Một “núi nhôm” của Trung Quốc đã lọt vào VN tìm đường xuất sang Mỹ bị chặn lại. Nguy cơ nhiều mặt hàng xuất khẩu lớn của Trung Quốc lẩn tránh xuất xứ để xuất đi Mỹ rất gần.
Tổng cục Hải quan cho biết đã chặn đứng 1,8 triệu tấn nhôm Trung Quốc nhập về VN để giả mạo xuất xứ nhằm xuất khẩu sang Mỹ và các nước, ước tính giá trị khoảng 4,3 tỉ USD.
Vụ việc do một tập đoàn có công nghệ, dây chuyền, nhưng lại nhập khẩu nhôm thỏi, nhôm thanh, nhôm bán thành phẩm nhằm đưa ra các sản phẩm để xuất khẩu đi Mỹ và một số nước khác nhằm hưởng lợi thế từ chênh lệch thuế suất.
Cụ thể, nhôm của VN xuất khẩu sang Mỹ chỉ phải chịu thuế khoảng 15%, còn nhôm của Trung Quốc xuất khẩu vào Mỹ phải chịu thuế lên đến 374%, cao gấp 25 lần. Sau khi bị hải quan kiểm tra thực tế, doanh nghiệp (DN) này đã không làm thủ tục xuất khẩu đi Mỹ nữa mà chuyển sang nhập về VN.
Hưởng lợi tỉ USD nếu trót lọt
DN nhập khẩu lượng nhôm khổng lồ trên theo hải quan là của Công ty TNHH Nhôm Toàn Cầu VN (Nhôm Toàn Cầu VN). Theo tìm hiểu, năm 2011, Nhôm Toàn Cầu VN được cấp phép do hai người mang quốc tịch Úc (gốc Trung Quốc) là ông Jacky Cheung (sở hữu 10%) và ông Wang Tong (90%) góp vốn làm chủ đầu tư tại Khu công nghiệp Mỹ Xuân B1 – Conac, xã Mỹ Xuân, H.Tân Thành, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu. Thời hạn dự án kéo dài 37 năm với công suất hơn 200.000 tấn/năm và chủ yếu xuất khẩu. Đến tháng 1.2018, quy mô vốn điều lệ của công ty tăng gấp 5 lần, từ 1.025 tỉ đồng vọt lên gần 5.000 tỉ đồng.
Rõ ràng vụ việc 1,8 triệu tấn nhôm nằm ngay tại VN là có sự tính toán của nhà đầu tư trong nghi vấn lẩn tránh né thuế xuất hàng sang Mỹ. Chỉ tính 1,8 triệu tấn nhôm này nếu xuất sang Mỹ trót lọt sẽ giảm được 25 lần thuế xuất khẩu, nguồn lợi mà doanh nghiệp Trung Quốc hưởng có thể tính hàng tỉ USD
PGS-TS Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính)
Sau khi có nghi vấn kho nhôm khổng lồ phủ bạt và được canh giữ nghiêm ngặt tại Vũng Tàu, tháng 5.2016, làm việc với đoàn kiểm tra của Bộ Công thương, DN này cho biết đã nhập khoảng 1,5 triệu tấn nhôm trị giá hàng tỉ USD từ Trung Quốc về VN để sản xuất xuất khẩu. Tuy nhiên, đến cuối năm 2016, báo Wall Street Journal (Mỹ) đã có bài điều tra về 500.000 tấn nhôm đùn (để sản xuất nhôm) được chuyển từ San José Iturbide (Mexico) đến VN.