Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương của hải quân Mỹ, Đô đốc John Aquilino (06/3) cho biết muốn tiếp tục ủng hộ, xây dựng, phát triển và tăng cường quan hệ song phương với Việt Nam.
Trả lời phỏng vấn nhân chuyến thăm Việt Nam của tàu sân bay Theodore Roosevelt, Đô đốc John Aquilino đã bày tỏ cảm ơn vì lòng hiếu khách của Việt Nam khi tiếp đón tàu sân bay Theodore Roosevelt; cho biết muốn tiếp tục ủng hộ, xây dựng, phát triển và tăng cường quan hệ song phương cũng như một khía cạnh quan trọng của nó là các chuyến cập cảng.Theo Đô đốc Aquilino, chuyến thăm lần này của tàu sân bay USS Theodore Roosevelt là một dấu mốc lớn nữa trong quan hệ song phương, thể hiện sự hợp tác và ủng hộ mạnh mẽ, liên tục của Mỹ với Việt Nam; khẳng định Mỹ ủng hộ Việt Nam trong nỗ lực bảo vệ độc lập, chủ quyền, thực thi các tuyên bố chủ quyền hợp pháp, tuân thủ luật pháp quốc tế; nhấn mạnh các cam kết của hai bên, trong đó có chuyến cập cảng lần này, giúp duy trì mối quan hệ bền vững, ổn định, có thể dự đoán và dựa trên lợi ích, giá trị cùng sự tin tưởng lẫn nhau.
Về hợp tác quốc phòng Mỹ – Việt, Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương của hải quân Mỹ cho biết Mỹ sẽ chuyển giao tàu tuần duyên lớp Hamilton thứ hai cho Việt Nam trong năm nay, nhằm giúp Việt Nam xây dựng năng lực về an ninh biển. Ngoài chuyển giao trang bị, Mỹ còn hợp tác với Việt Nam trong nhiều lĩnh vực, gồm nhận thức về hàng hải, hỗ trợ nhân đạo, cứu trợ thảm hoạ, tìm kiếm cứu nạn… Tháng 7/2020, hai nước sẽ tiếp tục thực hiện chương trình Đối tác Thái Bình Dương, trong đó chia sẻ kinh nghiệm y tế, cứu trợ thảm hoạ. Mỹ cũng dự kiến cung cấp cho Việt Nam các trang thiết bị quan trọng để xây dựng năng lực hành pháp trên biển như xuồng tuần tra Metal Shark và các mặt hàng khác theo yêu cầu của Việt Nam.
Về kế hoạch tuần tra tự do hàng hải ở Biển Đông, Đô đốc John Aquilino khẳng định chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở là cách tiếp cận cơ bản để đảm bảo tất cả các nước trong khu vực có thể thực hiện quyền của mình; cam kết Washington sẽ điều tàu, máy bay đến bất cứ nơi nào luật quốc tế cho phép, vào bất cứ thời gian nào.
Trong khi đó, Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Daniel Kritenbrink cho biết Mỹ hợp tác chặt chẽ với Việt Nam và các nước trong ASEAN để cùng thúc đẩy lợi ích chung trong khu vực; khẳng định “chúng ta cùng muốn thấy một khu vực dựa trên luật lệ, nơi tự do hàng hải, tự do hàng không được tôn trọng, thương mại không bị cản trở và tranh chấp được giải quyết hoà bình”.
Quan hệ hợp tác Việt – Mỹ được cải thiện trên nhiều lĩnh vực trong những năm gần đây. Sau khi hai nước bình thường hóa quan hệ vào năm 1995, kim ngạch thương mại hai chiều tăng từ 451 triệu USD năm 1995 lên đến 52 tỷ USD năm 2016, biến Việt Nam trở thành một trong những thị trường xuất khẩu tăng trưởng nhanh nhất của Mỹ. Trong hợp tác quốc phòng, Việt Nam đã được mời tham gia các cuộc diễn tập hải quân quy mô lớn của Mỹ, trong khi Mỹ chuyển giao nhiều khí tài quân sự và điều các tàu chiến tới thăm Việt Nam.
Trong những năm gần đây, đã có nhiều tàu hải quân Mỹ cập cảng Cam Ranh của Việt Nam. Theo Chương trình Đối tác Thái Bình Dương, nhiều tàu quân sự của Hải Quân Mỹ đã ghé thăm Khánh Hòa, như tàu bệnh viện USNS Mercy của Hải quân Mỹ đã cập cảng Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa vào tháng 5/2018; tàu vận tải đổ bộ USNS Fall River thăm Cam Ranh vào tháng 5/2017; tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường USS John S. McCain (DDG 56) lớp Arleigh Burke của Hải quân Mỹ do Đoàn Ủy ban Quân lực Thượng viện Mỹ do thượng nghị sĩ John McCain dẫn đầu đã cập cảng Cam Ranh vào tháng 6/2017; tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường USS Mustin (DDG 89) lớp Arleigh Burke của Hải quân Mỹ cũng ghé thăm Cam Ranh vào tháng 12/2016; đặc biệt, vào năm 2012, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Leon Panetta thăm tàu USNS Richard E. Byrd khi neo đậu tại Cam Ranh.
Mỹ cũng đã tích cực hỗ trợ Việt Nam nâng cao năng lực đảm bảo an ninh hàng hải. Mỹ (5/2017) đã bàn giao tàu tuần duyên tải trọng cao USCGC Morgenthau cho Cảnh sát biển Việt Nam qua Chương trình bán trang bị quốc phòng dư thừa (EDA). USCGC Morgenthau có choán nước toàn tải 3.250 tấn, chiều dài 115 m, rộng 13 m, mớn nước 4,6 m, thủy thủ đoàn 160 người. Tàu có tốc độ tối đa 53,7 km/h, phạm vi hoạt động hơn 22.500 km và có thể hoạt động liên tục 45 ngày. Sau khi được biên chế vào Cảnh sát biển Việt Nam, tàu được đổi tên thành CSB 8020. CSB 8020 dự kiến giúp nâng cao năng lực nhận thức về các vấn đề hàng hải của Cảnh sát biển Việt Nam, tăng cường năng lực trong thực hiện các hoạt động thực thi luật hàng hải, tìm kiếm và cứu nạn, ứng phó nhân đạo. Ngoài ra, con tàu còn mang ý nghĩa biểu tượng và cụ thể về Quan hệ đối tác toàn diện Việt – Mỹ. Trong tháng 3/2019, Mỹ cũng đã chuyển giao 6 xuồng cao tốc Metal Shark cho Vùng 2 Cảnh sát biển Việt Nam tại Quảng Nam. Động thái trên là một bước tiến quan trọng nữa trong việc mở rộng hợp tác an ninh giữa Việt Nam và Mỹ. Nó còn thể hiện sự hợp tác ngày càng sâu sắc trong lĩnh vực thực thi luật hàng hải, hoạt động tìm kiếm và cứu hộ trên biển, hợp tác trợ giúp nhân đạo hàng hải trong vùng lãnh hải và đặc quyền kinh tế của Việt Nam.