Truyền thông Trung Quốc (07/3) cho biết, Bắc Kinh sẽ đưa tàu lặn có người lái “Dũng sỹ biển sâu” tới hoạt động thăm dò ở Biển Đông. Tuy nhiên, giới chức Trung Quốc không công bố vị trí hoạt động cụ thể của tàu lặn trên.
Theo thông tin trên, từ 10-20/3, tàu lặn có người lái “Dũng sỹ biển sâu” sẽ tiến hành hoạt động thăm dò đầu tiên trong năm 2020 ở Biển Đông. Hiện tàu lặn trên đã tới cảng Tam Á, Hải Nam và đã được lắp đặt trên tàu “thăm dò số 01” của Trung Quốc. “Dũng sỹ biển sâu” là tàu lặn có người lái dưới biển sâu thứ hai của Trung Quốc sau tàu “Giao Long”. Tàu này có thể lặn ở độ sâu 4.500m, được trang bị hệ thống trí tuệ nhân tạo độc lập. Trong năm 2018, tàu trên đã tiến hành thử nghiệm và triển khai nhiêu kế hoạch thăm dò, khảo sát dưới biển. Tính đến cuối năm 2019, “Dũng sỹ biển sâu” đã đưa tổng cộng 675 người xuống đáy đại dương. Năm 2019, chúng tàu đã lặn 110 lần, với độ sâu trung bình 2.528,9m, thời gian hoạt động trung bình dưới nước là 9h, thời gian tác nghiệp trung bình là 6h23. Đội ngũ vận hành và bảo trì đã tàu là 161 người.
Trong khi đó, tàu lặn “Giao Long” được đánh giá là tàu lặn có người lái hiện đại nhất của Trung Quốc, có khả năng mang người và lặn ở độ sâu kỷ lục. Được thiết kế với khả năng lặn sâu 7.000m, tàu lặn Giao Long – tên một loài rồng biển thần thoại của Trung Quốc, hồi cuối tháng 6/2012, trong 6 chuyến lặn thử nghiệm của mình tại rãnh Mariana ở Tây bắc Thái Bình Dương, đã đạt đến độ sâu 7.062m. Thành tích này không chỉ giúp Trung Quốc gia nhập hàng ngũ các quốc gia sở hữu tàu lặn có thể khảo sát các vùng biển sâu, gồm Mỹ, Nhật Bản, Pháp và Nga mà còn đưa Trung Quốc vượt qua các khả năng hiện tại của Mỹ và đặt một dấu mốc trong cuộc chạy đua khám phá nguồn tài nguyên to lớn còn tiềm ẩn ở những vùng sâu nhất của các đại dương trên thế giới. Ngay cả tàu lặn sâu nhất hiện nay của Mỹ là Alvin, hạ thủy năm 1964 nhưng chỉ có thể lặn tới tối đa là 4.500m. Phiên bản nâng cấp, được thiết kế để lặn ở độ sâu 6.500m, phải đến 2015 mới hoàn thiện. Tàu lặn Shinkai của Nhật Bản cũng chỉ có thể lặn tới 6.500m và tàu Mir của Nga với độ sâu tới 6.000m, đã được dùng để cắm cờ Nga dưới đáy đại dương ở Bắc Cực năm 2007. Khi đó, Nhân dân nhật báo đã dẫn lời Cục Hải dương Quốc gia Trung Quốc tuyên bố, khả năng của tàu Giao Long cho phép Trung Quốc có khả năng thám sát đến 99% đáy biển trên thế giới.
Tính đến thời điểm hiện tại, Trung Quốc có 54 tàu khảo sát (26 tàu khảo sát xa bờ, 26 tàu khảo sát gần bờ) như: Tàu Tuyết Long, Trung tâm nghiên cứu địa cực Trung Quốc; tàu Đại Dương số 1, thuộc Hiệp hội phát triển nghiên cứu tài nguyên khoáng sản đại dương Trung Quốc; tàu Hướng Dương Đỏ 06, thuộc Chi cục Bắc Hải Cục Hải dương Quốc gia; tàu Phát Hiện, thuộc Đại đội Khảo sát địa chất hải dương số 1, Cục dầu mỏ Hải Dương Thượng Hải; tàu Khảo Cổ 01, thuộcCục Văn vật Quốc gia Trung Quốc; tàu Chiết Hải Khoa 1, Đại học Hải Dương Chiết Giang…
Trong đó, tàu Khảo Cổ 01 có chiều dài 56 m, chiều rộng 10,8m, chiều cao 4,8 m, độ mớn nước 2,6 m, trọng tải 950 tấn, tốc độ 12 hải lý/h, chịu được sóng gió cấp 8, hành trình liên tục 30 ngày đêm, biên chế 36 người, tàu gồm 5 tầng với 11 phòng, bao gồm phòng công tác chuyên môn, phòng thiết bị khảo cổ, phòng nghỉ… Tàu này được thiết kế với mục đích chuyên thực hiện nhiệm vụ khảo cổ, bảo tồn di chỉ di vật dưới nước tại các khu vực biển duyên hải, bao gồm cả khu vực biển thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Tàu thực nghiệm tổng hợp Lý Tứ Quang có chiều dài 129,3m, rộng 17m, lượng giãn nước tải đầy 6.086 tấn, được thiết kế với trình độ tự động hóa cao, tính năng kỹ thuật rất ưu việt. Nó được trang bị nhiều loại thiết bị tiên tiến để phục vụ cho hoạt động nghiên cứu biển. Tàu điều tra hải dương 871 là tàu khảo sát tổng hợp biển xa đầu tiên do Phòng 1 – Viện 708 – Tập đoàn công nghiệp đóng tàu Trung Quốc tự thiết kế, Nhà máy đóng tàu Vu Hồ chế tạo và đưa vào hoạt động tháng 8/1998. Tàu được trang bị hệ thống quan trắc, đo đạc biển tầng nước sâu 3 chiều và hệ thống thông tin liên lạc tiên tiến, chuyên thực hiện nhiệm vụ điều tra hải dương, khảo sát biển và kỹ thuật hàng hải. Tàu khảo sát vật lý địa cầu Hải Dương Thạch Du (tàu Hải Dương Thạch Du 720 và tàu Hải Dương Thạch Du 721) có chiều dài 107,4m, chiều rộng 24m, chiều cao 9,6m, độ sâu tác nghiệp đạt 3.000m, tàu được trang bị 12 dây cáp có chiều dài mỗi dây 8000m, có thể tác nghiệp thu thập số liệu địa chất trong điều kiện biển sóng gió cấp 5. Tàu chuyên tiến hành hoạt động khảo sát địa chất, được trang bị nhiều thiết bị công nghệ tối tân nhất nhằm đẩy nhanh tốc độ khảo sát nước sâu, nâng cao hiệu quả thu thập dữ liệu về tài nguyên, tìm nguồn dầu khí hải dương mới tại khu vực Biển Đông cho Trung Quốc. Tàu Đông phương Hồng có trọng lượng rẽ nước hơn 3.000 tấn, là một trong những tàu nghiên cứu khảo sát hiện đại nhất của Trung Quốc, được đưa vào sử dụng từ những năm 1996. Tàu trên có nhiệm vụ phân tích, nghiên cứu nhằm làm rõ quá trình phát triển của Biển Đông cũng như nguồn tài nguyên tự nhiên trong vùng biển.
Trung Quốc (27/7/2019) cũng đã bàn giao tàu khảo sát “Đại Dương hiệu”, đánh dấu kỷ nguyên mới về năng lực thăm dò và nghiên cứu tài nguyên biển của Trung Quốc. Tàu trên dài 98,5 m, rộng 17 m và độ choán nước xấp xỉ 4.600 tấn, được trang bị tàu lặn, sonar và hệ thống cảm biến từ xa, tốc độ tối đa 16 hải lý/giờ và tầm hoạt động khoảng 14.000 hải lý, có khả năng tiến hành thăm dò tài nguyên tầng sâu ở bất kỳ đại dương nào trên thế giới. CCTV cho rằng con tàu Đại Dương Hiệu cũng đại diện cho “đỉnh cao” của công nghệ khảo sát đại dương của Trung Quốc. Tàu Đại Dương Hiệu do Bộ Tài nguyên thiên nhiên sở hữu và quản lý, được trang bị công nghệ khảo sát đại dương tiên tiến nhất của Trung Quốc. Việc chuyển giao con tàu này đánh dấu một kỷ nguyên mới về năng lực của Trung Quốc trong nghiên cứu, khảo sát, thăm dò tài nguyên biển và giúp duy trì quyền lợi của nước này trong các vùng biển quốc tế.
Mới đây, Chính quyền Trung Quốc (30/12/2019) đã biên chế và đưa vào sử dụng tàu lặn sâu có tính năng tác nghiệp mạnh nhất Trung Quốc “Hải Long”. Tàu trên có thể giúp thợ lặn đến vùng nước sâu hàng trăm mét, sử dụng rộng rãi trong các lĩnh vực khai thác, sử dụng tài nguyên biển, cứu nạn, cứu hộ, trục vớt, khảo sát khoa học, thăm dò…và có thể tiến hành tác nghiệp trong thời gian dài. Tàu lặn “Hải Long” có các đặc điểm chuyên nghiệp, dễ chịu và an toàn, tính năng tổng thể đạt trình độ tiên tiến quốc tế. Theo thiết kế, tàu lặn sâu “Hải Long” có chiều dài 124 mét, chiều rộng 24 mét, diện tích boong tàu 900 mét vuông, có thể đáp ứng 120 người tác nghiệp bình thường trong 45 ngày. “Hải Long” là tàu lặn sâu tiên tiến nhất Trung Quốc đã được bàn giao, có vai trò quan trọng đối với lĩnh vực khai thác biển sâu của Trung Quốc trong thời gian tới.
Theo đánh giá của các nhà phân tích, mục đích cơ bản của Giao Long là giúp khám phá các trữ lượng kim loại và tài nguyên thiên nhiên khác vốn có trữ lượng lớn dưới đáy biển mà Trung Quốc rất cần để duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế nhưng cho đến nay vẫn không thể tiếp cận. Trong khi đó, với “đường lưỡi bò” tự vẽ ra cùng một loạt động thái quyết liệt khẳng định cái gọi là “chủ quyền” ở Biển Đông, Bắc Kinh đang nuôi một tham vọng rất lớn trên vùng biển này. Các nhà nghiên cứu Trung Quốc ước lượng rằng Biển Đông có trữ lượng dầu khí hơn 213 tỷ thùng – tương đương với ít nhất 80% trữ lượng của Arab Saudi. Trung Quốc hiện lại là quốc gia tiêu thụ năng lượng lớn nhất thế giới và phải nhập khẩu hơn phân nửa nhu cầu năng lượng trong nước. Do đó, không loại trừ việc đưa tàu lặn “Dũng sỹ biển sâu” và Giao Long tới thám sát đáy Biển Đông cũng là một động thái nhằm thực hiện ý đồ biến Biển Đông thành “ao nhà” này của Trung Quốc. Con tàu này hoàn toàn có thể được Trung Quốc sử dụng trong các hoạt động quân sự như vẽ bản đồ đáy biển, tăng năng lực hoạt động cho tàu ngầm, thâm nhập cáp thông tin của các nước để do thám.