“Mỹ chiếm 25% nền kinh tế thế giới và cần thêm 25% nữa hoặc hơn để thiết lập luật chơi thay vì để Trung Quốc và các nước khác quyết định như thể một mình một cõi”, ông Joe Biden nêu ý tưởng tập hợp các nước chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc.
Các phát ngôn được cựu Phó tổng thống Mỹ Biden đưa ra chỉ một ngày sau khi Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) được ký kết. Với 15 nước thành viên bao gồm các nền kinh tế lớn của châu Á như Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc, RCEP chiếm 30% nền kinh tế thế giới và 30% dân số toàn cầu, theo Hãng tin Reuters.
Trong cuộc họp báo rạng sáng 17-11, khi được hỏi về khả năng Mỹ sẽ gia nhập RCEP, ông Biden đã từ chối trả lời bằng cách nói rằng ông không thể thảo luận về các chính sách thương mại của Mỹ vì chưa phải là tổng thống: “Ở mỗi thời điểm khác nhau, chỉ có duy nhất một tổng thống”.
Mặc dù vậy, Biden cũng tiết lộ ông đã có một kế hoạch chi tiết trong lĩnh vực thương mại và sẽ công bố vào ngày 21-1-2021, một ngày sau khi tổng thống Mỹ tuyên thệ nhậm chức.
“Mỹ chiếm 25% nền kinh tế thế giới – ông Biden nói về sức mạnh kinh tế Mỹ – Chúng ta cần liên kết với các nền dân chủ khác, cần thêm 25% hoặc hơn nữa để thiết lập luật chơi thay vì để Trung Quốc và các nước khác quyết định như thể một mình một cõi”.
Ý tưởng của ông Biden được Reuters nhận xét như một nỗ lực đưa nước Mỹ trở lại thế giới và tập hợp lực lượng để đối trọng với các tổ chức, hiệp định do Trung Quốc dẫn dắt.
Việc RCEP được ký kết, theo bình luận của Reuters, cho thấy sự suy giảm ảnh hưởng của Mỹ trong khu vực. Tiền đề cho điều này, theo nhận xét của Reuters, là việc Tổng thống Donald Trump từ bỏ Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), vốn được đàm phán khi ông Biden còn là phó tổng thống dưới thời Barack Obama.
Các “cựu thành viên” của TPP bao gồm Nhật Bản và nhiều người ủng hộ thương mại tự do đã hi vọng chiến thắng của ông Biden sẽ đưa nước Mỹ trở lại hiệp định. Tuy nhiên, ông Biden đã nói rất ít về chủ đề này và các cố vấn cho biết ông sẽ không ngay lập tức dỡ bỏ thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc.
Đây không phải lần đầu tiên ông Biden thể hiện ý định sẽ tiếp nối chính sách cứng rắn với Trung Quốc của chính quyền Trump. Các nhà phân tích trước đó cũng cảnh báo kể cả khi ông Biden bước vào Nhà Trắng, quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc cũng sẽ không được cải thiện nhanh chóng.
Dưới thời ông Trump, Mỹ đã cáo buộc Trung Quốc tiến hành các hoạt động thương mại “không theo luật chơi chung” và áp đặt thuế quan bổ sung lên hàng trăm tỉ USD hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.
Khi được hỏi tại sao không nói gì về các hiệp định thương mại trong khi đã cam kết sẽ đưa Mỹ quay lại Tổ chức Y tế thế giới và Thỏa thuận Paris về chống biến đổi khí hậu, ông Biden lập luận cần phải có các cuộc đàm phán cho các ý tưởng thương mại tự do.
Truyền thông Mỹ khẳng định ông Biden là tổng thống đắc cử. Bất chấp việc đương kim Tổng thống Trump không chấp nhận kết quả bầu cử, lãnh đạo nhiều nước đồng minh và đối tác của Mỹ đã gọi điện chúc mừng “tổng thống đắc cử” Biden.