Số ca nhiễm Covid-19 ở Hàn Quốc tiếp tục đà tăng nhanh sau khi Chính phủ Hàn Quốc đã nâng mức cảnh báo lên “nghiêm trọng” – mức cao nhất trong hệ thống cảnh báo 4 cấp và cam kết nỗ lực toàn diện để ngăn chặn dịch bệnh bùng phát. Nhưng nguyên nhân nào khiến Hàn Quốc trở thành quốc gia có số ca nhiễm Covid-19 cao nhất ngoài Trung Quốc như vậy?
Hãng tin Yonhap News của Hàn Quốc cho biết, tính đến 17h30 ngày 24-2, nước này đã báo cáo thêm 231 trường hợp nhiễm virus Corona mới, tổng số hiện tại là 833 người, trong đó có trường hợp tử vong thứ 8. Ca tử vong thứ 7 là một nam giới 62 tuổi, qua đời tại Bệnh viện Daenam ở Cheongdo ngày 23-2 sau khi xác nhận nhiễm Covid-19. Đây là ổ dịch lớn thứ 2 sau thành phố Daegu với hơn 110 người bao gồm 9 nhân viên y tế được xác nhận bị nhiễm Covid-19.
Cũng theo xác nhận vào 8h ngày 24-2, quân đội Hàn Quốc đã phát hiện 11 quân nhân nhiễm Covid-19. Hiện khoảng 7.700 người khác bị cách ly như một phần nỗ lực ngăn chặn virus lây lan sâu hơn trong các doanh trại, Bộ Quốc phòng Hàn Quốc cho biết.
Sự im ắng đáng sợ ở Daegu
Hàn Quốc đã áp dụng lệnh phong tỏa ở Daegu và Cheongdo, trong đó đặc biệt khuyên người dân ở Daegu không nên ra ngoài trong 2 tuần tới, tránh tụ họp nơi công cộng và kêu gọi những người có triệu chứng đến khám tại các trung tâm y tế công cộng được chỉ định.
Theo Guardian, những ngày này, đường phố Daegu rất vắng vẻ với cửa hàng và nhà hàng đóng cửa; các nhà ga, chợ và khu vực mua sắm vắng bóng người qua lại. Khá ít người xuất hiện nơi công cộng, nếu có đều đeo khẩu trang và găng tay. Sáng chủ nhật 23-2, Kim Tae-woo ngồi trong cửa hàng tiện lợi của mình tại nhà ga xe lửa Đông Daegu, thành phố lớn thứ 4 Hàn Quốc và là trung tâm bùng phát dịch. Nơi đây thường nhộn nhịp người qua lại nhưng lúc này, khách hàng chỉ đếm trên đầu ngón tay.
Nhiều quốc gia sau khi xuất hiện các trường hợp nhiễm Covid-19 đã nhanh chóng cấm tất cả du khách Trung Quốc, nhưng Hàn Quốc và Nhật Bản có chậm hơn một bước. Hàn Quốc chỉ cấm du khách đến từ tâm dịch Hồ Bắc của Trung Quốc và Nhật Bản cấm nhập cảnh với công dân từ Hồ Bắc và tỉnh láng giềng Chiết Giang. Hậu quả là hiện giờ sau Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản đứng vị trí thứ 2 và thứ 3 thế giới về các ca nhiễm Covid-19.
Cùng ngày, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã đặt quốc gia này vào tình trạng báo động đỏ khi số ca nhiễm virus Corona mới trong ngày cuối tuần đã tăng gấp 3 lên 602 trường hợp. Ngoài “ổ dịch” trên tàu du lịch Diamond Princess cập cảng Nhật Bản, Hàn Quốc hiện có số ca nhiễm Covid-19 cao nhất ngoài Trung Quốc.
Một trong số ít những nơi ở Daegu có hơn 20 người tụ tập hôm chủ nhật là trung tâm y tế thành phố – đây trở thành trung tâm điều trị Covid-19 chuyên dụng, với các nhân viên y tế và y tá làm việc trong các bộ quần áo bảo hộ đầy đủ cùng tấm che mặt bằng nhựa. Khoảng 30 người đang chờ đợi để được kiểm tra trong một chiếc lều tạm được dựng bên ngoài tòa nhà bệnh viện chính. Mặc dù các nhân viên hoạt động liên tục, mọi thứ vẫn im lặng đáng sợ. Sự im lặng chỉ bị phá vỡ bởi âm thanh của xe cứu thương và những tiếng ho. Ở phía bên kia của thành phố, tòa nhà Giáo hội Shincheonji đã bị khóa và không còn người qua lại.
Truy tìm thành viên giáo phái bị nhiễm bệnh
Hơn một nửa trong tổng số ca nhiễm Covid-19 của Hàn Quốc cho đến nay có liên quan đến chi nhánh của Nhà thờ Shincheonji, bên cạnh hơn 100 trường hợp đến từ khoa Chăm sóc sức khỏe tâm thần tại Bệnh viện Daenam ở thị trấn Cheongdo gần đó.
Trong khi nguồn gốc chính xác của bệnh dịch này vẫn chưa rõ ràng, trường hợp đáng chú ý nhất ở Daegu là một phụ nữ 61 tuổi cho xét nghiệm dương tính vào ngày 18-2. Bệnh nhân Covid-19 thứ 31 của Hàn Quốc này không đi du lịch nước ngoài trong thời gian gần đây. Bà này đã 4 lần tới Nhà thờ Shincheonji trước và sau khi có triệu chứng nhiễm virus. Khoảng 1.000 tín đồ cùng dự thánh lễ với bà này vào chủ nhật đã bị cách ly tại nhà.
Các quan chức Daegu đã thẩm vấn 9.334 thành viên giáo phái đã đăng ký trong thành phố và 1.248 người cho biết họ có các triệu chứng của virus Corona mới. Tuy nhiên, vẫn còn hơn 670 người chưa liên lạc được. Ngày 23-2, cảnh sát ở Daegu đã thành lập một Đội đặc nhiệm để xác định vị trí của hơn 600 thành viên Shincheonji, những người từng tiếp xúc với trường hợp “siêu lây nhiễm” nhưng không trả lời các cuộc gọi điện thoại và tin nhắn từ các quan chức y tế.
Dư luận Hàn Quốc đã bày tỏ giận dữ khi nhiều thành viên giáo phái không sẵn sàng hợp tác với các quan chức y tế. Một kiến nghị yêu cầu Chính phủ buộc phải giải tán Nhà thờ Chúa Jesus Shincheonji đã được đăng trên website của Văn phòng Tổng thống ngày 22-2 và chỉ sau 3 ngày đã thu được hơn 300.000 chữ ký. “Nếu tôi vi phạm Luật Giao thông, cảnh sát liên lạc với tôi ngay trong ngày và tôi bị phạt. Vậy mà thế nào lại có rất nhiều thành viên giáo phái không liên hệ được? Chúng ta cứ nói Hàn Quốc là một cường quốc công nghệ thông tin, làm sao có chuyện như vậy được?”, một người dân nói.
Trong tuyên bố trên website và phương tiện truyền thông xã hội ngày 23-2, Nhà thờ Shincheonji cho biết: “Covid-19 có nguồn gốc từ Trung Quốc rồi lan sang Hàn Quốc. Shincheonji cùng những tín đồ cũng là nạn nhân. Xin hãy kiềm chế sự thù hận và những lời chỉ trích vô căn cứ đối với những tín đồ của chúng tôi”. Nhà thờ này nói rằng, họ đang hợp tác đầy đủ với chính quyền bằng cách trao một danh sách bí mật tất cả các thành viên cho các cơ quan y tế ở Daegu nhưng danh sách này đã bị rò rỉ ra công chúng, dẫn đến sự “khủng bố” và thậm chí là áp lực buộc họ phải rời bỏ công việc.
Số ca nhiễm tăng đột biến vì chậm cấm nhập cảnh
Đến ngày 22-2, Chính phủ Hàn Quốc vẫn nói rằng Covid-19 ở quốc gia này “ở giai đoạn ban đầu”, thế nhưng chỉ trong cuối tuần qua, số ca nhiễm mới tăng gấp 3 lần, mỗi ngày phát hiện hơn 100 người mới mắc làm gióng lên hồi chuông cảnh báo về dịch lây lan khó kiểm soát. Nhà chức trách đã phải đóng cửa các trường học, cấm các cuộc tụ họp lớn, cắt giảm các chuyến bay và hạn chế giao thông công cộng. Tổng thống Moon Jae-in trong một cuộc họp khẩn cấp tuyên bố sẽ “tăng cường mạnh mẽ các biện pháp ứng phó dựa trên các khuyến nghị của các chuyên gia”.
Tờ Chosun Ilbo của Hàn Quốc phân tích, virus Corona mới khởi phát ở thành phố Vũ Hán của Trung Quốc nhưng lây lan sang nhiều quốc gia trên thế giới. Cách ứng phó với bệnh dịch có tính quyết định tới mức độ lây nhiễm ở mỗi quốc gia sau khi Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tuyên bố đợt bùng phát này là “tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng” ngày 30-1.
Theo đó, nhiều nước sau khi xuất hiện các trường hợp nhiễm Covid-19 đã nhanh chóng cấm tất cả du khách Trung Quốc, nhưng Hàn Quốc và Nhật Bản có chậm hơn một bước. Hàn Quốc chỉ cấm du khách đến từ tâm dịch Hồ Bắc của Trung Quốc và Nhật Bản cấm nhập cảnh với công dân từ Hồ Bắc và tỉnh láng giềng Chiết Giang. Hậu quả là hiện giờ sau Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản đứng vị trí thứ 2 và thứ 3 thế giới về các ca nhiễm Covid-19.
Có thể so sánh thêm, Philippines ghi nhận ca tử vong đầu tiên ngoài Trung Quốc liên quan đến virus Corona mới ngày 1-2. Kể từ đó, họ đã thành công trong việc ngăn chặn dịch lây lan bằng cách cấm ngay lập tức tất cả du khách Trung Quốc. Số ca nhiễm Covid-19 ở Philippines tới nay vẫn chỉ là 3 người. Cũng trong khoảng 20 ngày này, Việt Nam chỉ có 16 ca bệnh, với 15/16 ca đã khỏi bệnh và họ đã đình chỉ tất cả các chuyến bay chở khách tới Trung Quốc cho đến ngày 1-5.
Ngược lại, tại Hàn Quốc, kể từ khi họ áp dụng lệnh cấm du khách từ tỉnh Hồ Bắc ngày 4-2 thì số bệnh nhân nhiễm Covid-19 từ 16 ca đã tăng lên 833 ca, tức là gấp 52 lần. Nhật Bản đến ngày 13-2 mới cấm du khách từ Hồ Bắc và Chiết Giang, nên số bệnh nhân có kết quả xét nghiệm dương tính tăng từ 29 ca lên 122 ca tính đến 23-2.
Gần đây, tại Hàn Quốc ngày càng gia tăng lời kêu gọi cấm tất cả người Trung Quốc vào nước này, trong đó có Hiệp hội Y khoa Hàn Quốc. Ông Jung Eun-kyeong, Giám đốc Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hàn Quốc ngày 1-2 nói: “Rõ ràng việc cấm du khách từ vùng có nguy cơ dịch cao sẽ rất tốt nếu xét ở góc độ kiểm dịch”.
Tuy nhiên, Chính phủ Hàn Quốc đã không mở rộng lệnh cấm nhập cảnh và khẳng định rằng số lượng khách du lịch từ Trung Quốc đã tự động giảm. Hiện thời, ít nhất 15 quốc gia đã áp đặt các hạn chế đi lại đối với chính người Hàn Quốc vì lo ngại các ca bệnh vẫn cứ tăng theo tốc độ hiện tại. “Trong trường hợp này, sẽ rất khó cho Hàn Quốc trong các hoạt động kinh doanh quốc tế”, Giáo sư Kim Woo-Joo của Bệnh viện Guro Đại học Hàn Quốc cảnh báo.