Mấy tháng trở lại đây, cuộc thanh trừng của nhà chức trách Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đối với Jack Ma – nhà sáng lập Tập đoàn Alibaba, ngày càng quyết liệt hơn.
Jack Ma và Tập Cận Bình
Tập đoàn Giang Trạch Dân vốn được xem là đối thủ của ông Tập Cận Bình cũng đã trồi lên mặt nước. Theo phân tích từ giới quan sát bên ngoài, khi Đại hội lần thứ 20 của ĐCSTQ mỗi lúc một gần, khoảng thời gian hòa bình ngắn ngủi giữa ông Tập – Giang đã kết thúc, và thời khắc cho trận chiến quyết định giữa hai bên đã đến, theo bài bình luận đăng trên trang Vision Times.
Tờ Wall Street Journal hôm 16/2 dẫn lời hơn chục quan chức ĐCSTQ và các chuyên gia chính phủ cho biết, các quan chức của ĐCSTQ đã bắt đầu điều tra cơ cấu cổ phần của tập đoàn Ant Group trước khi Jack Ma công khai chỉ trích ĐCSTQ vào tháng 10 năm ngoái.
Cuộc điều tra cho thấy rằng bản cáo bạch (chào bán cổ phiếu) của Ant Group đã che giấu tính phức tạp trong cơ cấu cổ phần của công ty. Đằng sau các danh mục đầu tư không rõ ràng của Ant Group là một nhóm nhỏ các chức sắc Trung Quốc có mối quan hệ rộng khắp. Một vài trong số đó liên quan đến các gia tộc chính trị có thể cấu thành mối đe dọa tiềm ẩn đối với ông Tập Cận Bình.
Ai đã đầu tư vào Ant Group?
Cuộc điều tra cho thấy các “thế hệ đỏ thứ hai” như Giang Chí Thành – cháu nội của ông Giang Trạch Dân và Lý Bá Đàm – con rể của cựu Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị ĐCSTQ Giả Khánh Lâm,… đều là những nhà đầu tư bí mật của Ant Group. Trong đó, công ty Boyu Capital do ông Giang Chí Thành thành lập thu hút nhiều sự chú ý nhất.
Năm 2012, tập đoàn tài chính do Boyu Capital và CITIC Group đồng sáng lập đã mua khoảng 5% cổ phần của Alibaba. Sau khi Alibaba niêm yết cổ phiếu tại Hoa Kỳ, tập đoàn tài chính này đã thu được rất nhiều lợi nhuận. Ngoài ra, Boyu Capital cũng gián tiếp nắm giữ gần 1% cổ phần của Ant Financial thông qua quỹ đầu tư tư nhân Beijing Jingguan, trở thành 1 trong 10 cổ đông hàng đầu của Ant Group. Tuy nhiên, bản cáo bạch của Ant lại không đề cập đến sự hợp tác của Boyu và Beijing Jingguan.
Tập đoàn đầu tư Beijing Zhaode do ông Lý Bá Đàm, con rể của cựu Ủy viên Thường vụ Tổng cục Chính trị ĐCSTQ Giả Khánh Lâm, nắm giữ cũng đầu tư vào Ant Group qua đường vòng. Ông Khánh Lâm là thân tín do một tay ông Giang Trạch Dân đề bạt, ông này vẫn luôn có các cuộc tranh giành quyền lực với ông Tập.
Rất nhiều bạn bè của Jack Ma cũng đầu tư vào Ant Group với danh tính được giấu kín, bao gồm Chủ tịch Tập đoàn Fosun Quách Quảng Xương (Guo Guangchang), Chủ tịch Tập đoàn Oceanwide Holdings Lư Chí Cường (Lu Zhiqiang), Chủ tịch Giant Network Group Sử Ngọc Trụ (Shi Yuzhu)… . Luật sư Thượng Hải Trịnh Ân Sủng từng tiết lộ rằng ông Quách Quảng Xương có mối quan hệ thân thiết với ông Giang Miên Hằng – con trai ông Giang Trạch Dân.
Đấu đá ác liệt trong các phe phái của ĐCSTQ
Ông Lam Thuật (Lan Shu), nhà bình luận thời sự hiện đang sống ở Hoa Kỳ, cho biết cuộc thanh trừng của Bắc Kinh nhằm vào Tập đoàn Ant Group có bối cảnh đấu đá quyền lực giữa các phe phái của ĐCSTQ. Vậy nên nói cho đến nay, đấu đá quyền lực giữa các phe phái của ĐCSTQ vẫn rất ác liệt.
Người dẫn chương trình Úy Nhiên (Wei Ran) nhìn nhận rằng, báo cáo của tờ Wall Street Journal chỉ ra điều ông Tập sợ hãi hơn cả là sự trao đổi tiền bạc lợi ích, cấu kết với nhau của những người này sẽ tạo thành một liên minh lợi ích vững chắc, gây uy hiếp to lớn đối với ông.
Ông Úy cho biết, Đại hội lần thứ 20 của ĐCSTQ đang đến gần, đối với ông Tập thì năm Kỷ Sửu 2021 này sẽ là trận chiến mang tính quyết định, đấu đá nội bộ kẻ chết người sống là điều không thể tránh khỏi.
Bài báo của kênh truyền thông Caijing Zhenxiang cho biết, do hầu hết các cổ đông của Ant Financial đều là thành viên của phe ông Giang. Vậy nên một khi niêm yết thành công, họ có thể phát động cuộc chiến tài chính chống lại ông Tập bất cứ lúc nào, buộc ông phải từ chức.
Caijing Zhenxiang cho hay, ông Giang Trạch Dân đã 95 tuổi. Khi cái chết đến gần, cuộc khủng hoảng của gia đình ông Giang ngày càng lớn. Trước khi ông Tập lên nắm quyền nội bộ ĐCSTQ đã có một cuộc đấu đá sinh tử trong năm 2012. Đại hội ĐCSTQ lần thứ 20 năm 2022 sẽ là thời gian nghiệm chứng rằng việc sửa đổi hiến pháp của ông Tập có thể hữu hiệu hay không, điều này cũng có nghĩa là thời khắc nguy hiểm nhất của ông Tập Cận Bình đã đến.
Gần đây, nhiều nhà bình luận cũng cho rằng Đại hội lần thứ 20 của ĐCSTQ không chỉ quan hệ đến việc liệu ông Tập Cận Bình có thể tiếp tục nhiệm kỳ thứ ba hay không, thậm chí nó còn liên quan đến vấn đề nắm quyền cả đời và an toàn cá nhân của bản thân ông.
Ông Tập Cận Bình chỉnh đốn Jack Ma, quyết chiến với thế lực nhà họ Giang
Trên thực tế, ngay từ năm 2014, nhiều kênh truyền thông hải ngoại đã tiết lộ rằng đứng sau Jack Ma là một nhóm lớn các “thế hệ đỏ thứ hai”, gồm có Giang Chí Thành, Lưu Nhạc Phi – con trai của cựu Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị ĐCSTQ Lưu Vân Sơn,… Tất cả họ cùng liên thủ với Jack Ma trên thương trường.
Sự sụp đổ của thị trường chứng khoán Trung Quốc một năm sau đó (năm 2015) được cho là do mấy gia tộc lớn thuộc phe cánh ông Giang Trạch Dân, Tăng Khánh Hồng, Lưu Vân Sơn… đứng sau thao khống. Đó là một cuộc đảo chính tài chính do phe cánh ông Giang phát động nhằm vào ông Tập. Họ âm mưu lợi dụng cuộc khủng hoảng tài chính để châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng chính trị và “bức ép” ông Tập. Sau sự sụp đổ của thị trường chứng khoán, ông Tập đã chính thức bắt đầu thắt chặt giám sát tài chính một cách toàn diện, và có nhiều hành động lớn làm trong sạch bộ máy tài chính. Nhưng vẫn luôn không có động đến Jack Ma.
Theo phân tích của các chuyên gia Đài Loan, các dịch vụ tài chính do Ant Group đưa ra trong những năm gần đây đã tiện lợi và hoàn thiện hơn rất nhiều so với hệ thống tài chính của Trung Quốc, và nó đã được 700 triệu người Trung Quốc sử dụng. Một “chính phủ” khác đã nghiễm nhiên thành hình, gần như tương đương với một “cuộc đảo chính tài chính” trong mắt ĐCSTQ.
Sau khi Jack Ma công khai chỉ trích các cơ quan quản lý tài chính của ĐCSTQ vào tháng 10, việc chào bán chứng khoán lần đầu tiên ra công chúng của Ant Group bất ngờ bị dừng lại. Sau đó, Ant Group và Alibaba liên tục bị chính quyền chấn chỉnh.
Nhà bình luận thời sự Hồng Kông ông Trình Tường cho rằng ông Tập Cận Bình thông qua việc thanh trừng Jack Ma để chỉnh đốn thế lực của gia tộc họ Giang đằng sau, đồng thời loại bỏ mọi chướng ngại có thể xảy ra để tiếp tục nắm quyền suôn sẻ tại Đại hội ĐCSTQ lần thứ 20 vào năm tới. Thế lực phe cánh ông Giang luôn là họa lớn trong lòng của ông Tập, dù sao thì ông Giang Trạch Dân đã nắm quyền lực cao nhất trong nhiều năm.
Ông Tập Cận Bình gần đây đã nhiều lần đề cập rằng “các vấn đề chính trị đan xen với các vấn đề kinh tế”, uy hiếp tính an toàn của chế độ. Ông Tập đang lo lắng về sự cố “thiên nga đen” và “tê giác xám”, đồng thời phải giám sát “nhân vật số một”, và thường xuyên nhắc lại “cục diện thay đổi to lớn chưa từng thấy trong một trăm năm”.
Vài ngày trước, các “lãnh đạo cũ” của Ban Công tác Mặt trận Thống nhất ĐCSTQ tiết lộ rằng bên trong thể chế sóng ngầm dâng trào, oán khí các nơi đã như đám lửa cháy không ngừng lan rộng, đặc biệt là ba tỉnh của Đông Bắc Trung Quốc. Điều này khiến ngoại giới càng đoán chắc rằng một trận bão tố lớn hơn sẽ ập đến trong giới chính trị và giới thương trường của ĐCSTQ.