Các nhà phân tích cho rằng mối quan hệ Mỹ – Trung sẽ sớm gặt hái được những tín hiệu tích cực, tuy nhiên vẫn cần một thời gian xây dựng và vun đắp.
Phương pháp tiếp cận khác
Các nhà phân tích nhận định mối quan hệ Trung – Mỹ có thể sẽ bắt đầu sang một chương mới với dấu ấn về sự ổn định và mang tính xây dựng sau khi ông Joe Biden tiếp quản Nhà Trắng. Theo China Daily, tân Tổng thống Mỹ Biden tỏ ra là một người ủng hộ hợp tác và có suy nghĩ thực tế hơn người tiền nhiệm.
Ông Biden, 78 tuổi, đã tuyên thệ nhậm chức vào ngày 20/1 để chính thức trở thành tổng thống thứ 46 của Mỹ. Tham gia lễ nhậm chức của ông còn có 3 cựu tổng thống khác – nhưng không bao gồm người tiền nhiệm Donald Trump. Trong bài phát biểu tạm biệt, ông Trump đã tổng kết lại di sản của mình và gửi lời chúc may mắn tới chính quyền tiếp theo mà không nhắc tới tên của ông Biden.
Việc chuyển giao quyền lực cùng với những tín hiệu được gửi đi bởi ông Biden cùng đội ngũ của mình đã tạo tiền đề để các nhà phân tích cho rằng mối quan hệ Mỹ – Trung sẽ sớm gặt hái được những tín hiệu tích cực.
Xu Liping, một nhà nghiên cứu tại Viện Chiến lược Quốc tế của Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, nói ông Trump đã đẩy quan hệ Mỹ – Trung vào tình huống “cả 2 đều thua”. Thậm chí trong tháng cầm quyền cuối cùng, ông Trump vẫn thông qua các chính sách gay gắt nhằm vào Trung Quốc, kể cả cho dù những chính sách này không mang lại lợi ích gì cho Mỹ.
Ông Xu nói: “Ông Biden có khả năng sẽ điều chỉnh lại những chính sách này, thúc đẩy quan hệ song phương theo hướng hợp lý hơn. Mặc dù sự cạnh tranh sẽ tiếp tục tồn tại giữa hai nước, nhưng sự hợp tác cũng vẫn là điều cần thiết trong một loạt các lĩnh vực bao gồm thương mại và biến đổi khí hậu.”
Ông Xu cho rằng chính quyền ông Biden nên khôi phục các kênh liên lạc với Trung Quốc, nối lại đàm phán về các vấn đề kinh tế và thương mại song phương, giảm xung đột và tăng cường hợp tác trong việc giải quyết các vấn đề toàn cầu.
Diao Daming, phó giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Nhân dân, Trung Quốc, nhắc lại rằng ông Biden đã chứng kiến những thăng trầm của mối quan hệ Trung – Mỹ trong vài thập kỷ qua dưới tư cách là một chính trị gia giàu kinh nghiệm.
“Thái độ nói chung của ông Biden đối với Trung Quốc là chủ trương thực tế và hợp lý. Điều đó có nghĩa là các hoạt động hợp tác cùng có lợi trong các lĩnh vực – chẳng hạn như giao lưu công dân hai nước và hợp tác thương mại – có khả năng sẽ phục hồi.”
Tuy nhiên, ông Diao cho biết, chính phủ Mỹ hiện đang phải đối mặt với nhiều khó khăn trong nước. Việc này đã thúc đẩy chính phủ phải điều chỉnh lại quan điểm của họ đối với thế giới bên ngoài cũng như thay đổi chính sách ngoại giao trong tương lai. Điều này sẽ không dễ dàng thay đổi trong một sớm một chiều, ngay cả sau khi chuyển giao quyền lực từ chính quyền ông Trump sang ông Biden.
Trách nhiệm của ông Biden
Ông Diao nói: “Có thể những thay đổi đáng kể trong quan hệ Trung-Mỹ sẽ chưa xảy ra trong tương lai gần, nhưng chúng ta vẫn có thể mong đợi mối quan hệ ổn định, mang tính xây dựng và hướng tới đối thoại hơn”.
Hôm 20/1, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh tuyên bố Trung Quốc luôn tin rằng mối quan hệ tốt đẹp giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ phục vụ lợi ích cơ bản của nhân dân hai nước và cũng là nguyện vọng chung của cộng đồng quốc tế.
Bất chấp những khác biệt, Trung Quốc và Mỹ có nhiều lợi ích chung, có nhiều cơ hội hợp tác, đồng thời cùng nhau gánh vác những trách nhiệm đặc biệt đối với hòa bình và phát triển thế giới.
Bà cho biết bà hy vọng rằng chính quyền mới của Mỹ sẽ làm việc với Trung Quốc để thúc đẩy đối thoại, quản lý sự khác biệt, mở rộng hợp tác và đưa quan hệ Trung – Mỹ trở lại đúng hướng trong thời gian sớm nhất.
Về đối nội, ông Biden phải đối mặt với một quốc gia ngày càng phân cực – theo cuộc thăm dò quốc gia mới nhất của NBC News. Hơn 7/10 cử tri tin rằng đất nước đang đi sai hướng, 7/10 người khác cho rằng 4 năm tới vẫn sẽ chia rẽ về mặt chính trị và đa số nói rằng họ lo lắng, bi quan về tương lai của đất nước.
Quỹ Tiền tệ Quốc tế đã dự đoán rằng nền kinh tế Mỹ sẽ suy giảm 4,3% vào năm 2020. Theo số liệu của Bộ Lao động Mỹ, số người lao động Mỹ nộp đơn xin thất nghiệp tuần trước đã đạt mức tăng hàng tuần lớn nhất kể từ khi đại dịch xảy ra vào tháng 3.