Dịch Covid-19 kéo dài không chỉ gây thiệt hại nặng nề về người, về kinh tế, mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chính sách đối ngoại của Trung Quốc. Quan hệ của Bắc Kinh với thế giới bên ngoài, nhất là quan hệ với hai cường quốc Nga và Mỹ đã xuất hiện những đám mây u ám.
Thường xuyên bày tỏ chính kiến về những vấn đề kinh tế, chính trị lớn trong nước và thế giới, đầu tháng 2/2020, trên trang cá nhân Twitter, Tổng thống Mỹ Donald Trump viết: Chủ tịch Tập Cận Bình là một nhà lãnh đạo “mạnh mẽ và quyền lực” người đã lãnh đạo thành công cuộc chiến chống virus SARS-CoV-2.
Thế nhưng, hôm sau khi phát biểu tại Hiệp hội Thống đốc Quốc gia Mỹ, Ngoại trưởng Mike Pompeo lai nói khác hẳn Tổng thống. Ông Pompeo cảnh báo, một cuộc cạnh tranh với Trung Quốc đang đe dọa “những quyền tự do cơ bản mà mỗi người Mỹ đề cao”. Ngài ngoại trưởng bày tỏ sự hoài nghi về tính minh bạch của Trung Quốc. Đó là, đáng lo ngại trước những con số thống kê ca nhiễm và ca tử vong biến động bất thường.
Còn về phía Trung Quốc, Bộ Ngoại giao nước này cáo buộc Mỹ đã có phản ứng thái quá. Phản ứng của Mỹ “lạc lõng” trước tình hình dịch Covid-19. Bắc Kinh cũng chỉ trích những quy định nghiêm ngặt của Mỹ hạn chế đi lại đối với Trung Quốc.
Tất cả những phát ngôn đầy mâu thuẫn của hai bên cho thấy sự căng thẳng trong quan hệ Mỹ-Trung. Khả năng thực thi những thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 mà Mỹ và Trung Quốc vừa ký kết cũng bị đe dọa. Vì thế hai nước dễ quay trở lại trạng thái bế tắc ban đầu. Không chỉ có thế, lệnh cấm nhập cảnh của Mỹ đối với công dân Trung Quốc và tâm lý bài ngoại trong cư dân Mỹ đang làm gián đoạn các hoạt động trao đổi, giao lưu văn hóa.
Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc Thôi Thiên Khả đã lên tiếng, đề nghị các bên cần chống lại “bất cứ loại virus chính trị nào” bên cạnh cuộc chiến chống virus sinh học. Tương tự, ông Yanzhong Huang, chuyên gia tại tổ chức Hội đồng về quan hệ đối ngoại (Mỹ), kêu gọi hai bên nên tránh “chính trị hóa” dịch Covid-19.
Đó là xét về quan hệ Trung Quốc-Mỹ. Còn quan hệ giữa Trung Quốc với Nga cũng đang gặp nhiều sóng gió vì dịch Covid-19. Nga đã áp đặt lệnh cấm tạm thời đối với các công dân Trung Quốc. Biện pháp này được cho là mạnh tay nhất mà Nga thực hiện, nhằm ngăn chặn sự lây lan của virus SARS-CoV-2. Nga cũng đã kiên quyết đóng cửa 16 trên tổng số 25 cửa khẩu nằm ở khu vực biên giới giữa hai nước, đồng thời hoãn cấp visa điện tử cho công dân Trung Quốc; dừng các chuyến bay và chuyến tàu đến và đi tới Trung Quốc.
Đại dịch SARS –CoV-2 bùng phát đúng vào thời điểm quan hệ thương mại Nga-Trung đang leo thang căng thẳng, do những bất đồng sâu sắc trong lĩnh vực nông nghiệp. Phản ứng về việc Trung Quốc hạn chế nhập khẩu thịt từ Nga, Moscow lập tức đáp trả bằng cách áp đặt hạn chế đối với một số mặt hàng nông sản của Bắc Kinh.
Theo ông Alexander Gabuev – chuyên gia cấp cao tại Trung tâm Carnegie Moscow: Những bất đồng này có thể được giải quyết nhanh chóng. Nhưng việc chính phủ Nga từ chức vào ngày 15/1, cùng với sự bùng phát dịch Covid-19 đã gây cản trở tiến trình đàm phán.
Vậy là, cái xảy nảy cái ung. Trong cơn đại dịch có nguy cơ lan rộng ra nhiều nước trên thế giới, Trung Quốc đang căng mình để đối phó với đủ loại virus, trong đó dáng sợ là virus chính trị.