy nhiên có lẽ phải chờ khi viện kiểm sát đưa ra cáo trạng, người ta mới biết được số tiền mà Quốc đã nhận hối lộ là bao nhiêu.