Báo cáo mới công bố của CSIS cho thấy chưa đầy hai năm, các nghị sĩ Mỹ đã trình gần 370 dự luật liên quan Trung Quốc, biến quốc hội khóa 116 thành quốc hội cứng rắn với Trung Quốc nhất từ trước tới nay.
Hạ nghị sĩ Cộng hòa Scott Perry đã trình một dự luật bác bỏ yêu sách chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông
Báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) công bố ngày 11-9 cho thấy tâm lý cứng rắn với Trung Quốc đang chiếm ưu thế ở cả Chính phủ lẫn Quốc hội Mỹ.
Ông Scott Kennedy, cố vấn cấp cao của CSIS, nhận định trong khi chính quyền Donald Trump ra các biện pháp đối phó Trung Quốc hầu như mỗi ngày, Quốc hội khóa 116 hiện tại của Mỹ cũng không hề kém cạnh.
Quốc hội khóa 116 bắt đầu từ ngày 3-1-2019 và sẽ kết thúc vào ngày 3-1-2021. Tính từ đầu khóa đến hết tháng 8 rồi, tổng cộng đã có 366 dự luật liên quan Trung Quốc được đệ trình bởi các nghị sĩ. Con số này chưa bao gồm 75 nghị quyết không ràng buộc mà các nghị sĩ đã trình lên.
Mặc dù chỉ có 11 dự luật trong số này được thông qua, con số 366 cho thấy quan điểm của các nghị sĩ khóa 116 với Trung Quốc có sự khác biệt so với các khóa trước.
Phần lớn dự luật chỉ tập trung vào một khía cạnh trong quan hệ Mỹ – Trung hoặc một vấn đề cụ thể nhưng cũng có một số dự luật bao quát nhiều vấn đề nhạy cảm liên quan Trung Quốc.
Thống kê của CSIS cho thấy có 70 dự luật liên quan lĩnh vực thương mại/đầu tư, 64 dự luật liên quan chuỗi cung ứng và 58 dự luật liên quan quốc phòng/an ninh quốc gia. Một số dự luật cũng tập trung vào vấn đề thời sự nhất hiện nay là COVID-19.
Tính theo thời gian, các dự luật được trình lên bắt đầu tăng vào tháng 3-2020 và nhiều nhất vào tháng 5 năm nay khi đại dịch COVID-19 bắt đầu gây ra các ảnh hưởng lớn ở Mỹ. Các nghị sĩ Cộng hòa cùng đảng với Tổng thống Donald Trump được đánh giá là chủ động hơn các nghị sĩ Dân chủ khi đệ trình nhiều dự luật hơn.
Mặc dù ấn tượng trước số lượng dự luật, ông Kennedy cho rằng đây chỉ mới là màn “sấm chớp trước mưa” và tin rằng Quốc hội khóa tiếp theo sẽ còn cứng rắn hơn nữa.
“Sự chú ý của Quốc hội đối với vấn đề Trung Quốc sẽ không suy giảm và tiếp tục mở rộng trong những năm tới cả về số lượng dự luật được trình lên và thông qua cũng như các phiên điều trần”, học giả Kennedy nhận định.
Dự luật bác bỏ yêu sách chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông
Có 44 dự luật được các nghị sĩ Mỹ đệ trình trong nỗ lực ngăn chặn ảnh hưởng của Trung Quốc. Một trong số này là dự luật H.R 7982 do hạ nghị sĩ Cộng hòa Scott Perry đệ trình ngày 7-8.
Nội dung chi tiết của dự luật này chỉ mới được công bố hôm 1-9. Trong đó, ông Perry đề xuất Mỹ bác bỏ các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc đối với mọi quần đảo tranh chấp ở Biển Đông và biển Hoa Đông.
Dự luật nêu cụ thể các quần đảo này bao gồm Hoàng Sa và Trường Sa (của Việt Nam), quần đảo Senkaku (do Nhật kiểm soát), bãi cạn Scarborough. Dự luật lưu ý việc bác bỏ này không nhằm giải quyết yêu sách của các nước khác, ngoại trừ Trung Quốc, đồng thời kêu gọi Mỹ hỗ trợ năng lực hàng hải cho các nước đồng minh của Mỹ ở Biển Đông, biển Hoa Đông.