Phó Tổng thống Hoa Kỳ Mike Pence hôm 24/10 cáo buộc Trung Quốc tước đoạt “quyền và tự do” tại Hong Kong và chỉ trích Hiệp hội Bóng rổ Quốc gia Mỹ đã đứng về phía Bắc Kinh trong vấn đề tự do ngôn luận, theo Reuters.
Trong một bài phát biểu về các chính sách đối với Trung Quốc, động chạm đến hàng loạt vấn đề gây tranh cãi, diễn ra trước cuộc đàm phán với Bắc Kinh để tìm giải pháp cho cuộc chiến thương mại, ôngPence nói rằng Hoa Kỳ không tìm kiếm sự đối đầu hay thoát ly khỏi đối thủ kinh tế chính.
Nhưng ông cũng chẳng giữ kẽ gì khi đề cập đến một số rạn nứt chính trị giữa hai nước.
Chỉ trích việc Trung Quốc xây dựng một “nhà nước giám sát”, và hành động quân sự “ngày càng khiêu khích”, ông Pence đã lấy nền dân chủ Đài Loan như ví dụ về đường lối tốt hơn cho người dân Trung Quốc và chỉ trích Bắc Kinh trong việc giải quyết các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ làm rung chuyển Hong Kong hơn bốn tháng qua.
Bản quyền hình ảnh ANTHONY WALLACE/Getty Images Image caption Người biểu tình Hong Kong ‘cám ơn Mỹ đã ủng hộ’
“Hong Kong là một ví dụ sống động về những gì có thể xảy ra khi Trung Quốc bóp ngẹt tự do,” ông nói. “Trong vài năm gần đây, Bắc Kinh đã tăng can thiệp vào Hong Kong và thực hiện các hành động nhằm hạn chế các quyền và tự do mà người dân Hong Kong được đảm bảo thông qua thỏa thuận quốc tế có tính ràng buộc.”
Ông nói rằng Hoa Kỳ đứng về phía những người biểu tình ở Hong Kong.
“Chúng tôi ủng hộ các bạn, chúng tôi được truyền cảm hứng từ các bạn. Chúng tôi đề nghị bạn tiếp tục đi trên con đường phản kháng phi bạo lực,” ông Pence Pence nói trong bài diễn văn của mình tại Washington.
Ông cũng chỉ trích các đối xử của Trung Quốc với người Uyghur theo đạo Hồi ở khu vực Tân Cương.
Bản quyền hình ảnh NurPhoto/Getty Images Image caption Nhà hoạt động dân chủ Joshua Wong của Hong Kong phát biểu tại Washington ngày 18/9/2019
Ông Pence dùng những ngôn từ gay gắt nhất để chỉ trích hai hãng đồ may mặc thể thao Nike và NBA, cáo buộc họ đứng về phía Đảng Cộng sản Trung Quốc liên quan đến quyền tự do ngôn luận ở Hong Kong.
Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence, người thường đại diện cho các chính sách cứng rắn hơn đối với Trung Quốc của chính quyền Trump, cho biết NBA và Nike đã không bảo vệ Tổng Giám đốc Daryl Morey của đội bóng rổ Houston Rockets, sau khi ông này tweet ủng hộ người biểu tình Hong Kong hồi đầu tháng này.
“Một số đội bóng lớn nhất và chủ sở hữu lớn nhất của NBA, những người thường xuyên thực thi quyền tự do chỉ trích nước Mỹ, đã im lặng trước quyền và tự do của các dân tộc khác,” ông nói.
“Bằng cách đứng về phía Đảng Cộng sản Trung Quốc và chặn các phát biểu tự do, NBA đang hoạt động như một công ty con thuộc sở hữu hoàn toàn của chế độ độc tài,” theo ông Pence Pence.
Các cửa hàng Nike ở Trung Quốc đã loại bỏ hàng hóa của Rockets sau khi Bắc Kinh chỉ trích ông Morey, ông Pence nói.
Bản quyền hình ảnh Getty Images Image caption Phó Tổng thống Mike Pence: ‘Mỹ ủng hộ người biểu tình Hong Kong’
“Nike tự quảng cáo là nhà vô địch về công bằng xã hội, nhưng khi liên quan đến Hong Kong, họ bỏ lương tâm xã hội của mình ở ngoài cửa,” ông nói.
Ông Pence cho biết, “có quá nhiều tập đoàn đa quốc gia của Mỹ đã lạy lục trước sự hấp dẫn của tiền và thị trường Trung Quốc bằng cách khóa mõm, không chỉ không chỉ trích Đảng Cộng sản Trung Quốc, mà thậm chí còn không dám khẳng định những giá trị của Mỹ.”
Nike, NBA và Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington không đáp lại ngay lập tức yêu cầu bình luận của Reuters về nhận xét này.
Tuy nhiên, Thời báo Hoàn cầu của Trung Quốc viết trong một bài xã luận rằng trong khi ông Pence nhắc lại nhiều lời chỉ trích trước đây của ông, “vẫn còn chỗ cho sự lạc quan”.
“Ông ấy nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ không muốn ‘thoát ly’ và nhắc lại việc Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã sẵn sàng bắt đầu một tương lai mới với Trung Quốc như thế nào,” bài xã luận viết.