Ngay sau khi Trung Quốc tiến hành diễn tập tác chiến và điều nhiều máy bay qua áp sát Đài Loan, Mỹ (12/2) đã điều hai máy bay do thám Lockheed MC-130 (MC-130J) từ căn cứ Kadena ở Nhật Bản bay ngang eo biển nằm giữa Đài Loan và Trung Quốc.
Trang theo dõi hàng không Aircraft Spots thông báo trên Twitter cho biết, Không quân Mỹ (12/2) đã điều hai máy bay trinh sát MC-130J bay qua eo biển Đài Loan. Hai máy bay trên xuất phát từ căn cứ không quân Kadena ở Okinawa (Nhật) bay qua eo biển Đài Loan và hướng vào Biển Đông. Hiện Mỹ chưa có tuyên bố chính thức về nhiệm vụ trên của hai chiếc MC-130J.
Lockheed MC-130 là tên định danh cơ bản cho dòng máy bay thực hiện nhiệm vụ đặc biệt thuộc Bộ chỉ huy chiến dịch đặc biệt Không quân Hoa Kỳ (AFSOC). Máy bay trên có kíp lái 7 người; sức chứa 77 lính, 52 lính dù hoặc 57 cáng tải thương; dài 30,4m, sải cánh 40,4m, chiều cao 11,7m; trọng lượng rỗng 72.892 pound (32.801 kg); trọng lượng cất cánh tối đa 155.000 pound (69.750 kg). MC-130J được trang bị động cơ 4 × Allison T56-A-15 kiểu turboprop, 4.910 SHP (3.660 kW) mỗi chiếc; vận tốc hành trình 482 km/h, tầm bay 4.344km, trần bay 10.000m. Ngoài ra, MC-130J còn được trang bị hệ thống điện tử hiện đại, gồm APQ-170 radar dẫn đường TF/TA, ARN-151 liên kết GPS, APN-232 radar độ cao…
Việc Mỹ điều máy bay do thám MC-130J bay qua eo biển Đài Loan diễn ra trong bối cảnh Chiến khu miền Nam của Trung Quốc (9-10/2) vừa tiến hành diễn tập tác chiến trên không. Trong cuộc diễn tập trên, phía Trung Quốc liên tiếp điều máy bay tiêm kích J-11, máy bay ném bom H-6N, máy bay cảnh báo sớm KJ-500… áp sát Đài Loan. Theo thông tin từ phía Chiến khu miền Nam của Trung Quốc, việc máy bay quân sự nước này diễn tập sát Đài Loan trong ngày 9 và 10/2 là nhằm cải thiện khả năng tác chiến; khẳng định “các lực lượng độc lập Đài Loan đã phớt lờ công lý quốc gia và gia tăng việc theo đuổi giành độc lập” nên các lực lượng của chiến khu “theo dõi sát sao tình hình và hoàn thành sứ mệnh”. Đáp trả tuyên bố trên, Viện trưởng Viện Hành pháp Đài Loan Tô Trinh Xương chỉ trích những hoạt động quân sự của Trung Quốc “gây ra oán giận không cần thiết trong dân chúng Đài Loan và quấy nhiễu hòa bình khu vực”. Lãnh đạo Đài Loan khuyên Bắc Kinh nên tập trung lực lượng để giải quyết tình hình dịch viêm đường hô hấp cấp do virus COVID-19 gây ra hơn là thực hiện các hành động đe dọa Đài Loan. Lực lượng phòng vệ trên không của Đài Loan cũng đã cho máy bay chiến đấu F-16 xuất kích nhằm ngăn chặn các máy bay quân sự Trung Quốc bay gần vùng lãnh thổ này trong cả hai ngày đó.
Theo chuyên gia quân sự Tống Trung Bình (12/2) của Trung Quốc, động thái của Mỹ là nhằm bày tỏ sự ủng hộ đối với chính quyền Đài Bắc, hàm ý rằng quân đội Mỹ luôn theo dõi sát sao các chuyển động của quân đội Trung Quốc tại khu vực. Ngoài ra, MC-130J là máy bay do thám chiến lược được trang bị công nghệ theo dõi tối tân, cho phép phía Mỹ bám sát hoạt động của phía Trung Quốc ở eo biển. Theo ông, Mỹ muốn gửi đi thông điệp rằng Washington luôn theo sát và ủng hộ giới lãnh đạo chính trị ở Đài Loan và “Bắc Kinh không nên gây ra quá nhiều áp lực” đối với vùng lãnh thổ này. Đáng chú ý, ông Tống Trung Bình cho rằng việc tổ chức tập trận trong lúc dịch bệnh còn diễn biến phức tạp có thể được hiểu là quân đội Trung Quốc muốn chứng minh năng lực thực hiện đồng thời cả hai nhiệm vụ quan trọng. Theo đó, nhiệm vụ quan trọng của quan đội Trung Quốc là chuẩn bị tốt cho cuộc chiến có thể xảy ra bất kỳ lúc nào và giải quyết các thách thức an ninh phi truyền thống như thiên tai và dịch bệnh.
Được biết, thời gian gần đây, Mỹ không chỉ điều máy bay đi qua eo biển Đài Loan mà còn thường xuyên điều tàu chiến di chuyển qua vùng biển này, cụ thể: Hải quân Mỹ (24/1/2019) đã điều 2 tàu chiến đi qua eo biển Đài Loan. Đây là lần đầu tiên hải quân Mỹ thực hiện một chuyến tuần tra qua eo biển Đài Loan trong năm 2019. Theo Reuters, hành động này cho thấy chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump hỗ trợ Đài Loan trong bối cảnh quan hệ giữa hòn đảo tự trị này với Trung Quốc đang gia tăng căng thẳng. Hải quân Mỹ (28/4/2019) tiếp tục điều 2 tàu khu trục đi qua eo biển Đài Loan nhằm thể hiện cam kết của Mỹ đối với Ấn Độ – Thái Bình Dương tự do và cởi mở. Người phát ngôn Hạm đội 7 của quân đội Mỹ Clay Doss cho biết, Mỹ đã điều 2 tàu khu trục William P. Lawrence và Stethem đi qua eo biển Đài Loan nhằm thể hiện cam kết của Mỹ đối với Ấn Độ – Thái Bình Dương tự do và cởi mở, đồng thời xác nhận không có tương tác không an toàn hoặc không chuyên nghiệp đối với các tàu của quốc gia khác trong quá trình di chuyển. Hạm đội 7 của Mỹ (24-25/7/2019) đã điều tàu chiến USS Antietam đi qua eo biển Đài Loan nhằm thể hiện cam kết của Mỹ đối với một Thái Bình Dương tự do và rộng mở; đồng thời khẳng định Hải quân Mỹ sẽ tiếp tục bay và đưa tàu đi qua và hoạt động tại bất cứ nơi đâu luật pháp quốc tế cho phép. Mỹ (23/8/2019) tiếp tục điều tàu vận tải đổ bộ USS Green Bay (LPD-20) tuần tra qua eo biển Đài Loan nhằm thể hiện cam kết của Mỹ với khu vực.
Trước những động thái trên của Mỹ, Trung Quốc thường lên án hành động của Washington, đồng thời cảnh cáo Trung Quốc sẽ sử dụng mọi biện pháp, bao gồm biện pháp quân sự để ngăn chặn Đài Loan độc lập và đáp trả thế lực bên ngoài can thiệp vào tình hình Đài Loan. Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc nhiều lần cảnh báo sẵn sàng chiến tranh nếu có bất kỳ động thái nào liên quan đến độc lập Đài Loan, cáo buộc Mỹ phá hoại sự ổn định toàn cầu và chỉ trích việc Mỹ bán vũ khí cho hòn đảo này.