Những năm gần đây, chuối là mặt hàng chủ lực của huyện Mường Khương (Lào Cai) và chủ yếu được xuất bán sang thị trường Trung Quốc. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, thị trường Trung Quốc dừng nhập khiến giá chuối ở Lào Cai “chạm đáy” chỉ còn 2.000 đồng/kg.
Cây chuối ở Mường Khương (Lào Cai) từng được ví là cây xóa đói giảm nghèo, giúp nhiều hộ gia đình có thu nhập ổn định, thoát nghèo và vươn lên khấm khá. Tuy nhiên, do đầu ra chủ yếu phụ thuộc thị trường Trung Quốc, lại đang vào thời điểm chính vụ thu hoạch nên khi các thương lái nước này ngừng mua, ngay lập tức giá chuối ở đây giảm mạnh.
Tuy nhiên, do chuối là mặt hàng trái cây tươi, chưa được đầu tư chế biến nên dù giá chuối rẻ như bèo, song bà con vẫn phải bán để vớt vát được đồng nào hay đồng đó.
Tại các xã thuộc huyện Mường Khương (Lào Cai), cây chuối được trồng tập trung thành vùng trên những mảnh nương, triền đồi có độ dốc thấp.
Cây chuối không đòi hỏi nhiều kỹ thuật chăm sóc, phù hợp với trình độ canh tác của hầu hết người dân vùng cao.
Để đủ tiêu chuẩn xuất khẩu, những quả chuối phải có mẫu mã đẹp. Bởi vậy, từ khi quả chuối còn nhỏ, người dân ở Mường Khương (Lào Cai) đã phải dùng nilon bọc buồng chuối để tránh những tác động tiêu cực từ môi trường, sâu bệnh hại.
Khi chuối đủ độ già, quả căng tròn sẽ bắt đầu được thu hoạch.
Với những nương chuối ở xa, người dân phải dùng gùi để vận chuyển chuối. Để những quả chuối không bị xây xát, người dân dùng một tấm vải dày hoặc đệm loại mỏng để bọc chuối trước khi cho vào gùi.
Chuối được tập kết, chờ xe đến thu mua. Chuối Mường Khương chủ yếu tiêu thụ thông qua liên kết với hợp tác xã hoặc các tiểu thương làm đầu mối gom mua cho doanh nghiệp.
Vụ trước, mặt hàng chuối bắt đầu tiêu thụ ì ạch bởi thị trường Trung Quốc giảm sức mua, nhiều nương chuối chín đã phải bỏ không thu hoạch. Sang đầu vụ năm nay, giá chuối chỉ đạt 2.000 đồng/kg khi thu mua tại vườn. Với mức giá này người dân không có lãi nhưng vớt vát được tiền phân bón và công chăm sóc.
Chuối sau khi rửa sạch bụi bẩn và các loại côn trùng sẽ được chia thành từng “tay”, mỗi “tay” khoảng 6 – 8 quả tùy khối lượng.
Chuối được bọc xốp, đóng hộp, dán nhãn. Chuối Mường Khương đã được cấp mã số vùng trồng, đủ điều kiện để xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc.
Từng hộp chuối được hút chân không để bảo quản tốt hơn, dán nhãn cho từng hộp chuối trước khi lên xe.
Từ những chuyến xe, chuối Mường Khương sẽ bắt đầu hành trình xuất khẩu sang thị trường nước bạn.