Theo kế hoạch của ADB, sau khi mua lại nhà máy nhiệt điện than, họ sẽ dừng hoạt động chúng trong 15 năm, sớm hơn tuổi thọ thông thường.
Nikkei Asia (Nhật) đưa tin, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), Ngân hàng HSCB và Công ty Bảo hiểm Prudential dự kiến sẽ công bố tại hội nghị khí hậu COP26 Liên hợp quốc vào tháng 11 kế hoạch đầu tư mua lại các nhà máy nhiệt điện than ở châu Á để đóng cửa sớm. Mục tiêu kế hoạch là để giảm ô nhiễm từ nhà máy điện than.
Kế hoạch này bao gồm việc lên một danh sách các nhà máy nhiệt điện than hiện có trên khắp châu Á để mua lại và dừng hoạt động các nhà máy này trong 15 năm, sớm hơn nhiều so với tuổi thọ thông thường của chúng, là 30-40 năm.
Phó Chủ tịch ADB Ahmed Saeed nói với Nikkei Asia: “Chúng tôi chưa quyết định quy mô chính xác (về mặt tài chính), nhưng hy vọng sẽ thí điểm mua được một số nhà máy nhiệt điện than ở mức tối thiểu”.
Nikkei Asia cho biết, hiện các đối tác nêu trên đang hướng tới Philippines, Việt Nam và Indonesia, trong việc tìm kiếm các nhà máy nhiệt điện than có thể được mua để đóng cửa sớm.
Kế hoạch này được đưa ra nhằm giảm tuổi thọ của các nhà máy nhiệt điện than ở châu Á – nguồn cung cấp than chính cuối cùng. Điều này ngày càng trở nên quan trọng, khi Liên hợp quốc tuyên bố tất cả các nhà máy than trên thế giới phải ngừng hoạt động vào năm 2040 để giảm lượng khí thải carbon.
Theo Phó Chủ tịch ADB: “Chương trình thí điểm cần phải đủ lớn để có ý nghĩa và tác động. Không thể chỉ là 100 triệu USD, nếu thế thì bạn chỉ giảm được 0,1% công suất than của một quốc gia”, tuy nhiên, ông cũng cho rằng, khoản đầu tư cũng phải “đủ nhỏ để có thể đạt được mục tiêu gây quỹ”.
ADB không đặt ra ngân sách mục tiêu cho chương trình này, nhưng ước tính khởi đầu sẽ là con số hàng tỷ USD. Cả ba đối tác đều mong muốn chứng minh rằng, việc tiếp quản các nhà máy điện than có thể có ích, để có thể áp dụng chương trình này ở các nước đang phát triển – những nước đang phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch giá rẻ.
Cũng theo Phó Chủ tịch ADB, kế hoạch trên có thể nhận được khoảng 20% quỹ từ các chính phủ và tổ chức, mặc dù con số này có thể thay đổi. Ngoài việc được hoàn trả, những nhóm này sẽ tham gia để thấy lượng khí thải giảm xuống, thay vì để thấy lợi nhuận thương mại. Khoảng 80% số vốn còn lại có thể được huy động thông qua vốn chủ sở hữu và nợ theo tỷ giá thị trường.
Họ hy vọng sẽ mất không quá một năm để gây quỹ cho thí điểm và chứng minh việc mua lại thành công tại COP27 vào năm 2022.
Mặc dù công ty tư vấn Wood Mackenzie dự báo rằng, năng lượng tái tạo sẽ sớm rẻ hơn than ở châu Á, khu vực này vẫn đang lên kế hoạch cho các nhà máy nhiệt điện than mới. Theo một báo cáo ngày 30 tháng 6 của tổ chức nghiên cứu Carbon Tracker, Trung Quốc, Ấn Độ, Việt Nam, Indonesia và Nhật Bản đang “chiếm tới 80% các nhà máy điện than mới được quy hoạch trên thế giới và 75% công suất điện than hiện có”.
“Giải quyết sự phụ thuộc vào điện than, đặc biệt là ở châu Á, là một ưu tiên cấp thiết trong quá trình chuyển đổi sang không phát thải carbon ròng”, một lãnh đạo HSBC nói với Nikkei. “Rõ ràng là cần có sự hợp tác và đầu tư giữa khu vực công và tư nhân, vào những sáng kiến có thể thúc đẩy sự chuyển dịch một cách công bằng và có trật tự sang năng lượng tái tạo”.
Cha đẻ của dự án thử nghiệm là Donald Kanak, Chủ tịch Tập đoàn Bảo hiểm Prudential ở châu Á. Ông ước tính sẽ phải mất 16 tỷ đến 29 tỷ USD để loại bỏ một nửa công suất điện than của Indonesia. Các nhà đầu tư cũng sẽ cần huy động từ 9 tỷ đến 17 tỷ USD cho Việt Nam và 5 tỷ đến 9 tỷ USD cho Philippines.
“Các quốc gia tham gia chương trình sẽ phải thay thế than bằng năng lượng tái tạo, nếu không sẽ khó đạt được các mục tiêu về khí hậu”, ông Kanak nói.
Ngoài Indonesia, Philippines và Việt Nam, ông Saeed cho biết các thành viên khác của ADB trong khu vực cũng muốn tham gia dự án. Trong khi đó, sự quan tâm của nhà đầu tư ngày càng lớn.
“Mọi nỗ lực nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi từ than sang các nguồn điện sạch hơn đều được hoan nghênh”, Giám đốc điều hành VinaCapital Việt Nam Don Lam cho biết. “Tôi chắc chắn rằng nhiều bên sẽ quan tâm đến việc tìm hiểu thêm về đề xuất của ADB”.
Ông cho biết công ty của ông, hợp tác với GS Energy của Hàn Quốc, là công ty đầu tiên được Việt Nam chấp thuận thay thế một nhà máy điện than theo kế hoạch bằng một nhà máy điện khí trị giá 3 tỷ USD. Ông nói, LNG cũng là nhiên liệu hóa thạch nhưng chỉ tạo ra một nửa lượng khí thải so với than đá.