Ông Joe Biden đã nói lời hứa lớn nhất trong chính sách đối ngoại rằng “sẽ không còn đường ống dẫn khí đốt tự nhiên Nord Stream 2” giữa Nga và Đức nếu Nga đưa quân vào Ukraine.
Hai tuần trước, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nói lời hứa lớn nhất trong chính sách đối ngoại rằng “sẽ không còn đường ống dẫn khí đốt tự nhiên Nord Stream 2” giữa Nga và Đức nếu Nga đưa quân vào Ukraine.
Tuy nhiên, ngay cả vào thời điểm đó, các chuyên gia nhận định, họ vẫn chưa hiểu rõ điều này sẽ diễn ra như thế nào – hoặc nước Đức sẽ tham gia đến đâu trong khi các nhà lãnh đạo của nước này nhiều lần từ chối ủng hộ các tuyên bố của ông Biden một cách rõ ràng.
Tạm dừng cấp phép
Hôm 22/2, Đức bắt đầu bắt tay với Mỹ theo lời hứa. Nước này đã tạm dừng việc cấp phép đường ống dẫn dầu Nord Stream 2, đánh dấu phản ứng quan trọng nhất cho đến nay đối với các động thái của Nga ở Ukraine.
Tuy nhiên, giới quan sát nhận định, việc tạm dừng có tiến tới mức “kết liễu dự án” theo ý của Mỹ hay không – thì vẫn chưa rõ ràng, tờ Washington Post cho hay.
Những gì Thủ tướng Đức Olaf Scholz làm là giữ lại một tài liệu quan trọng cần thiết để hoàn thành đường ống: là một báo cáo cho biết về tác động của dự án đối với an ninh năng lượng của Đức.
Nhiều người ca ngợi động thái này. Người sáng lập Eurasia Group Ian Bremmer tuyên bố rằng: “Nord Stream 2 đã chết, Đức đã hoàn toàn ủng hộ Mỹ”.
Chưa rõ ràng
Những người khác nhấn mạnh rằng, mặc dù động thái này vẫn có ý nghĩa, có lẽ Đức vẫn đang để lại một con đường cho mình. Việc từ chối hoàn tất báo cáo an ninh khiến cho dự án, về cơ bản, chỉ bị đình chỉ.
Kim Talus – chuyên gia về năng lượng châu Âu tại Đại học Tulane cho biết: “Quyết định này không có nghĩa là dự án bị hủy bỏ vô thời hạn và nó có thể được tiếp tục ở giai đoạn sau. Vì vậy, theo tôi, đây không phải là một quyết định không thể quay đầu.”
Chuyên gia về Nga và Đông Âu Stefan Meister nhận định “dự án có bị kết liễu hay không, theo quan điểm của Đức là chưa rõ ràng.”
Thủ tướng Đức cũng nói rằng, Bộ Kinh tế Đức sẽ “đánh giá lại” tình hình khi có những diễn biến mới.
Ông Scholz cho hay: “Động thái này nghe có vẻ chỉ là thủ tục trên giấy tờ nhưng đây là bước quan trọng. Nếu không có báo cáo (về an ninh) thì việc chứng nhận cho dự án được hoạt động là không thể xảy ra.”
Ngay từ đầu, những người chỉ trích đường ống này đã cảnh báo về mức độ ảnh hưởng mà nó mang lại cho Nga đối với Đức. Khi Đức và các nước châu Âu ngày càng phụ thuộc vào khí đốt tự nhiên của Nga, họ sẽ ít có khả năng chống lại Nga. Sự phụ thuộc của Đức vào khí đốt tự nhiên của Nga được coi là một trở ngại lớn đối với loạt phản ứng thống nhất của phương Tây với Moscow.
Cựu thống tống và thủ tướng Nga Dmitry Medvedev cho biết, việc ngừng dự án sẽ khiến giá năng lượng ở châu Âu tăng cao: “Chào mừng đến với thế giới của những người dũng cảm, nơi mà châu Âu sẽ sớm phải trả 2.000 Euro cho 1.000 mét khối khí đốt tự nhiên!”
Bản chất của việc tạm dừng đường ống khiến các nhà phê bình như Thượng nghị sĩ Ted Cruz (R-Tex) nói rằng, đây là bước khởi đầu tốt tuy nhiên, ông kêu gọi Mỹ nên thực hiện các bước tiếp theo bao gồm biện pháp trừng phạt các công ty liên quan. Động thái của Đức hiện tại được nhận định rằng có vẻ như chỉ là một cách câu giờ.
T.P