Ngoại trưởng Philippines hôm qua thông báo đã thêm Trung Quốc vào danh sách các nước không được phép đưa tàu hoạt động trong vùng biển nước này.
Tàu khảo sát Dong Fang 3 của Trung Quốc. Ảnh: Global Security.
“Tôi đã cấm các tàu khảo sát hàng hải, sửa đổi hạn chế đối với tàu Pháp và Nhật Bản bằng cách thêm vào tàu Trung Quốc. Lệnh cấm sẽ sớm được phổ cập”, Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin ngày 12/8 viết trên Twiiter.
Theo ông Locsin, việc trao ngoại lệ cho một quốc gia sẽ khiến lệnh cấm không có hiệu lực trên toàn cầu và dẫn đến những đồn đoán về thiên vị và tiêu cực.
Tuyên bố của Ngoại trưởng Philippines được đưa ra trong bối cảnh giới chức Manila đang bày tỏ quan ngại về việc hai tàu khảo sát Trung Quốc là Dong Fang 3 và Zhang Jian gần đây đã đi vào vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của nước này.
Dữ liệu theo dõi hàng hải do chuyên gia Ryan Martinson, giáo sư Đại học Chiến tranh Hải quân Mỹ, công bố hôm 7/8 cho thấy hai tàu này xuất hiện ở khu vực chỉ cách bờ biển phía đông Philippines khoảng 80 hải lý. Ông Locsin hôm 9/8 cũng tuyên bố sẽ trao công hàm ngoại giao phản đối động thái này.
Ngoài tàu khảo sát, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana tuần trước cũng khẳng định các tàu chiến Trung Quốc cũng nhiều lần âm thầm đi qua eo biển Sibutu thuộc lãnh hải Philippines mà không thông báo trước. Các tàu chiến Trung Quốc được cho là tắt hệ thống nhận dạng tự động để tránh bị Manila phát hiện.
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte dự kiến thăm Trung Quốc cuối tháng này để thảo luận về các vấn đề song phương với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Duterte khẳng định lý do ông lên kế hoạch đến Bắc Kinh vì Trung Quốc “đang trì hoãn bộ quy tắc ứng xử Biển Đông (COC) và đó là nguyên nhân gây ra nhiều sự cố”.
Duterte cho hay trong chuyến thăm ông sẽ bàn về phán quyết Biển Đông của Tòa Trọng tài Thường trực năm 2016, trong đó bác bỏ yêu sách chủ quyền phi lý của Trung Quốc trên Biển Đông, cũng như gây sức ép để Bắc Kinh không tiếp tục trì hoãn COC.
Quan hệ Philippines – Trung Quốc được tăng cường đáng kể dưới thời Duterte, nhưng ông vấp phải không ít phản ứng từ các quan chức và dư luận do cách hành xử bị coi là “mềm mỏng” trước các hoạt động phi pháp của Trung Quốc trên Biển Đông.