Sau mười bảy tháng sống trong đại dịch Covid-19, vắc-xin được triển khai tiêm trên diện rộng đang mang đến hi vọng đại dịch sẽ kết thúc, và quá trình phục hồi trên toàn cầu đang diễn ra, tuy chưa đồng đều. Tuy nhiên, bất định về biến thể mới và về tốc độ triển khai tiêm và chấp nhận tiêm vaccine khiến những dự báo về lộ trình đi đến phục hồi hoàn toàn chỉ mang tính dự kiến.
Báo cáo của World Bank cho biết trong khi một số quốc gia trên thế giới được kỳ vọng sẽ hồi phục lại ngay sau đợt suy thoái kinh tế lớn nhất trong 80 năm qua nhờ chiến dịch tiêm vaccine diện rộng, thì sự lây lan của biến thể mới, như biến thể Delta, đang làm dấy lên nghi ngại về khả năng chấm dứt đại dịch.
Phần lớn các quốc gia – bao gồm các thị trường mới nổi và nền kinh tế đang phát triển, và các quốc gia thu nhập thấp – đang bị trói chân trói tay do hạn chế khả năng tiếp cận vaccine và nguồn lực tài chính để duy trì chính sách tiền tệ và tài khóa nới lỏng nhằm kích hoạt quá trình hồi phục.
Theo dự báo mới nhất của Ngân hàng Thế giới, Hoa Kỳ, Khu vực đồng Euro, và Trung Quốc sẽ phục hồi và tăng trưởng lần lượt ở các mức 5,4%, 6,8% và 8,6% trong năm 2021. Ngược lại, các thị trường mới nổi và nền kinh tế đang phát triển – ngoại trừ Trung Quốc – sẽ tăng trưởng 4,4%, trong khi các quốc gia thu nhập thấp chỉ tăng trưởng bình quân 2,2% trong năm.
Trong bối cảnh bất định trên toàn cầu như vậy, nền kinh tế Việt Nam vẫn duy trì tăng trưởng trong nửa đầu năm 2021, nhưng đang phải đối mặt với những rủi ro nghiêm trọng cả trong và ngoài nước, bao gồm đợt dịch Covid-19 bùng phát cuối tháng 4.
Sau khi có kết quả xuất sắc về kiểm soát dịch Covid-19 và đạt được tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) thuộc hàng cao nhất trên thế giới, ở mức 2,9% năm 2020, nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng vững chắc 5,6% trong nửa đầu năm 2021.
Tuy nhiên, Việt Nam đang phải đối mặt với đợt bùng phát Covid-19 nghiêm trọng nhất kể từ khi bắt đầu đại dịch, một phần do tỷ lệ tiêm vaccine còn thấp. Kể từ đầu tháng 5, các hoạt động công nghiệp chế biến, chế tạo và dịch vụ ngày càng bị trói chân trói tay bởi các biện pháp khoanh vùng và cách ly xã hội nhằm kiềm chế virus lây lan trong cộng đồng.
Đến giữa tháng 7, các biện pháp hạn chế đi lại được mở rộng, các tỉnh phía Nam, TP. HCM và sau đó là Hà Nội phải thực hiện cách ly xã hội nghiêm ngặt, gây ảnh hưởng đến các hoạt động kinh tế. Trong khi đó, nền kinh tế còn phải đối mặt với rủi ro gia tăng áp lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế khi các đối thủ có tốc độ tiêm vaccine vượt trội đang tái khởi động hoạt động sản xuất và có khả năng chiếm lại một số thị phần bị mất vào tay Việt Nam do đứt gãy sản xuất vì dịch Covid-19 năm 2020.
Chính vì thế, nền kinh tế có thể bị mất đi cả động lực tăng trưởng trong nước và động lực tăng trưởng từ khu vực kinh tế đối ngoại, nếu không nhanh chóng kiểm soát đợt bùng phát dịch đang diễn ra. Chính phủ đã ứng phó bằng cách tiếp tục duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng và ban hành gói hỗ trợ tài khóa mới vào đầu tháng 7 ở mức khoảng 1 tỷ USD. Tốc độ triển khai chiến dịch tiêm vaccine diện rộng cũng đã được đẩy nhanh.