Ngay sau khi phía Bộ Quốc phòng Mỹ thông báo sẽ bán 34 máy bay không người lái giám sát cho bốn quốc gia ở khu vực Biển Đông là Malaysia, Indonesia, Philippines và Việt Nam, báo chí Trung Quốc đã đồng loạt bình luận, chỉ trích hành động của phía Mỹ là nhằm kiếm chế Trung Quốc, gây bất ổn khu vực.
Các tờ báo của Trung Quốc như Thời báo Hoàn Cầu, Nhân dân Nhật báo, Bưu điện Hoa nam buổi sáng, Tân hoa xa… đều giật tít, đưa về thông tin trên
Tờ Thời báo Hoàn Cầu giật tít bài “Bán vũ khí của Hoa Kỳ gây nguy hiểm cho sự hợp tác, ổn định ở châu Á – Thái Bình Dương”, trong đó cho biết Bộ Quốc phòng Mỹ hôm thứ Sáu (31/5) tuyên bố bán 34 máy bay không người lái giám sát cho bốn quốc gia ở khu vực Biển Đông là Malaysia, Indonesia, Philippines và Việt Nam, nhằm kiềm chế Trung Quốc.
Báo này trích lại tin từ hãng Reuters rằng “máy bay không người lái sẽ đủ khả năng thu thập thông tin tình báo lớn hơn có khả năng kiềm chế hoạt động của Trung Quốc trong khu vực”. Tờ báo này lập luận rằng “nếu chúng ta nhìn vào nhà sản xuất máy bay không người lái ScanEagle, Boeing Co, chúng ta có thể nhận thấy rằng Hoa Kỳ không nhất thiết phải hỗ trợ những đồng minh đó ở khu vực Biển Đông, nơi Trung Quốc đã bị chỉ trích bởi những cáo buộc “hành xử” như một “kẻ bắt nạt” mà chỉ để kiếm tiền. Ngoài ra, báo Trung Quốc cho rằng việc Hoa Kỳ bán máy bay không người lái cho các nước còn nhằm tấn công vào DJI, nhà sản xuất máy bay không người lái hàng đầu của Trung Quốc.
Tờ Thời báo Hoàn Cầu cũng cố gắng chỉ ra những bất lợi mà các nước phải đối mặt khi mua vũ khí từ Hoa Kỳ. Hoa Kỳ đã bán vũ khí cho các nước châu Á-Thái Bình Dương, nơi mà nó đang được chú ý nhiều hơn. Việc bán vũ khí sẽ ràng buộc các quốc gia này với Mỹ, bởi vì nếu bạn mua thiết bị của Hoa Kỳ, nó sẽ có cả một gói, bao gồm cả thiết bị hỗ trợ và dịch vụ kỹ thuật. Mỹ sẽ đảm bảo thiết bị của mình không thể được sử dụng kết hợp với công nghệ từ các quốc gia khác. Do đó, những người mua vũ khí Hoa Kỳ cuối cùng sẽ phải đối mặt với một lựa chọn – đáp ứng bất kỳ nhu cầu nào của Hoa Kỳ hoặc không có lựa chọn nào khác để cập nhật thiết bị quân sự của họ.
Báo chí Trung Quốc cho rằng bằng cách tăng doanh số bán vũ khí cho các nước láng giềng của Trung Quốc, Mỹ dự định sẽ kích động xung đột giữa Trung Quốc và các nước này và gây nguy hiểm cho sự ổn định ở châu Á-Thái Bình Dương. Mỹ đang khuất phục Trung Quốc đồng thời bán vũ khí trong khu vực và thiết lập khuôn khổ an ninh nhằm vào Trung Quốc. Tờ Bưu điện Hoa nam buổi sáng còn đưa ra cảnh báo các nước châu Á – Thái Bình Dương nên thận trọng trong trường hợp các động thái của Mỹ tăng cường tình hình khu vực và gây nguy hiểm nghiêm trọng cho hợp tác khu vực, điều mà họ và Trung Quốc cần nhất.
Trong khi đó báo chí khu vực đều cho rằng việc mua bán thiết bị quân sự giữa Mỹ và các nước như trên là hoàn toàn bình thường
Theo đó, Bộ Quốc phòng Mỹ thông báo công ty con của Boeing sẽ phụ trách hợp đồng bán cho Việt Nam 6 UAV trinh sát ScanEagle kèm phụ tùng với tổng trị giá hơn 9,7 triệu USD. Tờ “Defense Post” dẫn thông cáo ngày 31/5 của Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết đơn hàng có tổng trị giá gần 48 triệu USD sẽ cung cấp 34 máy bay không người lái (UAV) ScanEagle cho bốn nước Đông Nam Á, gồm: Malaysia, Indonesia, Philippines và Việt Nam. Đơn hàng dựa trên thỏa thuận cơ bản về mua máy bay trinh sát hàng hải ScanEagle được ký vào năm 2017. Công ty con của Boeing là Insitu được giao chế tạo và chuyển giao các máy bay này. Theo tiết lộ của Bộ Quốc phòng Mỹ, 77% việc chế tạo được thực hiện tại thành phố Bigen, bang Washington. Phần còn lại được tiến hành ở nhiều địa điểm trên đất liền và trên biển ở các nước đặt hàng là Malaysia (9% hợp đồng), Philippines (5%), Việt Nam (5%) và Indonesia (4%). Hợp đồng dự kiến hoàn tất vào tháng 3/2022.
Đơn hàng còn bao gồm cả các bộ phận để thay thế và sửa chữa UAV, thiết bị hỗ trợ, dụng cụ, cùng các dịch vụ thực địa, huấn luyện và hỗ trợ kỹ thuật. Thông cáo của Bộ Quốc phòng Mỹ cũng tiết lộ giá trị hợp đồng mua máy bay trinh sát hàng hải của các nước. Theo đó, Malaysia chi hơn 19 triệu USD để mua 12 UAV ScanEagle, Philippines và Indonesia mỗi nước mua 8 chiếc với tổng giá trị hợp đồng lần lượt là 9,6 và 9,1 triệu USD. Hợp đồng mua 6 máy bay của Việt Nam trị giá hơn 9,7 triệu USD. Máy bay trinh sát ScanEagle ban đầu được thiết kế để phóng và thu hồi trên các tàu cá, phục vụ việc theo dõi luồng cá trên biển. Mẫu UAV ScanEagle hiện nay đã được thiết kế lại thành hai dòng hoạt động ban đêm và ban ngày, với hệ thống camera phù hợp với các nhiệm vụ quân sự như: thu thập tình báo chiến trường, trinh sát và giám sát. òng máy bay trinh sát này của Boeing đã được trang bị cho nhiều lực lượng của quân đội Mỹ như hải quân, thủy quân lục chiến lẫn lục quân. Lực lượng tuần duyên Mỹ cũng được trang bị thiết bị này. UAV này có khả năng bay liên tục hơn 20 tiếng và tầm hoạt động gần 1.500 km. Thiết bị bay không người lái của Boeing có chiều dài 1,6 m và sải cánh 3,1 m. Tốc độ hoạt động từ 180-126 km/h, vận tốc hành trình là 90 km/h, còn độ cao tối đa hơn 4.800 m. Một tổ hợp ScanEagle bao gồm bốn thành phần: bốn UAV, một trạm kiểm soát mặt đất, một cổng video từ xa cùng hệ thống phóng và thu hồi máy bay trinh sát.