Viết trên mạng xã hội Twitter, Ngoại trưởng Teodoro Locsin yêu cầu Bộ Ngoại giao Philippines ngay lập tức gửi công hàm phản đối tàu Trung Quốc hiện diện gần bãi Cỏ Mây, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam nhưng đang bị Manila chiếm đóng trái phép.
Tàu Hải cảnh Trung Quốc hoạt động trái phép gần Bãi Cỏ Mây
Ngay sau khi Tham mưu trưởng Lực lượng Vũ trang Philippines (AFP) Noel S. Clement (30/9) gửi thông tin cho Bộ Ngoại giao Philippines về các tàu Trung Quốc đi vào vùng biển gần bãi Cỏ Mây (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, nhưng đang bị Trung Quốc chiếm đóng trái phép), Ngoại trưởng Teodoro Locsin đã yêu cầu Bộ Ngoại giao Philippines ngay lập tức gửi công hàm phản đối tàu Trung Quốc hiện diện gần bãi Cỏ Mây trên Biển Đông.
Quân đội Philippines hiện đang sử dụng tàu chiến cũ nát BRP Sierra Madre mắc cạn ở bãi Cỏ Mây như một tiền đồn để duy trì sự hiện diện ở khu vực này từ năm 1999. Trên tàu có một đơn vị thủy quân lục chiến đồn trú và phải phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn tiếp tế từ đất liền. Trong thời gian gần đây, Trung Quốc thường xuyên cho tàu hải cảnh và dân quân biển bao vây Bãi Cỏ Mây, chặn đường tiếp tế cho lực lượng Philippines đồn trú trên đấy. Tháng 5 vừa qua, bộ Ngoại Giao Philippines đã gởi công hàm phản đối tàu hải cảnh Trung Quốc chặn 3 tàu tiếp tế của Philippines đưa hàng tiếp tế đến tiền đồn của họ.
Giới chuyên gia, học giả cho rằng việc Trung Quốc đưa tàu bao vây, áp sát bãi Cỏ Mây là hành động nguy hiểm, dể xảy ra xung đột, va chạm trong khu vực. Theo Ian Storey, một học giả tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á của Singapore, căng thẳng tại Bãi Cỏ Mây còn nguy hiểm hơn vụ tranh chấp chủ quyền với bãi cạn Scarborough. Ông Ian Storey nhận định: “Thật khó có thể tưởng tượng Trung Quốc sẽ sử dụng vũ lực để đoạt quyền kiểm soát Bãi Cỏ Mây nhưng khả năng, Bắc Kinh sẽ phong toả đường tiếp tế hậu cần cho nhóm lính đồn trú của Philippines tại đây, trên chiếc tàu cũ. Nguy cơ leo thang hoặc tính toán sai lầm là hoàn toàn hiện hữu”. Ngoài ra, nếu Philippines cố gắng xây dựng cơ sở hạ tầng ở bãi Cỏ Mây, thì Bắc Kinh có khả năng sẽ nắm bắt cơ hội này để công khai “buộc tội” Philippines là có hành động khiêu khích để khởi động cái gọi là “chiến lược bắp cải” của mình. Theo đó, cả hai kịch bản nói trên đều có nguy cơ dẫn đến leo thang xung đột quân sự.
Được biết, Bãi Cỏ Mây là một rạn san hô vòng thuộc cụm Bình Nguyên của quần đảo Trường Sa, dài 15 km và rộng 5 km nằm trên cửa ngõ chiến lược đến bãi Cỏ Rong, khu vực được cho là có trữ lượng dầu khí lớn. Rạn vòng này nằm về phía Đông Nam của đá Vành Khăn và cách bãi Sa Bin 35 hải lý (64,8 km) về phía Tây. Bãi này nằm cách đảo Palawan của Philippines 105 hải lý. Bãi Cỏ Mây nằm trong quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam hiện đang bị Trung Quốc, Philippines và Đài Loan tranh giành trái phép. Vào năm 1999, Philippines đã cho tàu BRP Sierra Madre, là tàu vận tải đổ bộ thời Thế chiến thứ hai, ủi thẳng vào bãi Cỏ Mây nhằm thiết lập sự hiện diện tại khu vực này. Từ đó đến nay, dù đã rỉ sét nhưng chiếc tàu chiến vẫn là căn cứ đồn trú của một tiểu đội thủy quân lục chiến Philippines.