Bộ Quốc phòng Trung Quốc hôm 5/7 đã bác bỏ cáo buộc của Mỹ rằng quân đội Trung Quốc gần đây đã bắn thử tên lửa ở Biển Đông và cho rằng nước này chỉ đang thực hiện các cuộc diễn tập định kỳ.
Thông báo ngắn gọn của Bộ Quốc phòng TQ
Trước thông tin từ phía Bộ Quốc phòng Mỹ hôm 2/7 cho biết Trung Quốc có thể đã phóng thử ít nhất 5 quả tên lửa đạn đạo chống hạm lần đầu tiên ở gần quần đảo Trường Sa của Việt Nam và cho rằng vụ thử tên lửa là hành động “gây rối” và trái với cam kết của Bắc Kinh rằng họ sẽ không quân sự hóa vùng biển chiến lược, Bộ Quốc phòng Trung Quốc đã ra thông báo ngắn rằng “các báo cáo liên quan không đúng thực tế”. “Gần đây, Bộ tư lệnh miền Nam của Quân Giải phóng Nhân dân đã tổ chức diễn tập bắn đạn thật trên vùng biển xung quanh đảo Hải Nam, theo kế hoạch tập luyện thường niên. Những hoạt động này không nhắm đến bất cứ nước nào hay bất cứ mục tiêu cụ thể nào”.
Trước đó, NBC dẫn lời hai quan chức Mỹ giấu tên đưa tin Trung Quốc đã tiến hành vụ thử nghiệm tên lửa đạn đạo diệt hạm đầu tiên vào cuối tuần qua. Ít nhất một tên lửa được bắn ra biển. Một quan chức cho biết hoạt động kéo dài đến ngày 3/7. Trong thông báo đăng tải ngày 29/6, Cục Hải sự tỉnh Hải Nam cho biết quân đội Trung Quốc sẽ tiến hành tập trận từ 29/6 đến 3/7, trên khu vực phía bắc quần đảo Trường Sa (thuộc chủ quyền của Việt Nam).
Lý do TQ phải lẩn tránh trước cáo buộc của các nước
Một là, giới chức Trung Quốc chắc chắn nhận thức rõ rằng hoạt động quân sự hóa ở Biển Đông của nước này, nhất là việc thử tên lửa đạn đạo là hành vi vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế và đang bị dư luận các nước lên án mạnh mẽ. Trung Quốc vẫn liên tục có các hành động quân sự hóa và cải tạo đảo nhân tạo bất hợp pháp trên Biển Đông thời gian qua. Cách hành xử gây leo thang căng thẳng vẫn tiếp tục diễn ra bất chấp sự lên án của cộng đồng khu vực và quốc tế. Các báo cáo tình báo Mỹ cho biết tháng 5/2018, Trung Quốc âm thầm triển khai tên lửa hành trình diệt hạm và tên lửa đất đối không tại ba đảo nhân tạo ở Đá Chữ Thập, Đá Xu Bi và Đá Vành Khăn, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam nhưng Trung Quốc đang chiếm đóng trái phép. Trung Quốc cũng nhiều lần bị phát hiện triển khai tên lửa trên đảo Phú Lâm, thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam, trong năm 2018. Những hệ thống này xuất hiện vào tháng 5 và tháng 6 trong ảnh chụp vệ tinh của tổ chức ImageSat International (ISI).
Hai là, việc thử tên lửa đạn đạo ở Biển Đông sẽ được coi là bước eo thang mới, nguy hiểm của Trung Quốc ở khu vực, có thể đe dọa an ninh, an toàn hàng hải và hàng không ở khu vực này. Đặc biệt trong bối cảnh, Mỹ và các nước đang gia tăng hoạt động can dự ở Biển Đông nhằm thực thi chiến dịch tự do hàng hải, hàng không. Vì vậy, việc thử nghiệm tên lửa đạn đạo được xem là động thái của Trung Quốc nhắm đến Mỹ và các nước.
Ba là, mặc dù Trung Quốc đã tiến hành nhiều cuộc tập trận quân sự và đã từng có nhiều thông tin về việc Trung Quốc triển khai các vũ khí, phương tiện quân sự ở Biển Đông, trên các thực thể chiếm đóng phi pháp, song đây là lần đầu tiên Trung Quốc thử nghiệm loại tên lửa đạn đạo, điều mà nước này đang muốn triển khai nhằm tăng cường tác chiến các đảo với đất liền, giữa mặt đất với trên không. Do đó, Trung Quốc vốn không muốn thông tin về hoạt động này bị công khai. Và thực tế, thông tin về vụ việc là do Mỹ công bố. Điều khác với trước đây, khi Trung Quốc thường công khai để quảng bá sức mạnh.
Bốn là, nước này đã nhiều lần tuyên bố không quân sự hóa ở Biển Đông tại các diễn đàn quốc tế, khu vực song phương và đa phương, gần đây nhất là tại Đối thoại Shangri-la 2018, hay trong các vụ việc liên quan Biển Đông. Vì vậy, những thông tin liên quan nước này quân sự hóa ở Biển Đông sẽ bị dư luận lên án mạnh mẽ vì đi ngược lại với chính những gì nước này cam kết. Điều này không có lợi cho Trung Quốc trong các cuộc đàm phán với ASEAN hoặc các diễn đàn quốc tế, khu vực trong tương lai.
Cuối cùng, có thể Trung Quốc đang muốn thăm dò dư luận khu vực và các nước. Điều này lý giải việc sau khi có thông tin ngày 2/7 và sau đó dư luận các nước bày tỏ quan ngại, chỉ trích thì đến ngày 5/7, Bộ Quốc phòng Trung Quốc mới đưa ra thông báo ngắn gọn, bác bỏ thông tin.