Giữa bối cảnh Nga-Thổ Nhĩ Kỳ vẫn còn nhiều khác biệt về vấn đề Syria, Mỹ đã có những tuyên bố được xem là “đổ thêm dầu vào lửa” cho những bất đồng này.
Tình hình Tây Bắc Syria tiếp tục diễn biến phức tạp khi quân đội chính phủ Syria hôm qua vẫn tiến hành các chiến dịch quân sự ở Idlib, bất chấp những lời cảnh báo “cứng rắn” từ phía Thổ Nhĩ Kỳ. Dù Nga – Thổ Nhĩ Kỳ đã đối thoại ở các cấp khác nhau, song khác biệt giữa 2 bên về Syria dường như vẫn chưa được giải quyết. Trong bối cảnh như vậy, phía Mỹ cũng đã có những tuyên bố được xem là “đổ thêm dầu vào lửa” cho những bất đồng này.
Căng thẳng tại Idlib đã diễn ra hơn 2 tháng, song đỉnh điểm của căng thẳng chính là sự va chạm, đối đầu quân sự trực tiếp giữa quân chính phủ Syria và Thổ Nhĩ Kỳ tại đây hồi đầu tuần.
Giới chức Thổ Nhĩ Kỳ đã đưa ra nhiều lời cảnh báo tới Syria và cả với Nga – đồng minh của chính phủ Syria, rằng Ankara sẽ “mạnh tay” nếu quân đội Syria tiếp tục các chiến dịch quân sự, vi phạm thỏa thuận giảm leo thang căng thẳng mà Nga – Thổ đã ký. Tuy nhiên, lời cảnh báo đó dường như là vô nghĩa khi chính phủ Syria từ lâu vẫn khẳng định các chiến dịch chống khủng bố của nước này là đúng đắn và sẽ được tiếp tục cho đến khi giành chiến thắng. Trong khi, phía Nga cũng cho rằng, Thổ Nhĩ Kỳ chưa thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ phải chống các nhóm khủng bố, cực đoan tại Idlib.
Theo hãng thông tấn Nhà nước Syria (SANA) và các tổ chức nhân đạo, trong ngày hôm qua (5/2), các lực lượng của chính phủ Syria vẫn tiếp tục đẩy mạnh chiến dịch tấn công ở khu vực Tây Bắc nước này – nơi họ đã giành lại được hơn 20 thị trấn và làng mạc từ lực lượng nổi dậy và thánh chiến trong 24 giờ qua. Trên đà tấn công và giành nhiều chiến thắng, quân đội Syria hiện cũng đã đưa ra lời kêu gọi các nhóm phiến quân tại đây hạ vũ khí đầu hàng, nhằm tránh thương vong “không cần thiết”.
Trước những diễn biến như vậy, hôm qua, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan buộc phải ra tối hậu thư cho Nga và chính phủ Syria. Theo đó, quân đội Syria phải ngừng tấn công và rút quân khỏi các trạm quan sát quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ ở Tây Bắc Syria. Theo Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, quân đội Syria hiện đang hiện diện tại 2 trong số 12 trạm quan sát được Ankara xây dựng tại Idlib theo khuôn khổ thỏa thuận Sochi năm 2018 giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Nga.
Ông Erdogan hối thúc lực lượng Syria phải rút khỏi các trạm quan sát này trước cuối tháng 2, nếu không Thổ Nhĩ Kỳ sẽ hành động quân sự: “Bất kỳ cuộc tấn công trên bộ hoặc trên không nào nhằm vào binh lính Thổ Nhĩ Kỳ tại Idlib hoặc nhằm vào các khu vực hoạt động của chúng tôi sẽ bị đáp trả thích đáng bất kể nguồn gốc là từ đâu. Nếu sự an toàn của các binh lính Thổ Nhĩ Kỳ không thể được đảm bảo, thì không ai có thể phản đối việc chúng tôi thực hiện các quyền chính đáng của mình”.
Dù Thổ Nhĩ Kỳ đã thảo luận với Nga, ở cả 2 cấp độ Ngoại trưởng và Tổng thống, song những diễn biến ở Tây Bắc Syria vẫn diễn ra hết sức phức tạp. Trong bối cảnh như vậy, giới chức Mỹ hôm qua đã có những tuyên bố chỉ trích Nga và Syria, đồng thời ủng hộ quyền đáp trả tự vệ của Thổ Nhĩ Kỳ – một đồng minh NATO.
Theo Đặc phái viên Mỹ về Syria James Jeffrey, Nga đang giúp leo thang tình hình ở Tây Bắc Syria. Không những vậy, Moscow còn thách thức sự hiện diện của Mỹ tại Đông Bắc Syria, khi vi phạm các thỏa thuận giảm leo thang căng thẳng. Vị quan chức Mỹ cho rằng, những gì diễn ra tại Idlib là 1 cuộc chiến nguy hiểm, cần phải chấm dứt ngay lập tức và Nga cần phải thay đổi chính sách của mình trong vấn đề Syria.
Dự kiến, trong ngày hôm nay (6/2), Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc sẽ nhóm họp về tình hình Tây Bắc Syria theo đề xuất của Mỹ, Anh và Pháp