Tổng thống Joe Biden đã lựa chọn nhiều nhân vật có quan điểm cứng rắn với Trung Quốc vào nội các khi xây dựng chính sách đối ngoại với Bắc Kinh.
Tổng thống Mỹ Joe Biden
Việc Tổng thống Mỹ Joe Biden chọn một loạt chuyên gia về Trung Quốc cho các vị trí quan trọng trong chính quyền mới là dấu hiệu cho thấy cách tiếp cận cứng rắn hơn với Trung Quốc, nhằm hồi sinh chiến lược “xoay trục sang châu Á” của chính quyền cựu Tổng thống Barack Obama.
Mặc dù các vị trí được Tổng thống Joe Biden bổ nhiệm tại các cơ quan trong chính quyền Mỹ là những chuyên gia về châu Á và cố vấn kỳ cựu từ thời chính quyền Obama, song điều này vẫn phản ánh sự đồng thuận sâu sắc của lưỡng đảng về một chính sách cứng rắn hơn nhằm cạnh tranh với một Trung Quốc ngày càng hung hăng.
Theo SCMP, các lựa chọn mới trong nội các của Tổng thống Biden, trong đó có Ngoại trưởng Antony Blinken, đã cho thấy rằng Trung Quốc vẫn là mối đe dọa chiến lược lớn nhất đối với Mỹ.
Theo Sarah Kreps, giáo sư về chính quyền và luật tại Đại học Cornell, nội các của chính quyền Biden đã phát tín hiệu cho thấy sẽ theo đuổi một hướng đi khác trong chính sách với Trung Quốc. Tân Tổng thống Mỹ cũng đưa ra cảnh báo về cuộc cạnh tranh gay gắt với Trung Quốc, trong khi chính quyền Obama trước đó vẫn nỗ lực xây dựng quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước.
“Mọi dấu hiệu từ chính quyền (Biden) cho thấy, mặc dù vẫn là những nhân sự như cách đây 10 năm, nhưng chính sách bây giờ sẽ không còn như vậy. Hiện các động thái cụ thể vẫn chưa rõ ràng, nhưng sự thay đổi trong giọng điệu của các quan chức từng làm việc dưới thời chính quyền Obama là điều có thể thấy rõ”, bà Kreps nhận định.
Dàn nhân sự tại Lầu Năm Góc
Tuần trước, Tổng thống Biden đã thông báo ra mắt một lực lượng đặc nhiệm mới chuyên trách về Trung Quốc thuộc Bộ Quốc phòng để rà soát chiến lược của Mỹ với Bắc Kinh. Ông Biden nhấn mạnh cần có sự nỗ lực của toàn chính phủ, sự hợp tác của lưỡng đảng trong Quốc hội, cũng như các liên minh và đối tác mạnh mẽ.
Trong khi đó, tân Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin tuyên bố ông sẽ nhắm trọng tâm “giống như tia laser” để đảm bảo lợi thế cạnh tranh của Mỹ trước Trung Quốc, đồng thời đẩy lùi nỗ lực trở thành cường quốc thống trị thế giới của Bắc Kinh.
Ely Ratner, người từng giữ vị trí phó cố vấn an ninh quốc gia khi ông Biden là phó Tổng thống trong chính quyền Obama, đã được bổ nhiệm làm lãnh đạo lực lượng đặc nhiệm về Trung Quốc và là trợ lý đặc biệt cho Bộ trưởng Austin.
Năm ngoái, ông Ratner từng đồng chủ biên một bài bình luận kêu gọi Mỹ thực hiện nhiều chiến lược đối phó Trung Quốc, bao gồm ngăn chặn sự bá quyền của Bắc Kinh trong lĩnh vực công nghệ cao và trong vấn đề Biển Đông. Bài viết cũng hối thúc sự đổi mới tại Mỹ và xây dựng các liên minh quốc tế để đối phó với Trung Quốc.
Lầu Năm Góc cũng có hàng loạt nhân sự chuyên trách về Trung Quốc, trong đó có Thứ trưởng Quốc phòng Kathleen Hicks với quan điểm coi Trung Quốc là “thách thức” đang đuổi kịp Mỹ, Phó Trợ lý Bộ trưởng Michael Chase – người từng nghiên cứu về quá trình hiện đại hóa của quân đội Trung Quốc tại viện nghiên cứu Rand và Chánh văn phòng Kelly Magsamen – cựu phó trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng phụ trách các vấn đề an ninh châu Á và Thái Bình Dương.
“Mặt trận” ngoại giao – an ninh
Tại Bộ Ngoại giao Mỹ, những nỗ lực đối phó Trung Quốc sẽ do Ngoại trưởng Blinken dẫn đầu. Ông Blinken vẫn ủng hộ cách tiếp cận cứng rắn hơn với Trung Quốc của cựu Tổng thống Donald Trump, nhưng tán thành việc tập trung nhiều hơn vào các đồng minh của Mỹ và hợp tác trong các khuôn khổ đa phương.
Theo Reuters, Melanie Hart, người được Tổng thống Biden chọn làm điều phối viên chính sách Trung Quốc hỗ trợ Thứ trưởng Ngoại giao phụ trách môi trường, năng lượng và phát triển kinh tế, cũng là đồng tác giả của một báo cáo được công bố hồi tháng 10 năm ngoái về chiến lược toàn diện của Mỹ nhằm đối phó với chính sách trợ cấp công nghiệp của Trung Quốc và tập đoàn viễn thông khổng lồ của Trung Quốc – Huawei.
Trong mảng an ninh, Hội đồng An ninh Quốc gia (NSC) Mỹ cũng quy tụ nhiều chuyên gia về Trung Quốc – những người đã lên tiếng cảnh báo về thách thức từ Bắc Kinh. Kurt Campbell, “kiến trúc sư trưởng” trong chiến lược “xoay trục sang châu Á” của ông Obama, sẽ là quan chức cấp cao của Tổng thống Biden về khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tại NSC.
Kurt Campbell và Rush Doshi, người được Tổng thống Biden chọn làm giám đốc cấp cao về Trung Quốc tại NSC, là đồng tác giả của một bài viết trên tạp chí Foreign Policy hồi tháng 1, trong đó ủng hộ việc “tái can dự nghiêm túc” của Mỹ ở châu Á, bao gồm việc hợp tác nhiều hơn với các đối tác tình báo và quân sự của Mỹ và nỗ lực để ngăn chặn “chủ nghĩa phiêu lưu của Trung Quốc”.
Jake Sullivan, cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Biden, đã kêu gọi hợp tác với các đồng minh để đối phó với Trung Quốc, thắt chặt hơn nữa mối quan hệ với các đối tác châu Âu và châu Á, cũng như kêu gọi chính phủ Mỹ đầu tư nhiều hơn vào các công nghệ mới để cạnh tranh với Trung Quốc.
Các nhân sự đáng chú ý khác tại NSC gồm giám đốc phụ trách Trung Quốc Julian Gerwitz – nhà sử học từng viết về quá trình cải cách kinh tế của Trung Quốc và Laura Rosenberger – giám đốc cấp cao về các vấn đề Trung Quốc tại NSC, cựu cố vấn cho chính quyền Obama và là người chỉ trích sự can thiệp của Bắc Kinh vào chính trị Mỹ.
“Mặt trận” kinh tế – quốc tế
Về mảng kinh tế, Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen tuyên bố Mỹ sẵn sàng “sử dụng đầy đủ công cụ” để chống lại các hành vi “lạm dụng” của Trung Quốc. Trong khi đó, Bộ trưởng Thương mại Gina Raimondo đã chỉ trích các hành động của Trung Quốc là “cưỡng ép, phản cạnh tranh, gây tổn hại cho người lao động và doanh nghiệp Mỹ”.
Katherine Tai, cố vấn về thương mại Trung Quốc dưới thời Tổng thống Obama, sẽ là nhà đàm phán thương mại hàng đầu của Tổng thống Biden – vị trí quan trọng trong cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Trên trường quốc tế, ứng cử viên Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Linda Thomas-Greenfield đã cam kết chống lại chương trình nghị sự của Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc. Phó Đại sứ Mỹ sẽ là Jeffrey Prescott – người từng giữ vai trò phó cố vấn an ninh quốc gia và cố vấn cấp cao về châu Á cho ông Biden khi ông còn là phó Tổng thống dưới thời Obama.