Ba ngày sau khi cuộc chiến Nga-Ukraine bùng phát dưới tên gọi “Chiến dịch quân sự đặc biệt ở miền đông Ukraine”, quân đội Nga đã bộc lộ 4 vấn đề lớn, hiệu suất chiến đấu thực tế bị coi là đáng thất vọng.
Gần 80 năm trước đây, vào tháng 11/1943, trong Chiến tranh thế giới thứ Hai, Quân đội Liên Xô mở cuộc tấn công vào Tập đoàn quân thiết giáp số 4 của Đức vào ngày 3/11 và tiến vào Ukraine. Phương diện quân Liên Xô 1 nhanh chóng thọc sâu, tiến công thần tốc trực tiếp cắt đứt tuyến vận tải đường sắt của cụm Tập đoàn quân trung tâm Đức.
Ngày 5/11, Liên Xô mở chiến dịch giải phóng Kiev, ngày 6/11, họ vượt sông Dnepr và nhanh chóng càn quét toàn bộ thành phố. Đến sáng ngày 6/11, toàn bộ Kiev đã bị chiếm giữ. Chỉ chưa đầy 3 ngày sau khi bắt đầu cuộc chiến, quân đội Liên Xô đã hoàn thành nhiệm vụ chiến dịch.
Còn lần này, màn trình diễn của quân Nga thực sự không đạt yêu cầu đề ra. Đã ba ngày kể từ khi cuộc chiến bắt đầu nổ ra, các đơn vị quân Nga vẫn lẩn quẩn ở ngoại ô Kiev. Về lý mà nói, cuộc tấn công thần tốc của cánh quân từ Crimea đánh thọc sang có thể cắt đứt đường lui của quân đội Ukraine ở miền đông từ phía sau. Cánh quân đánh từ Belarus một mặt nhanh chóng di chuyển xuống phía nam để bao vây Kiev, đồng thời đánh khai thông toàn bộ tuyến bắc nam của Ukraine, cắt toàn bộ Ukraine thành hai phần.
Các cánh quân Kharkov, cánh Donbass và cánh Mariupol đồng thời bắn ba mũi tên từ phía đông, thọc sâu vào trung tâm. Trên trời cần có hàng trăm máy bay ném bom và máy bay chiến đấu của Nga để thực hiện các cuộc không kích trên toàn tuyến và vào trung tâm.
Thế nhưng cho đến lúc này, thực tế diễn ra hoàn toàn khác so với những gì người ta mong đợi. Đầu tiên là các đơn vị máy bay không người lái của Nga đã hoàn toàn không tham gia cuộc chơi chút nào! Hồi tháng 11/2021, Nga đã thông báo quân đội Nga đã được trang bị 2.000 máy bay không người lái. Tất cả các đơn vị cấp sư đoàn và cấp lữ đoàn của quân đội Nga đều đã biên chế các đại đội máy bay không người lái; các sư đoàn và lữ đoàn đổ bộ đường không đều có các đại đội và trung đội máy bay không người lái.
Tuy nhiên, trong ba ngày diễn ra cuộc chiến vừa qua, sự hiện diện của máy bay không người lái của Nga là rất ít. Không thấy có các máy bay không người lái làm nhiệm vụ giám sát chiến trường và tấn công chiến trường quy mô lớn nào được thực hiện, và cũng không có cuộc tấn công bằng máy bay không người lái nào được ghi nhận.
Thứ hai, số lượng vũ khí dẫn đường chính xác và tên lửa được quân Nga sử dụng quá ít. Trong ngày đầu tiên của cuộc tổng công kích, chỉ có 160 tên lửa được bắn trong 24 giờ. Đối với một quốc gia như Ukraine với lãnh thổ rộng 600.000 km vuông, hơn 300.000 quân và hàng nghìn mục tiêu quân sự thì số lượng đó là quá ít.
Các cuộc tấn công bằng tên lửa của quân đội Nga trong những ngày qua đều quá thấp. Khi Mỹ tấn công một sân bay ở Syria đã bắn hơn 60 tên lửa hành trình. Quân đội Nga đã tấn công 11 sân bay, chỉ phóng hơn 100 tên lửa. Đã ba ngày kể từ khi cuộc chiến bắt đầu, hệ thống thông tin liên lạc và hệ thống chỉ huy của Ukraine vẫn rất thông suốt.
Mật độ tấn công của tên lửa Nga quá thấp, rất khó có thể hình thành một đợt áp chế liên tục cường độ cao. Để tấn công một quốc gia có quy mô như Ukraine, bình quân cần có 1.000 tên lửa và đạn có dẫn đường chính xác được bắn ra mỗi ngày. Mặc dù quân đội Nga đã triển khai 4 lữ đoàn tên lửa ở biên giới Nga-Ukraine nhưng không có các vụ phóng cấp tập bão hòa.
Thứ ba, không quân Nga khiến người ta cảm thấy có gì đó kì quái, Nga có hàng nghìn máy bay chiến đấu và máy bay ném bom. Nhưng chỉ có hơn 70 máy bay được huy động vào Ukraine để chiến đấu. Đồng thời, người ta cũng không thấy không quân tiền tuyến Nga tiến hành bắn phá cường độ cao vào các trận địa pháo binh, tên lửa và các cứ điểm quan trọng của đối phương.
Thứ tư, mặc dù quân đội Nga có 190.000 quân ở biên giới Nga-Ukraine, nhưng chỉ có nhiều nhất là 90.000 người đã vào Ukraine, mà lại chia thành 5 cánh quân, phân bố ở 5 vị trí hoàn toàn khó phối hợp với nhau, khoảng cách giữa các cánh quân rất lớn. Binh lực càng bị phân tán thêm, không có sự tập trung sức mạnh thực sự.
Hơn nữa, các cụm quân thiết giáp Nga không thực hiện chiến thuật thọc sâu bao vây mà chỉ chạy theo các đường, vòng tránh các cứ điểm đông quân của quân đội Ukraine, tạo thành các cụm đông trên các con đường lớn. Việc hoàn toàn dựa vào các quốc lộ đã tạo cơ hội cho quân đội Ukraine bố trí các trận địa phục kích ở hai bên đường. Tổn thất chủ yếu của quân đội Nga trong những ngày qua là do các cuộc tập kích bằng tên lửa chống tăng của quân đội Ukraine ở hai bên đường.
Một điều nữa, quân đội Nga trong mấy ngày qua có rất ít hoạt động về đêm. Nó cho thấy khả năng tác chiến ban đêm của quân đội Nga rất thường. Có cảm giác quân Nga bị thiếu tên lửa chiến thuật, không có nhiều vũ khí dẫn đường chính xác, thiếu hệ thống quan sát ban đêm của binh lính, máy bay không người lái và cả tên lửa hành trình.
Thậm chí mặc dù quân Nga có rất nhiều pháo phản lực và lựu pháo xe kéo, nhưng toàn bộ trận chiến dường như ít gay cấn và sôi động hơn khi xưa. Đương nhiên, quân đội Ukraine thể hiện còn kém hơn, về cơ bản không thấy được các trận phản kích của đơn vị cấp tiểu đoàn trở lên, chỉ cơ bản là ở trình độ phòng ngự tĩnh.
Quân đội Ukraine hoàn toàn nhường các con đường cho quân Nga, họ co về trong các thành phố và không ra ngoài. Chỉ có một số lượng rất nhỏ quân đội đang hoạt động và tạo nên trạng thái nơi nào biết nơi nấy. Người ta cảm thấy ông Zelensky không mạnh trong việc chỉ huy, kiểm soát quân đội Ukraine.
T.P