Thủ tướng Úc Scott Morrison gần đây đã tuyên bố thỏa thuận Một vành đai, Một con đường do bang Victoria và Trung Quốc ký không có lợi cho nước này và có thể sẽ bị bãi bỏ trong vòng vài tuần.
Thủ tướng Úc Scott Morrison
Năm 2013, Bắc Kinh đã đề xuất sáng kiến Một vành đai, Một con đường với quy mô 1,5 nghìn tỷ USD. Trung Quốc đã ký 170 hiệp định với 125 quốc gia liên quan đến sáng kiến này.
Năm 2018, thống đốc bang Victoria, Úc Dan Andrews đã ký biên bản ghi nhớ về sáng kiến Một vành đai, Một con đường với Trung Quốc. Tuy nhiên, thỏa thuận này đã bị chỉ trích nặng nề. Những người chỉ trích tin rằng Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) có thể tận dụng cơ hội để giành quyền kiểm soát cơ sở hạ tầng của bang Victoria.
Tờ Daily Mail đưa tin, ông Andrews, các thống đốc và thủ trưởng những bang khác của Úc phải nêu rõ tất cả các thỏa thuận đã ký với nước ngoài cho chính phủ liên bang Úc trước ngày 10/3, và sau đó chính phủ liên bang sẽ tiến hành đánh giá các thỏa thuận này.
Gần đây, thủ tướng Úc Morrison nói rằng ông “không nhìn thấy lợi ích của Sáng kiến Một vành đai, Một con đường.” Tuyên bố trên của ông Morrison được coi là đã thông báo trước cho bang Victoria về kết quả của thỏa thuận Một vành đai, Một con đường với ĐCSTQ.
Trong khi đó, ông Andrews đã và đang bảo vệ thỏa thuận này. Ông hứa hẹn rằng sáng kiến này sẽ mang lại “nhiều cơ hội việc làm, nhiều [cơ hội] thương mại và đầu tư hơn” cho bang Victoria. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều lo ngại rằng các thỏa thuận do một bang ký kết có thể trở thành “lối tắt” để các nước khác mở rộng tầm ảnh hưởng của họ tại Úc.
Ông Morrison hy vọng chính sách liên bang của Úc có thể thúc đẩy các mối quan hệ đối ngoại của đất nước và các thỏa thuận đã ký với nước ngoài. Ông cho rằng phải có sự thống nhất trong trao đổi giữa nhà nước và chính phủ.
Bộ trưởng Tài chính Úc Josh Frydenberg nói về thỏa thuận được ký kết giữa bang Victoria và Trung Quốc, “Chúng tôi đã bất đồng ngay từ đầu, và bây giờ chúng tôi vẫn không đồng ý”. Ông nói rằng liên quan đến vấn đề này, “chúng tôi sẽ đưa ra quyết định trong quá trình thích hợp.”
Úc đã thông qua luật liên bang vào tháng 12 năm ngoái, cho phép Bộ trưởng Bộ Ngoại giao xem xét và thậm chí thu hồi các thỏa thuận mà các bang, vùng lãnh thổ, hội đồng địa phương và các trường đại học công đã ký với các nước khác. Do đó, Chính phủ Liên bang Úc thực sự có thể can thiệp vào thỏa thuận giữa bang Victoria và ĐCSTQ.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên gần đây đã được hỏi về ý định thu hồi thỏa thuận giữa bang Victoria và Trung Quốc của chính phủ Australia. Ông đã ca ngợi sáng kiến Một vành đai và một con đường trong khi chỉ trích các nhà chức trách Australia. Theo The Australian, Triệu Lập Kiên nói rằng ông hy vọng Australia nên có thái độ hợp tác khách quan và hợp lý, không làm tổn hại đến quan hệ song phương, và nên làm nhiều hơn nữa để tăng lợi ích chung.