Ngày 13/3, Hạm đội 7 – Thái Bình Dương của Hải quân Mỹ thông báo đã tiến hành cuộc tập trận tác chiến hỗn hợp tại Biển Đông với nhiều phương tiện, lực lượng tham gia. Giới học gia và chuyên gia các nước quan tâm, chú ý nhiều đến động thái này của Mỹ và phản ứng của Bắc Kinh.
Lực lượng tham gia, nội dung tập trận
Ngày 15/3, Hạm đội 7 – Thái Bình Dương của Hải quân Mỹ thông báo đã tiến hành cuộc tập trận tác chiến hỗn hợp tại Biển Đông. Nhiều loại tàu chiến tham gia, trong đó có tàu đổ bộ USS America (LHA-6) thuộc lớp America, tàu tác chiến cận bờ USS Gabrielle Giffords (LCS 10) thuộc lớp Independence, các loại máy trực thăng, máy bay chiến đấu hiện đại như F-35. USS America, được trang bị máy bay chiến đấu cất cánh đường băng ngắn và hạ cánh thẳng đứng (STOVL) và một số máy bay trực thăng, là loại tàu mặt nước lớn có sàn đáp phẳng, thường được xem và sử dụng như một tàu sân bay nhỏ.
Hải quân Mỹ thông báo nội dung tập trận xoay quanh nội dung chỉ huy, phối hợp tác chiến và các diễn tập tác chiến mang tính chiến thuật. Với sự phối hợp của chiến hạm cận bờ góp phần làm tăng sự linh hoạt – một yếu tố quan trọng của Nhóm đột kích viễn chinh USS America. Qua đó, theo hải quân Mỹ, sự phối hợp tạo ra một cách thức mới để phối hợp hoạt động ở một trong các vùng biển quan trọng nhất thế giới. Hạm đội 7 – Thái Bình Dương cũng khẳng định Nhóm đột kích viễn chinh USS America có vai trò tiên phong trong các hoạt động phối hợp cùng đối tác và đồng minh, nhằm sẵn sàng hành động để đảm bảo an ninh cho khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương (Indo-Pacific).
Cách thức mới ở đây có thể hiểu là việc tàu đổ bộ USS America với khả năng mang theo chiến đấu cơ thế hệ 5 tàng hình F-35 và triển khai tác chiến cùng loại tiêm kích này, khi kết hợp cùng tàu chiến cận bờ thì có thể hình thành nên một nhóm đột kích có khả năng hành động như nhóm tác chiến tàu sân bay. Tuy không mang theo nhiều chiến đấu cơ như tàu sân bay, nhưng Nhóm đột kích viễn chinh với tàu đổ bộ thuộc lớp America, hay lớp Wasp, lại có ưu thế về tính linh hoạt, khả năng phản ứng nhanh.
Phản ứng từ Bắc Kinh
Thông tin cuộc tập trận của tàu USS America và tàu USS Gabrielle Giffords được đưa ra trong chưa đầy 5 ngày sau khi Mỹ điều động tàu khu trục USS McCampbell thực thi tự do hàng hải (FONOP) ở quần đảo Hoàng Sa. Truyền thông Trung Quốc dẫn lời Phát ngôn viên Chiến khu miền Nam của Trung Quốc tỏ ý chỉ trích việc chiến hạm USS McCampbell tiến hành FONOP. Phản ứng lại chỉ trích của phía Trung Quốc, Phát ngôn viên Hạm đội 7 Reann Mommsen cho rằng hành động của Mỹ là nhằm đáp trả tuyên bố phi pháp của Trung Quốc về chủ quyền, vốn đặt ra “mối đe dọa chưa có tiền lệ ở Biển Đông”.
Báo giới Trung Quốc phản ứng gay gắt. Tờ Hoàn cầu thời báo của Trung Quốc dẫn tin từ tài khoản của hải quân Mỹ trên Twitter nói tàu tấn công đổ bộ America và tàu chiến đấu duyên hải Gabrielle Giffords đã đi thuyền cùng nhau trong các hoạt động ở Biển Đông. Tờ báo không quên dẫn lời “chuyên gia quân sự” trong nước chê bai sức mạnh của hải quân Mỹ. “Các tàu chiến Mỹ, bất kể lượng choán nước lớn và công nghệ tiên tiến, thực sự là “hổ giấy” ở Biển Đông, vì Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) có lợi thế áp đảo ở đó, các chuyên gia quân sự cho biết Mỹ một lần nữa gửi hải quân các tàu đến Nam Hải ngày sau khi các lực lượng vũ trang Trung Quốc trục xuất một tàu chiến Mỹ xâm nhập trái phép vào vùng biển này”, Hoàn cầu thời báo viết.
Nhận định từ giới chuyên gia
Tiến sỹ Satoru Nagao (Viện Nghiên cứu Hudson, Mỹ) cho rằng: “Dù thế giới đang tập trung vào việc giải quyết dịch bệnh Covid-19, nhưng nhiều nước vẫn không hề bỏ lơ các vấn đề được xem là an ninh quốc gia. Và Trung Quốc thời gian qua vẫn không ngừng tiến hành các hoạt động tăng cường ảnh hưởng”.
Phó Giáo sư Stephen Robert Nagy, Đại học Cơ Đốc giáo quốc tế (Nhật Bản) nhận định “Mỹ cần có biện pháp để ngăn chặn các hoạt động của Trung Quốc. Điển hình như Mỹ tổ chức để tàu đổ bộ USS America và tàu chiến cận bờ USS Gabrielle Giffords phối hợp tập trận trên Biển Đông. Điều này có nghĩa Washington thể hiện quyết tâm ngăn chặn các động thái leo thang quân sự mà Bắc Kinh tiến hành trên Biển Đông”. Việc phối hợp hoạt động của chiến hạm cận bờ USS Gabrielle Giffords vào Nhóm tác chiến viễn chinh America là một bước ngoặt quan trọng, bởi Mỹ đang tạo ra một cách tiếp cận toàn diện để đẩy lùi các hành vi của Bắc Kinh trên Biển Đông và hơn thế nữa. Washington đang nỗ lực tìm cách hợp nhất tất cả các lợi thế để xây dựng một phương án ngăn chặn việc Bắc Kinh đang muốn thay đổi cán cân quân sự trong khu vực. Với chiến lược này, Mỹ sẽ xây dựng một nền tảng để các đối tác và đồng minh có thể cùng phối hợp cho một chiến lược chung nhằm đảm bảo trật tự chung cho thế giới. Trong đó, tầm nhìn của Mỹ có thể được chia sẻ bởi các nước trong khu vực Đông Nam Á khi Trung Quốc có những hành động khó lường.