Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte bất ngờ phát biểu rằng phán quyết của tòa trọng tài trong vụ kiện liên quan tới Trung Quốc ở Biển Đông chỉ là “tờ giấy ném vào sọt rác”.
“Tờ giấy (phán quyết) đó, giữa các quốc gia với nhau, chỉ là tờ giấy mà thôi. Nó không là gì hết. Theo cách nói ngoài đường phố, tôi sẽ nói là nếu quý vị đưa nó cho tôi, tôi sẽ bảo với quý vị nó là một tờ giấy. Tôi sẽ ném nó vào sọt rác”, Straits Times dẫn lời ông Duterte nói trong một bài phát biểu trên truyền hình ngày 6/5.
Manila đã theo đuổi vụ kiện Trung Quốc về yêu sách chủ quyền “đường lưỡi bò” phi pháp ở Biển Đông. Tòa trọng tài thường trực tại La Hay, Hà Lan vào năm 2016 đã ra phán quyết nói rằng Trung Quốc không có “quyền lịch sử” ở Biển Đông và không có cơ sở pháp lý cho cái gọi là “đường chín đoạn”.
Kể từ khi nhậm chức vào năm 2016, ông Duterte đã có xu hướng xoay trục về phía Trung Quốc để đổi lấy lợi ích về mặt kinh tế cho Philippines dù 2 quốc gia có các tranh chấp về chủ quyền.
Ông Duterte từng tuyên bố sẵn sàng tạm gác phán quyết của Tòa trọng tài sang một bên để theo đuổi dự án hợp tác khai thác dầu khí với Trung Quốc trên vùng đặc quyền kinh tế của Philippines. Tuy nhiên, ông cũng cam kết sẽ nêu ra vấn đề này với Trung Quốc “vào thời điểm thích hợp”.
Năm ngoái, trong bài phát biểu tại Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc, ông Duterte nói ông sẽ “bác bỏ những nỗ lực nhằm phá hoại” phán quyết này.
Trong bài phát biểu hôm 6/5, ông Duterte thừa nhận rằng ông đã khẳng định phán quyết trên, nhưng “không có gì xảy ra”.
Trước đó, ông Duterte cho biết đã nêu ra phán quyết về Biển Đông với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, nhưng ông Tập “nhiều lần từ chối thừa nhận nó” và nói với ông Duterte rằng “sẽ có vấn đề xảy ra” nếu ông Duterte tiếp tục khẳng định chiến thắng lịch sử của Philippines.
Phát biểu của ông Duterte diễn ra trong bối cảnh Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin hồi đầu tuần đã xin lỗi người đồng cấp Trung Quốc Vương Nghị vì dùng những từ ngữ mạnh liên quan tới cáo buộc tàu hải cảnh Bắc Kinh quấy rối tàu cảnh sát biển Philippines ở gần bãi cạn Scarborough.
Ông Duterte đã tỏ ra không hài lòng với cách diễn đạt cứng rắn của ông Locsin, nhấn mạnh rằng Trung Quốc vẫn đang là nước giúp đỡ Philippines.
“Không phải vì chúng ta có xung đột với Trung Quốc thì chúng ta có thể thô lỗ và thiếu tôn trọng”, ông nói.
Vài ngày trước đó, Tổng thống Duterte cũng gọi Trung Quốc là “người bạn tốt”.