Trung Quốc nên “vũ khí hóa” dược phẩm và chất tiền chế thuốc xuất khẩu nếu như Mỹ chặn đường tiếp cận nguồn cung chip máy tính; một học giả kiêm cố vấn của chính phủ Trung Quốc nói, trong lúc an ninh chuỗi cung ứng đang trở thành đề tài nóng trong kỳ tranh cử Tổng thống Mỹ.
Ông Li Daokui nói rằng Trung Quốc sẽ hạn chế nguồn cung dược phẩm nếu Mỹ ngăn Trung Quốc tiếp cận nguồn chip máy tính.
Mỹ hiện vẫn đang phải dựa dẫm vào dược phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc, vấn đề mà cả Tổng thống Donald Trump và đối thủ của ông ở đảng Dân chủ Joe Biden đã tuyên bố là sẽ giải quyết. Những yếu điểm trong nguồn cung ứng dược phẩm và thiết bị y tế của Mỹ trước đó đã bị phơi bày do đại dịch COVID-19.
Trong chiến dịch tranh cử, cả hai ứng viên tranh cử Tổng thống Mỹ đều cam kết sẽ chuyển dịch chuỗi sản xuất dược phẩm quan trọng về Mỹ, tạo thêm công ăn việc làm và giảm bớt sự phụ thuộc vào các nhà sản xuất nước ngoài như Trung Quốc.
Mặc dù Bắc Kinh vẫn chưa vận tới con bài dược phẩm để gây sức ép với mỹ, nhưng nhà kinh tế học Li Daokui nói rằng Trung Quốc có thể hạn chế quyền tiếp cận của Mỹ đối với nhiều loại thuốc nếu như nước này tiếp tục chặn đường tiếp cận nguồn cung chip máy tính của Trung Quốc.
“Nói đến vitamin và chất kháng sinh, hơn 90% nguyên liệu thô của chúng được sản xuất tại Trung Quốc” – ông Li mới đây phát biểu với truyền thông trong nước, nhắc lại bình luận mà ông từng đưa ra hồi năm ngoái – “Mỹ chắc chắn sẽ không đủ khả năng sản xuất chúng trong ngắn hạn. Đương nhiên, chúng ta sẽ dẫn đầu trong việc sản xuất các chất này, nhưng nếu Mỹ dám chơi bẩn, chúng ta đã có các biện pháp đáp trả”.
Quan hệ Mỹ-Trung đã suy giảm tới mức thấp nhất từ trước đến nay trong các tháng gần đây, liên quan tới hàng loạt vấn đề: từ thương mại ngoại, giao, đại dịch COVID-19 cho tới vấn đề Hong Kong.
Bộ Thương mại Mỹ hồi tuần trước tiếp tục đưa ra biện pháp ngăn chặn tập đoàn viễn thông Huawei của Trung Quốc tiếp cận công nghệ và phần mềm của Mỹ, làm tăng nhiệt cuộc chiến công nghệ giữa hai bên và buộc Trung Quốc phải tăng nỗ lực cải thiện khả năng tự sản xuất trong lĩnh vực công nghệ cao.
Nhằm ngăn chặn khả năng Huawei lách lệnh kiểm soát xuất khẩu, Bộ Thương mại Mỹ còn liệt 38 chi nhánh của Huawei ở 21 quốc gia vào “danh sách thực thể”, trong đó hạn chế doanh số bán công nghệ quan trọng của Mỹ cho các công ty nhất định của Trung Quốc.
Ông Li Daokui, Giáo sư tài chính thuộc ĐH Tsinghua ở Bắc Kinh, nói rằng Mỹ sẽ tiếp tục chặn quyền tiếp cận công nghệ của Trung Quốc bằng cách tăng cường các đòn cấm vận nhằm vào các công ty như Huawei. Nhưng việc chặn hoàn toàn công ty này khỏi các nguồn cung chip máy tính sẽ là “lựa chọn hạt nhân”.
“Làm gián đoạn nền kinh tế Trung Quốc không khác gì việc lao vào một cuộc ẩu đả với người Trung Quốc về vấn đề thực phẩm. Trung Quốc sau đó sẽ đối đầu với Mỹ về nguồn cung dược phẩm, phải chứ?” – ông Li nói.
Theo ông Li, Trung Quốc nên chuẩn bị sẵn cho trường hợp rủi ro “rất thực tế” rằng Mỹ có thể cắt đứt sự tiếp cận của các ngân hàng Trung Quốc với hệ thống tin nhắn quốc tế SWIFT, mạng lưới làm nền tảng cho các giao dịch quốc tế.
Hiện các ngân hàng Trung Quốc đang lên sẵn các kế hoạch dự trù trong trường hợp họ bị chặn sử dụng hệ thống này, bởi luật pháp Mỹ cho phép áp lệnh trừng phạt những bên cho vay phục vụ các quan chức liên quan tới luật an ninh quốc gia mới ở Hong Kong.
“Chúng tôi luôn cởi mở với đối thoại, nhưng nếu các bạn quá vo lý, chúng tôi sẽ đấu tranh đến cùng và bằng mọi giá” – ông Li nói.
Trong một cuộc phỏng vấn mới đây với Fox News, Tổng thống Trump nói Mỹ sẽ tách khỏi Trung Quốc nếu “họ không ứng xử tốt với chúng ta”. Chiến dịch tái tranh cử của ông Trump cũng coi việc “chấm dứt sự phụ thuộc của chúng ta vào Trung Quốc” như một phần chủ chốt trong nền tảng của họ.