Trung Quốc cho rằng Mỹ “vô lý” khi ra tuyên bố bác bỏ hầu hết yêu sách của nước này trên Biển Đông dù chính Bắc Kinh thực hiện một loạt động thái phi pháp.
Tàu sân bay USS Ronald Reagan (phía trước, bên phải) và USS Nimitz (phía sau, bên phải)
cùng các chiến hạm hộ tống diễn tập tại Biển Đông ngày 6/7
Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ hôm nay đăng trên website thông điệp nhằm phản đối tuyên bố của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo về “lập trường của Mỹ với các yêu sách hàng hải ở Biển Đông”, cho rằng cáo buộc từ phía Washington đối với nước này là “hoàn toàn phi lý”.
Trung Quốc lập luận rằng Mỹ đang “can thiệp vào vấn đề Biển Đông” dù không phải là quốc gia liên quan trực tiếp đến các tranh chấp, đồng thời chỉ trích Washington “phô trương sức mạnh, khuấy động căng thẳng và kích động đối đầu trong khu vực”.
Đại sứ quán Trung Quốc cho rằng tuyên bố của Bộ Ngoại giao Mỹ “coi thường những nỗ lực của Trung Quốc và các nước ASEAN vì hòa bình và ổn định ở Biển Đông, cố tình làm sai lệch sự thật và luật pháp quốc tế bao gồm Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS), phóng đại tình hình trong khu vực và cố gắng gieo rắc bất hòa giữa Trung Quốc và các quốc gia khác”.
Tuy nhiên, tuyên bố của đại sứ quán Trung Quốc hoàn toàn không đề cập đến thực tế rằng yêu sách “Đường chín đoạn” mà Bắc Kinh đơn phương vẽ ra trên Biển Đông không phù hợp với Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS) và đã bị Tòa Trọng tài Thường trực bác bỏ trong phán quyết năm 2016. Trung Quốc ngang nhiên tuyên bố sẽ không thi hành phán quyết này.
Tuyên bố được đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ đưa ra sau khi Bộ Ngoại giao Mỹ ra thông điệp của Ngoại trưởng Pompeo, chỉ trích hành vi “bắt nạt” các nước láng giềng ven Biển Đông của Trung Quốc và khẳng định hầu hết yêu sách hàng hải của Bắc Kinh trên Biển Đông là “trái pháp luật”.
Trong tuyên bố, Pompeo khẳng định “thế giới sẽ không cho phép Bắc Kinh coi Biển Đông là đế chế trên biển của mình. Mỹ sát cánh cùng các đồng minh và đối tác Đông Nam Á trong bảo vệ chủ quyền của họ với các tài nguyên ngoài khơi, phù hợp với quyền và nghĩa vụ theo luật quốc tế”.
Tuyên bố cho rằng “hầu hết các yêu sách của Bắc Kinh với các tài nguyên ngoài khơi tại Biển Đông là hoàn toàn bất hợp pháp, cũng như chiến dịch bắt nạt của họ để kiểm soát các tài nguyên đó”.
Theo Pompeo, chính sách của Trung Quốc với Biển Đông đã trở nên rõ ràng trong nhiều năm qua. “Bắc Kinh dùng biện pháp bắt nạt để xâm phạm quyền chủ quyền của các quốc gia Đông Nam Á ven Biển Đông, thay thế luật quốc tế bằng tư duy ‘chân lý thuộc về kẻ mạnh'”. Song Mỹ khẳng định sẽ sát cánh cùng cộng đồng quốc tế nhằm bảo vệ tự do hàng hải, tôn trọng chủ quyền và phản đối mọi động thái sử dụng sức mạnh ở Biển Đông và khu vực.
Mỹ bác bỏ mọi yêu sách hàng hải của Trung Quốc đối với các vùng biển quanh bãi Tư Chính của Việt Nam, bãi cạn Luconia của Malaysia, vùng biển trong Vùng Đặc quyền Kinh tế (EEZ) của Brunei và quần đảo Natuna của Indonesia.
Tuyên bố được đưa ra trong bối cảnh quan hệ Washington – Bắc Kinh đang ở mức xấu nhất trong nhiều năm, với căng thẳng trên nhiều lĩnh vực, gồm đại dịch Covid-19, vấn đề Hong Kong, Tây Tạng và chiến tranh thương mại.
Trung Quốc gần đây thực hiện một loạt hoạt động gây hấn ở Biển Đông trong bối cảnh các nước tập trung đối phó với Covid-19. Bắc Kinh điều tàu khảo sát địa chất Hải Dương 8 đi vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, sau đó bám theo tàu khoan của Malaysia. Tàu hải cảnh Trung Quốc cũng đâm chìm tàu cá của ngư dân Việt Nam. Bắc Kinh còn đơn phương tuyên bố thành lập các đơn vị hành chính ở Biển Đông, đặt tên cho các thực thể và cấm đánh bắt cá.
Trung Quốc hồi đầu tháng 7 tiến hành cuộc tập trận trái phép tại quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Việt Nam đã trao công hàm phản đối cuộc tập trận phi pháp của Trung Quốc, yêu cầu nước này không lặp lại những hành vi tương tự trong tương lai.