Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan ngày 17/3 đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Nga Putin, trong đó ông Putin yêu cầu gặp trực tiếp Tổng thống Ukraine Zelensky để đàm phán và đưa ra các điều kiện để ngừng bắn.
Ông Putin yêu cầu gặp mặt ông Zelensky và đưa ra các điều kiện ngừng bắn
Theo trang tin Hồng Kông Đông Phương, ông Ibrahim Kalin, người phát ngôn của Tổng thống Erdogan, nói với cơ quan truyền thông Anh BBC, hai ông Erdogan và Putin đã nói chuyện về tình hình Ukraine. Ông Putin muốn Ukraine bảo đảm vĩnh viễn duy trì trung lập, không tìm cách gia nhập NATO, hoàn toàn giải trừ quân bị và phi phát xít hóa, công nhận Crimea thuộc Nga và nền độc lập của các khu vực thân Nga ở miền Đông Ukraine. Ông Erdogan nhắc lại rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẵn sàng là nước chủ nhà tổ chức các cuộc đàm phán giữa hai ông Putin và Zelensky.
Vào thứ Năm (17/3), Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Cavusoglu đã đến thăm thành phố Lviv, miền tây Ukraine để hội đàm với Ngoại trưởng Ukraine Kuleba. Ông Cavusoglu cho biết sau cuộc họp rằng Ukraine đã đề xuất 5 thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, bao gồm Trung Quốc, Anh, Mỹ, Pháp và Nga, cùng với Thổ Nhĩ Kỳ và Đức, làm nước bảo lãnh cho các hiệp nghị có thể đạt được trong tương lai với Nga.
Ông Cavusoglu cho biết, theo tìm hiểu của ông, Nga không phản đối đề xuất trên và có thể sẽ chấp nhận. Ông Cavusoglu đã hội đàm với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov ở Moscow một ngày trước đó, cho biết hôm thứ Năm rằng sau khi thăm Nga và Ukraine, ông đã gia tăng hy vọng về một lệnh ngừng bắn giữa Nga và Ukraine, đồng thời chỉ ra rằng Thổ Nhĩ Kỳ cũng sẽ liên lạc với Moscow về cuộc gặp giữa hai ông Zelensky và Putin; nhưng ông nói rằng rất “khó nói” khi nào các nhà lãnh đạo Nga và Ukraine sẽ gặp nhau và “phải do họ quyết định”. Sau khi Nga đưa quân vào Ukraine, ông Zelensky đã đề xuất gặp gỡ trực tiếp ông Putin nhưng phía Nga không trả lời.
Theo tin của Tổng công ty Phát thanh truyền hình Anh (BBC) và Hãng thông tấn TASS của Nga, chiều 17/3, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan để thảo luận về tình hình Nga và Ukraine, đồng thời đưa ra ” điều kiện ngừng bắn”, bày tỏ muốn được đàm phán trực tiếp với Tổng thống Ukraine Zelensky. Sau đó, Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko cũng đã xác nhận điều này trong một cuộc phỏng vấn.
BBC dẫn lời người phát ngôn của Erdogan, ông Ibrahim Kalin cho biết, các yêu cầu của Nga được chia thành hai loại và không khó để Ukraine thực hiện bốn yêu cầu đầu tiên.
Ông Kalin tiết lộ, Nga kiên quyết phản đối việc Ukraine gia nhập NATO, đây là một mối đe dọa đối với Nga. Nga cho rằng Ukraine nên giữ thái độ trung lập và không nên xin gia nhập NATO. Đáp lại điều này, Zelensky mới đây đã tuyên bố rằng việc Ukraine gia nhập NATO là “một lựa chọn bất khả thi”, và cánh cửa này “vẫn chưa được mở ra”, “đó là một thực tế, Ukraine cần phải chấp nhận”.
Ngoài ra, Ukraine sẽ phải trải qua một quá trình “phi quân sự hóa” để đảm bảo rằng họ không gây ra mối đe dọa cho Nga; ở Ukraine, tiếng Nga phải được bảo vệ; ngoài ra còn có một quá trình “phi phát xít hóa”.
Về khó khăn, ông Kalin cho biết ông Putin cần tổ chức các cuộc hội đàm trực tiếp với Zelensky để đạt được thỏa thuận về các vấn đề liên quan đến hiện trạng của Donbass ở miền đông Ukraine và Crimea.
Về vấn đề này, ông Kalin không diễn tả được quá nhiều. Điều này khiến dư luận bên ngoài đưa ra các phỏng đoán. Một số người cho rằng nếu Nga yêu cầu chính phủ Ukraine từ bỏ lãnh thổ của mình ở miền đông Ukraine, sẽ gây ra tranh cãi lớn, trong khi những người khác cho rằng Nga có thể yêu cầu chính phủ Ukraine công nhận chủ quyền của Nga ở Crimea.
Ngày 17/3, Phủ Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ ra thông cáo cho biết, ông Erdogan và ông Putin đã thảo luận chi tiết về những diễn biến mới nhất trong cuộc xung đột Nga-Ukraine, và hai bên cũng tập trung vào tình hình nhân đạo.
Trong cuộc điện đàm, ông Erdogan nói rằng để đạt được đồng thuận về các vấn đề chính có thể cần một cuộc gặp giữa các nhà lãnh đạo Nga và Ukraine, vì vậy ông một lần nữa đề xuất tổ chức một cuộc gặp giữa tổng thống Nga và Ukraine ở Istanbul hoặc Ankara.
Ông nói, nếu Nga và Ukraine có thể tuyên bố ngừng bắn vĩnh viễn sẽ mở đường cho một giải pháp triệt để cho cuộc khủng hoảng Ukraine, ông hy vọng các cuộc đàm phán hiện nay giữa Nga và Ukraine có thể đạt được kết quả tích cực.
Trong cuộc điện đàm, ông Erdogan cũng cảm ơn Nga đã hỗ trợ việc sơ tán công dân Thổ Nhĩ Kỳ khỏi Ukraine và sơ tán các tàu chở hàng của Thổ Nhĩ Kỳ khỏi các cảng của Nga. Ông Erdogan bày tỏ sẵn sàng phát triển hơn nữa hợp tác kinh tế và thương mại giữa hai nước, trong đó có các dự án trong lĩnh vực năng lượng chiến lược. Cả hai bên đã đồng ý tiếp tục tiếp xúc ở tất cả các cấp.
Tổng thống Belarus Lukashenko: Nga sẽ thắng, Belarus sẽ không bị phương Tây lôi kéo vào xung đột
“Nga đã cung cấp cho Ukraine một phiên bản thỏa thuận hoàn toàn có thể chấp nhận được, điều này tôi rất chắc chắn”, Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko khi trả lời phỏng vấn kênh truyền hình TBS của Nhật hôm 17/3 đã nói Nga “sẽ không thất bại trong cuộc chiến tranh này”.
Lukashenko nói, ông hy vọng chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine sẽ được hoàn thành sớm và thực hiện hòa bình trong thời gian sớm nhất. Ông nhấn mạnh rằng, mặc dù Mỹ và các đồng minh nỗ lực đẩy Belarus vào cuộc chơi, nhưng Belarus sẽ không can dự vào cuộc xung đột.
Tuần trước, hai tên lửa 9K79 (OTR-21) đã được phóng từ lãnh thổ Ukraine đến Belarus và phía Belarus đã bắn hạ thành công tên lửa này. Ông Lukashenko tiết lộ, trước đó (từ 23/2 đến 24/2), “Ukraine đã lên kế hoạch tấn công lãnh thổ Belarus”, sử dụng máy bay, trực thăng, … xâm phạm biên giới trên không Belarus.
Ông Lukashenko cảnh báo rằng Belarus sẽ buộc phải đáp trả nếu Ukraine tiếp tục các hành động khiêu khích.
Về quan điểm của Belarus trong cuộc xung đột Nga-Ukraine, ông Lukashenko nói rằng Belarus ủng hộ giải quyết hòa bình vấn đề Ukraine thông qua đàm phán.
Thổ Nhĩ Kỳ: Hy vọng ngừng bắn giữa Nga và Ukraine ngày càng tăng
Cùng ngày, Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Kuleba đã hội đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Cavusoglu đang thăm và đạt được nhất trí về việc tập trung tổ chức cuộc gặp giữa các nhà lãnh đạo Ukraine-Nga.
Sau cuộc hội đàm, ông Cavusoglu nói rằng ông đã thông báo tóm tắt với Bộ trưởng Ngoại giao Kuleba về chuyến thăm của ông tới Moscow và những cảm nhận của ông, đồng thời nhấn mạnh rằng cần đặt nền tảng càng sớm càng tốt cho cuộc gặp giữa lãnh đạo hai nước.
Ông Cavusoglu nói rằng chuyến thăm của ông tới Nga và Ukraine rất khó để nói chính xác nó sẽ ảnh hưởng như thế nào đến cuộc chiến, nhưng hy vọng về một lệnh ngừng bắn giữa Nga và Ukraine đang tăng lên.
Nếu hai bên đạt được thỏa thuận về các vấn đề gần gũi nhau, có khả năng lãnh đạo hai nước sẽ có một cuộc gặp trực tiếp. Thổ Nhĩ Kỳ luôn kiên trì lập trường nguyên tắc là sẵn sàng đóng vai trò là cầu nối cho đối thoại giữa Nga và Ukraine, đồng thời tích cực làm trung gian hòa giải để chấm dứt xung đột và muốn tổ chức cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo Nga, Ukraine.
Tuy nhiên, hiện vẫn chưa thể xác định ngày cụ thể cho cuộc gặp giữa lãnh đạo Ukraine và Nga, nhiệm vụ trọng tâm hiện nay của Thổ Nhĩ Kỳ là tạo mọi điều kiện cho cuộc gặp.
T.P