Lực lượng chức năng Philippines vừa phát hiện các tàu hải quân, tàu cảnh sát biển và tàu “dân quân biển” của Trung Quốc hoạt động xung quanh bãi cạn Scarborough hôm 10/6.
TQ đang duy trì số lượng lớn tàu thuyền quanh bãi cạn Scarborough. Nguồn: Phil star
Theo tin trên tờ “The Diplomat”, Lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines (PCG) đã tiếp tục phát hiện nhóm tàu chiến đi cùng với lực lượng bảo vệ bờ biển Trung Quốc và các tàu “dân quân biển” của nước này tại khu vực quanh bãi cạn Scarborough hôm 10/6. Theo Người phát ngôn của Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Philippines Armand Balilo, một tàu quân đội Trung Quốc đã bị phát hiện đang hoạt động trong vòng 7 đến 12 hải lý quanh bãi cạn Scarborough. Kể từ sau đợt căng thẳng giữa Bắc Kinh và Manila hồi năm 2012, Trung Quốc đã duy trì sự hiện diện liên tục của tàu thuyền tại bãi cạn tranh chấp, chủ yếu dưới hình thức các tàu thực thi pháp luật trên biển và tàu cá.
Hôm thứ Hai (10/6), nhân viên Cảnh sát biển Philippines trên tàu BRP Malabrigo thuộc Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Philippines đã phát hiện ra tàu Trung Quốc, đi cùng là hai tàu Cảnh sát biển Trung Quốc và hai tàu “dân quân biển”, lực lượng không ngụy trang dưới dạng tàu cá nhưng thực chất đã được vũ trang hóa và hết sức hung hãn.
Thời gian gần đây, căng thẳng giữa Philippines và Trung Quốc có dấu hiệu gia tăng với việc Trung Quốc triển khai số lượng lớn tàu thuyền các loại ào ra bãi cạn Scarborough, trong đó có đảo Thị Tứ ở quần đảo Trường Sa (vốn thuộc chủ quyền Việt Nam hiện do Philippines chiếm đóng và Trung Quốc cũng đòi chủ quyền). Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã cảnh báo Trung Quốc về việc tàu thuyền quanh đảo Thị Tứ hồi tháng 4, cảnh báo rằng hòn đảo này thuộc về Philippines, ngay sau chuyến thăm Philippines của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, khi đó ông Pompeo đã tuyên bố rằng theo Hiệp ước phòng thủ lẫn nhau của Mỹ và Philippines, Mỹ sẽ bảo vệ Philippines trong các xung đột chủ quyền với Trung Quốc ở Biển Đông.
Bãi cạn Scarborough nằm ở Biển Đông, cách đảo Luzon của Philippines 120 hải lý. Vào năm 2016, Tòa trọng tài thành lập theo Phụ lục VII, Công ước Liên hợp quốc về Luật biển 1982 có trụ sở tại Hague tại Tòa án đã quyết định ủng hộ Manila Manila về quyền đánh bắt cá tại bãi cạn này và bác bỏ hoàn toàn yêu sách “đường chín đoạn” của Trung Quốc.
Trước đó, năm 2013, Philippines dưới thời chính phủ trước đây của Tổng thống Benigno Aquino III đã đệ trình một vụ kiện tại tòa án với cáo buộc rằng Trung Quốc đã thúc ép các yêu sách hàng hải quá mức tại bãi cạn Scarborough và ở quần đảo Trường Sa, nơi hai nước cũng có các yêu sách chồng chéo. Toà chỉ rõ rằng Trung Quốc đã có các hoạt động thông chính thức tại Bãi cạn Scarborough từ tháng 5/2012 trở đi, ngăn chặn một cách bất hợp pháp ngư dân Philippines tham gia đánh bắt cá truyền thống tại bãi cạn này. Chính phủ Trung Quốc đã bỏ qua phán quyết của Toà. Bắc Kinh không chính thức tham gia vào quá trình tố tụng. Tuy nhiên, kể từ tháng 7/2016, Chính phủ của Tổng thống Rodrigo Duterte tại Philippines đã không thúc ép phán quyết của tòa trọng tài năm 2016 và thay vào đó theo đuổi mối quan hệ ngoại giao về kinh tế và ngoại giao với Bắc Kinh.