Truyền hình quốc gia Trung Quốc tố cáo tập đoàn Ant Group của tỷ phú Jack Ma dính líu đến bê bối tham nhũng, giữa lúc đế chế internet của ông thiệt hại hàng tỷ USD.
Tờ Financial Times ngày 21/1 đưa tin, một bộ phim tài liệu phát sóng trên Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) cáo buộc, các công ty tư nhân “đã trả những khoản tiền cao bất hợp lý” cho em trai cựu Bí thư Thành ủy Hàng Châu, thành phố nơi Ant Group đặt trụ sở chính, để đổi lấy các ưu đãi chính sách và hỗ trợ của chính quyền về mua bán bất động sản.
Theo các hồ sơ công khai và hai nguồn tin nắm rõ những thương vụ trên, một đơn vị của Ant Group đã mua 2 mảnh đất giảm giá ở Hàng Châu vào năm 2019, sau khi thâu tóm cổ phần tại 2 doanh nghiệp thanh toán di động thuộc sở hữu của em trai vị bí thư được đề cập đến trong bộ phim tài liệu.
Dù bộ phim không nêu tên công ty của Jack Ma nhưng theo các hồ sơ công khai, đơn vị của Ant Group là doanh nghiệp đầu tư bên ngoài duy nhất vào một trong hai công ty trên và nằm trong số 3 doanh nghiệp đầu tư vào công ty còn lại.
“Bản chất của quá trình chuyển giao quyền lợi như vậy là sự đổi chác giữa quyền và tiền”, trích bình luận của phim tài liệu do Ủy ban Kiểm tra kỷ luật Trung ương của Đảng Cộng sản Trung Quốc sản xuất.
Bộ phim đang gia tăng áp lực đối với Ant Group, trong bối cảnh tập đoàn công nghệ với hơn 1 tỷ người dùng đang vật lộn điều chỉnh hoạt động kinh doanh để phù hợp với các yêu cầu của nhà chức trách. Các cơ quan quản lý Trung Quốc đã đình chỉ kế hoạch phát hành cổ phiếu công khai lần đầu (IPO) trị giá 37 tỷ USD của tập đoàn vào năm 2020 và buộc họ phải tái cơ cấu.
Tuần trước, Ant Group đã hứng chịu tổn thất trước những nỗ lực cải cách do chính phủ dẫn đầu, sau khi một nhà quản lý tài sản thuộc sở hữu nhà nước rút khỏi thỏa thuận đầu tư vào chi nhánh cho vay của tập đoàn mà không đưa ra lí do giải thích.
Phim tài liệu cáo buộc, cựu Bí thư Thành ủy Hàng Châu Chu Giang Dũng, người bị bắt hồi tháng 8 năm ngoái vì tội tham nhũng, đã giúp các công ty thâu tóm đất giá rẻ và hưởng các chính sách ưu đãi sau khi họ mua cổ phần trong những công ty của em trai ông ta.
Em trai ông Chu, vốn từng là giáo sư của một trường kinh doanh, đã thành lập Công ty Phát triển công nghệ thông tin Ninh Ba vào năm 2016. Theo phim tài liệu, doanh nghiệp này đã giành được các hợp đồng xây dựng hệ thống thanh toán di động trên tàu điện ngầm ở các trung tâm ven biển Ninh Ba và Ôn Châu vào thời điểm ông Chu đang là bí thư thành ủy của các thành phố trên.
“Em tôi thắng thầu vì tôi là quan chức chính quyền”, ông Chu thừa nhận trong phim.
Ant Group đã tham gia vào một loạt các giao dịch với công ty của em trai ông Chu. Cụ thể, theo hồ sơ công khai, Shanghai Yunxin Venture Capital Management Co, một công ty con của tập đoàn đã trả 1,7 triệu Nhân dân tệ (268.000 USD) mua 14,3% cổ phần và một ghế hội đồng quản trị tại công ty Ninh Ba vào tháng 3/2019.
Cuối năm đó, Shanghai Yunxin đã bỏ 1,4 triệu NDT (221.000 USD) để thâu tóm 13,5% cổ phần của một nhà cung cấp dịch vụ thanh toán tàu điện ngầm có trụ sở tại Hàng Châu nằm dưới sự kiểm soát của em trai ông Chu. Đáng nói, công ty ở Hàng Châu cũng thu hút một nhà đầu tư là doanh nghiệp quốc doanh.
Chưa đầy một năm sau khi Ant Group hoàn thành khoản đầu tư thứ 2, tập đoàn lại chiến thắng trong cuộc đấu giá khu đất ở Hàng Châu với giá 5.194 NDT (819 USD)/m2 với tư cách là nhà thầu đủ điều kiện duy nhất. Trong khi, theo các trang web bất động sản vào thời điểm đó, giá nhà trung bình trong khu vực này lên tới hơn 45.000 NDT (7.100 USD)/m2.
Ant Group vẫn chưa hồi đáp các yêu cầu bình luận về những thông tin trên.
Nie Huihua, giáo sư tại Đại học Nhân Dân ở Bắc Kinh đánh giá, sự trỗi dậy và sụp đổ của Ant Group là hình ảnh thu nhỏ của mối quan hệ bất bình đẳng giữa kinh doanh và chính trị ở đại lục.
Jack Ma đã tránh gây chú ý trong lúc Ant Group và tập đoàn thương mại điện tử Alibaba của ông phải đối mặt với áp lực chính trị ngày càng gia tăng, khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình xúc tiến chiến dịch “thịnh vượng chung” nhằm cải tổ bối cảnh kinh doanh và chính trị của đất nước.
Sau khi bộ phim tài liệu được phát sóng, Ủy ban chống tham nhũng của Đảng Cộng sản Trung Quốc tuyên bố sẽ tăng cường giám sát các công ty Internet lớn nhất nước nhằm “cắt đứt mối liên hệ giữa quyền lực và tiền”.
T.P