Phủ Tổng thống Philippines hôm 26/9 khẳng định Tổng thống Duterte sẽ không cho phép bất cứ cuộc tấn công nào vào chủ quyền Manila.
Tuyên bố này phản bác khẳng định trước đó của Phó chánh án Tòa án tối cao Philippines Antonio Carpio rằng Trung Quốc sẽ đòi lại bãi cạn Scarborough trước khi Tổng thống Rodrigo Duterte hết nhiệm kỳ.
Theo ông Carpio, Bắc Kinh có thể sẽ cố xây dựng các đảo nhân tạo trong bãi cạn Scarborough trong 3 năm còn lại trong nhiệm kỳ của ông Duterte và thúc đẩy việc ký kết một bộ quy tắc ứng xử với các bên có liên quan ở Biển Đông sau khi đòi lại bãi cạn vì bộ quy tắc này ngăn chặn việc xây dựng bất cứ thứ gì trong khu vực.
Vị Phó Chánh án Philippines tin rằng Trung Quốc được khuyến khích để thực hiện việc này vì sự thừa nhận trước đó của Tổng thống Duterte rằng ông không thể ngăn Bắc Kinh xây dựng các cấu trúc trong bãi cạn.
Tuy nhiên, người phát ngôn Tổng thống Philippines Salvador Panelo khẳng định không ai có thể nói chắc chắn về kế hoạch của chính phủ Trung Quốc liên quan tới hàng hải.
“Bạn có thể đọc được suy nghĩ của chính phủ Trung Quốc không? Chúng tôi không biết. Người anh em của tôi là thẩm phán nên rất thích đưa ra các suy đoán”, Panelo nói trong cuộc họp báo hôm 26/9.
Cả ông Panelo và ông Carpio đều là thành viên của hội huynh đệ Sigma Rho thuộc Đại học Luật Philippines.
Ông Panelo cũng nhấn mạnh chính quyền sẽ tiếp tục phản đối bất cứ sự xâm phạm nào vào các vấn đề chủ quyền của Philippines.
“Chắc chắn, giống như những gì tổng thống đã nói ông ấy không cho phép bất cứ cuộc tấn công nào vào chủ quyền Philippines trong thời gian đương nhiệm. Phán quyết trọng tài đó là cuối cùng, ràng buộc và không thể kháng cáo”, ông Panelo nói.
“Bất cứ điều gì đi ngược lại phán quyết của trọng tài tất nhiên sẽ bị phản đối, tôi nghĩ rằng điều đó đã được đưa ra. Bởi vì chúng tôi chống lại bất kỳ sự xâm nhập nào vào các vấn đề có chủ quyền của lãnh thổ”, ông nói thêm.
Năm 2016, Tòa Trọng tài Thường trực ở The Hague ra phán quyết bác bỏ các yêu sách của Trung Quốc tại Biển Đông. Phán quyết này duy trì các quyền chủ quyền của Philippines đối với vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Manila, đồng thời lên án hành vi can thiệp vào quyền đánh bắt cá của ngư dân Philippines, đặc biệt là ở bãi cạn Scarborough của Bắc Kinh.
Khi được hỏi liệu Philippines có ngăn được Trung Quốc xây dựng các thực thể trong Scarborough hay không, ông Panelo khẩng định Manila luôn cố gắng làm điều đó.
“Chúng tôi như thường lệ sẽ gửi các công hàm ngoại giao để phản đối”, ông Panelo nói. Ông này cũng bày tỏ hy vọng sẽ có những phát triển quan trọng trong việc xây dựng bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông trong Hội nghị thượng đỉnh ASEAN vào tháng tới.