Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ và Ấn Độ đã có những phát biểu đáng chú ý liên quan vấn đề Biển Đông, trong đó kêu gọi các nước cùng hợp tác để lên án hành động của Trung Quốc ở Biển Đông, đồng thời khẳng định lợi ích chung của cộng đồng quốc tế trong hoà bình, ổn định ở khu vực này.
Phát biểu của Bộ trưởng quốc phòng Mỹ tại Philippines
Trong chuyến thăm Philippines hôm 19/11 và gặp gỡ Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzan, Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper nhấn mạnh, Mỹ sẽ hỗ trợ thêm cho Philippines trong nỗ lực hiện đại hóa quân đội Philippines cũng như cải thiện an ninh hàng hải giữa lúc căng thẳng ở Biển Đông. Tại buổi họp báo sau cuộc gặp, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper tuyên bố “Mỹ sẽ tiếp tục hỗ trợ và giúp hiện đại hóa các lực lượng vũ trang Philippines cũng như cải thiện năng lực hàng hải”. “Chúng tôi sẽ tổ chức huấn luyện tuần tra hàng hải và tuần tra trên không chung trong tương lai nhằm cải thiện khả năng tương tác và thể hiện những cam kết của chúng tôi trong việc duy trì những quy định và trật tự quốc tế lâu dài”, ông Esper nói thêm.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ nhấn mạnh, Mỹ sẽ tiếp tục tiến hành các hoạt động nhằm đảm bảo tự do hàng hải trên Biển Đông bất chấp lời cảnh báo ngăn cản từ phía Trung Quốc. Theo ông, hoạt động tuần tra của Mỹ là động thái gửi đi tín hiệu rõ ràng đối với tất cả các quốc gia về việc cần phải tuân thủ luật pháp quốc tế. Bộ trưởng Esper cho biết, Mỹ đã tiến hành các hoạt động đảm bảo tự do hàng hải trong năm 2018 còn nhiều hơn so với 20 năm trước. “Một điều rõ ràng, chúng tôi không chỉ muốn gửi đi thông điệp phản đối Trung Quốc mà còn muốn nhấn mạnh rằng chúng tôi sẽ bảo vệ các quy định và luật pháp quốc tế. Chúng tôi cho rằng, Trung Quốc cũng nên tuân thủ những quy tắc này. Hành động tập thể là cách tốt nhất để truyền tải thông điệp và đưa Trung Quốc đi theo con đường đúng đắn”, ông Esper nói. “Tôi nghĩ, tất cả chúng ta phải cùng nhau thể hiện lập trường công khai; khẳng định chủ quyền và nhấn mạnh tầm quan trọng của luật pháp”, ông Esper khẳng định
Phát biểu của Bộ trưởng quốc phòng Mỹ tại ADMM+
Tại Hội nghị Bộ trưởng Quốc Phòng ASEAN mở rộng (ADMM+) lần thứ 6 diễn ra ở Thái Lan, Bộ trưởng Mỹ Esper cho hay, phần lớn các nước tham dự hội nghị bày tỏ “đặc biệt quan ngại về những tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc” cũng như hành động không tuân thủ các quy định và luật pháp quốc tế từ phía Bắc Kinh. Bộ trưởng Esper cũng đã có những chỉ trích gay gắt về hành vi phi pháp của Trung Quốc trên biển Đông, cáo buộc Bắc Kinh “tăng cường sử dụng các hành động cưỡng ép và dọa nạt” để đạt được mục tiêu chiến lược trên biển Đông”. Ngoài ra, ông Esper còn kêu gọi các nước ASEAN không để Trung Quốc thao túng Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) đang được đàm phán nhằm “hợp pháp hóa hành vi sai phạm nghiêm trọng và các tuyên bố hàng hải phi pháp của nước này, cũng như nhằm lẩn tránh các cam kết” mà họ đã nhất trí. “Nếu điều đó xảy ra, COC sẽ phản tác dụng và gây nguy hiểm cho mọi quốc gia tôn trọng các quyền tự do được quy định trong Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS)”, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cảnh báo. Bộ trưởng Esper nhấn mạnh Washington sẽ tiếp tục các chiến dịch đảm bảo tự do hàng hải (FONOP) trên vùng biển tranh chấp để Bắc Kinh hiểu rằng “chúng tôi phản đối mọi hành vi cưỡng ép và dọa nạt”.
Phát biểu của Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ tại ADMM+
Tại ADMM+, Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ Rajnath Singh đã kêu gọi phi quân sự hoá và không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực ở Biển Đông, bày tỏ hy vọng tình hình ổn định sẽ được duy trì. Liên quan việc đàm phán COC, Bộ trưởng Ấn Độ cho rằng sự cần thiết phải đảm bảo lợi ích của các bên không tham gia đàm phán và kết quả các cuộc đàm phán này sẽ phù hợp với tất cả các luật quốc tế có liên quan, bao gồm UNCLOS nhằm thúc đẩy tự do hàng hải, tự do thương mại và thương tôn pháp luật. Biển Đông là một tuyến đường thủy chính mà qua đó thương mại trị giá hơn 5.000 tỷ USD, chiếm 55% tổng giá trị thương mại của Ấn Độ. Bộ trưởng Rajnath Singh cũng cho biết “Tầm nhìn Ấn Độ – Thái Bình Dương” của Ấn Độ dựa trên ý tưởng về an ninh bền vững vì nó tập trung vào một khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương tự do, cởi mở, bao quát và dựa trên các quy tắc; một trong đó có sự tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của các nước liên quan. “Nói tóm lại, cách tiếp cận của chúng tôi đối với an ninh ở Ấn Độ – Thái Bình Dương là bền vững theo định nghĩa bởi vì nó nhấn mạnh an ninh và tăng trưởng cho tất cả mọi người trong khu vực”, Bộ trưởng Rajnath Singh cho biết.