Trước những đồn đoán về sự hình thành liên minh quân sự Trung-Nga, Tổng thống Nga Putin ngày 21/10 đã lên tiếng cho thế giới bên ngoài thấy thái độ thực sự của Moscow về vấn đề này.
Tổng thống Nga Putin trar lời phỏng vấn về quan hệ quân sự Nga – Trung hôm 21/10
Theo trang tin Dwnews (Đa Chiều) ngày 22/10, Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 21/10, đã tham dự cuộc họp thường niên của Câu lạc bộ Tranh luận Quốc tế Valday ở Sochi. Trong thời gian này ông Putin đã trả lời các câu hỏi về việc Liên minh Quân sự Bắc Đại Tây Dương (NATO) coi Nga và Trung Quốc là một mối đe dọa thống nhất và liệu có phải Nga và Trung Quốc đã hình thành một liên minh hay không.
Ông Putin nói: “Không giống như NATO, quan hệ hữu nghị giữa Nga và Trung Quốc là hai bên cùng có lợi và không thù địch với bất kỳ quốc gia nào. Giữa Nga và Trung Quốc không tồn tại một khối quân sự khép kín, cũng không có ý tưởng thành lập liên minh quân sự Nga – Trung, mọi suy đoán về vấn đề này đều không có cơ sở”.
Theo Dwnews, từ lâu nay, trước sự “bành trướng về phía đông” của Mỹ và NATO, cùng sự bao vây trên biển đối với Trung Quốc, thế giới bên ngoài đều tin rằng Trung Quốc và Nga sẽ thành lập một liên minh quân sự “chống lưng nhau” để đối phó với áp lực từ bên ngoài. Tuyên bố lần này của ông Putin có nghĩa là Moscow đã không công nhận những tin đồn như vậy.
Theo quan điểm của Bắc Kinh, “mối quan hệ Trung – Nga là quan hệ phối hợp đối tác chiến lược toàn diện trong thời kỳ mới. Trung Quốc luôn phát triển quan hệ với Nga theo nguyên tắc tôn trọng lẫn nhau, đôi bên cùng thắng và cùng có lợi. Trung Quốc theo đuổi chính sách đối ngoại độc lập tự chủ”.
Theo Dwnews, ông Lý Khắc Cường, Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc từng nói: “Quan hệ Trung Quốc – Nga sẽ không bị ảnh hưởng bởi những thay đổi của tình hình quốc tế và không chịu áp lực từ bên thứ ba. Trung Quốc sẽ tiếp tục thúc đẩy sự phát triển của quan hệ Trung – Nga. Trung Quốc theo đuổi chính sách không liên kết và sự hợp tác giữa hai nước không nhằm vào bên thứ ba”.
Mặc dù Trung Quốc và Nga không phải là liên minh quân sự nhưng sự hợp tác quân sự giữa hai nước khá chặt chẽ. Các dự án hợp tác quân sự giữa hai nước bao gồm cuộc diễn tập quân sự chống khủng bố chung mang tên “Sứ mệnh hòa bình” và các cuộc diễn tập quân sự “Liên hợp trên biển”.
Cuộc tập trận chung Trung – Nga gần đây nhất là cuộc tập trận quân sự mang tên “Liên hợp trên biển – 2021” được tổ chức tại Biển Nhật Bản vào giữa tháng 10. Trung Quốc đã cử các tàu chiến mới nhất bao gồm tàu khu trục loại vạn tấn Type 055 và tàu khu trục Type 052D tham gia.
Mặc dù Trung Quốc và Nga tuyên bố cuộc tập trận này không nhằm vào bên thứ ba nhưng khi 10 tàu chiến của hai nước đi qua eo biển Tsugaru ở Nhật Bản, giới quan sát quốc tế đều so sánh mối liên kết giữa họ với liên minh Mỹ – Nhật. Rốt cuộc, cuộc đọ sức giữa hai bên (Trung Quốc – Nga và Mỹ – Nhật Bản – Hàn Quốc) ở Tây Thái Bình Dương đang diễn ra hầu như mỗi ngày.
Dwnews cho rằng, về lý do ông Putin bác bỏ khả năng liên minh quân sự Trung – Nga, có nhiều lý do, nhưng một trong số đó tất nhiên là không thể thù địch với Trung Quốc; xét cho cùng, “có thêm một người bạn, thêm mười kẻ thù chẳng đáng ngại”. Điều này cũng đúng đối với Trung Quốc.
Hiệp hội Phát thanh truyền hình Nhật Bản (NHK) đưa tin 10 tàu Hải quân Trung Quốc và Nga đã lần đầu tiên đi qua eo biển Tsugaru vào ngày 18/10 từ Biển Nhật Bản đi vào Thái Bình Dương. Eo biển Tsugaru là một “eo biển quốc tế”, các tàu nước ngoài, kể cả tàu chiến, được phép đi qua.
Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho biết đội tàu hải quân Trung – Nga đã đi xuống phía nam Thái Bình Dương sau khi băng qua eo biển Tsugaru, đi qua vùng biển Inubozaki ở tỉnh Chiba, rồi ngang qua giữa đảo Sumiso và đảo Torishima thuộc quần đảo Izu .
Sau đó, sáng 21/10 các tàu của Lực lượng Phòng vệ biển (Hải quân) Nhật Bản xác nhận 2 máy bay trực thăng đã cất cánh từ các tàu của Trung Quốc và Nga tại vùng biển cách đảo Sumisu từ khoảng 50 km đến 100 km về phía tây nam,
Các máy bay chiến đấu của Lực lượng Phòng vệ trên không (Không quân) Nhật Bản đã lập tức cất cánh khẩn cấp, nhưng hai máy bay trực thăng đã không xâm phạm không phận của Nhật Bản rồi đáp xuống tàu ban đầu; các tàu Trung Quốc và Nga cũng không xâm phạm lãnh hải của Nhật Bản.
NHK nói, 10 tàu của Hải quân Trung Quốc và Nga trước đó đã tập trận chung ở Biển Nhật Bản, Bộ Quốc phòng Nhật sẽ phân tích các hành động của Trung Quốc và Nga, đồng thời tiếp tục duy trì cảnh giác và giám sát.
Ban đầu Bộ Quốc phòng Nhật thông báo rằng các máy bay trực thăng đã cất cánh từ tàu chiến của Trung Quốc và Nga ở vùng biển gần quần đảo Ogasawara, nhưng sau đó được sửa lại là gần quần đảo Izu.
Chiều ngày 22/10, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân chủ trì cuộc họp báo thường kỳ. Một phóng viên đã đặt câu hỏi: “Tổng thống Nga Putin ngày 21 cho biết hiện không có mục tiêu thành lập khối quân sự Nga-Trung. Không giống như các nước NATO, Nga và Trung Quốc không có ý tưởng thành lập bất kỳ khối quân sự khép kín nào. Xin hỏi, Trung Quốc bình luận như thế nào về điều này?”.
Ông Uông Văn Bân trả lời: “Trung Quốc nhất trí cao những đánh giá tích cực của Tổng thống Putin về quan hệ Trung – Nga tại cuộc họp thường niên của Câu lạc bộ Tranh luận Quốc tế Valday. Năm nay đánh dấu 20 năm ngày ký Hiệp ước láng giềng hữu nghị và hợp tác Trung-Nga. Trong 20 năm qua, dưới sự lãnh đạo của các nguyên thủ hai quốc gia Trung Quốc và Nga, hai bên luôn kiên trì phát triển quan hệ láng giềng tốt đẹp lâu dài và hợp tác cùng có lợi trên cơ sở không liên kết, không đối đầu và không nhằm vào nước thứ ba, luôn là những người xây dựng hòa bình thế giới và phát triển toàn cầu, bảo vệ trật tự quốc tế, tạo lập mẫu mực về mối quan hệ quốc tế kiểu mới”.
Uông Văn Bân khẳng định: “Trung Quốc và Nga tuy không phải là đồng minh, nhưng còn hơn là đồng minh”; “Trung Quốc sẵn sàng cùng với cộng đồng quốc tế, trong đó có Nga, để chung tay thực hiện tư duy hợp tác cùng thắng, thúc đẩy xây dựng một kiểu quan hệ quốc tế mới tôn trọng lẫn nhau, công bằng, công bằng và hợp tác cùng có lợi, thúc đẩy việc xây dựng một mối quan hệ quốc tế kiểu mới tôn trọng lẫn nhau, công bằng chính nghĩa, hợp tác cùng thắng; thúc đẩy xây dựng cộng đồng vận mệnh cho nhân loại và cùng nhau tạo nên một chương mới cho quan hệ quốc tế thế kỷ 21”.