Sau khi Nga xâm lược Ukraine, Hungary, một thành viên của Liên minh châu Âu và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), đã cho phép hơn 500.000 người tị nạn Ukraine nhập cảnh. Tuy nhiên, với lý do “vì lợi ích riêng của quốc gia”, họ đã không cùng Mỹ và một số nước thành viên EU trừng phạt Nga và viện trợ quân sự cho Ukraine. Kiev không hài lòng với quan điểm của Hungary.
Vào ngày 24 giờ địa phương, Tổng thống Ukraine đã có bài phát biểu với các nhà lãnh đạo EU tại hội nghị thượng đỉnh Liên minh châu Âu (EU), trong đó ông kêu gọi Thủ tướng Hungary Viktor Orban phê chuẩn các biện pháp trừng phạt mở rộng để cho phép vũ khí đi qua Hungary vào Ukraine và cắt đứt quan hệ thương mại với Nga.
Ông Zelensky đã công khai phàn nàn về việc Hungary phản đối các lệnh trừng phạt chống lại Nga, việc thiết lập vùng cấm bay và việc nước này từ chối cung cấp vũ khí cho Kiev.
Ông nói: “Nghe này, Viktor, ông có biết chuyện gì đang xảy ra với Mariupol không?”, “Đã đến lúc ông quyết định xem mình đứng về phía nào. Không có thời gian để do dự, đã đến lúc ông phải quyết định”. Phát biểu của ông Zelensky được coi là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy mối quan hệ cá nhân tốt đẹp của nhà lãnh đạo Hungary với Tổng thống Nga Putin.
Về vấn đề này, phát ngôn viên chính phủ Hungary Zoltan Kovacs đã đưa ra một tuyên bố hôm thứ Sáu (25) nói rằng Thủ tướng Orban đã từ chối yêu cầu của ông Zelensky tại Hội đồng EU , bám sát quyết định trước đó của ông, vì ” Hungary muốn đứng ngoài cuộc chiến này, nên các cuộc chuyển giao vũ khí đến Ukraine sẽ không được phép. “
Ngày 26/3 theo giờ địa phương, trong cuộc phỏng vấn với truyền thông Hungary , Thủ tướng Hungary Orban cho biết nước này sẽ không “thờ ơ” với cuộc xung đột mà Hungary sẽ chỉ hành động theo lợi ích của mình.
Ông nhấn mạnh: “Thái độ của người Ukraine rất rõ ràng: Họ muốn NATO bước vào và cung cấp vũ khí cho họ. Nhưng chúng tôi không phải người Ukraine, chúng tôi không phải người Nga, chúng tôi là người Hungary. Khi được hỏi Hungary đứng về phía nào, ông trả lời Hungary đứng về phía của chính mình.
“Chúng tôi sẽ giúp đỡ những người gặp khó khăn, nhưng chúng tôi chỉ muốn bảo vệ lợi ích quốc gia của mình”, ông cho biết.
Ông Orban cáo buộc một số quốc gia thậm chí muốn NATO hoặc Liên minh châu Âu can thiệp theo một cách nào đó, nhưng một số nước, bao gồm cả Hungary, muốn tránh xung đột. Ông cũng nói thêm rằng một dân tộc thiểu số Hungary ở vùng Transcarpathia cực tây của Ukraine sẽ bị đe dọa nếu Hungary gửi vũ khí cho Kiev.
Đầu tháng này, ông Orban được cho là đã ký sắc lệnh cấm vận chuyển vũ khí trực tiếp từ lãnh thổ Hungary sang Ukraine. Ông cho biết quyết định này được đưa ra nhằm bảo vệ an ninh của đất nước. Ông cũng tuyên bố rằng Hungary phản đối chiến tranh và sẽ không phủ quyết các lệnh trừng phạt của EU đối với Nga, nhưng Hungary không có lý do gì để cắt đứt trao đổi năng lượng với Nga.
Trong một bài phát biểu video được đăng trên mạng xã hội sau hội nghị thượng đỉnh chính phủ của các nguyên thủ EU vào ngày 25 tháng 3, ông Orban cho biết Hungary phản đối việc mở rộng các biện pháp trừng phạt đối với Nga, khi 85% khí đốt tự nhiên của Hungary và 60% dầu của nước này đến từ Nga. Nếu trừng phạt Nga, điều này sẽ dẫn đến sự suy thoái ngắn hạn hoặc thậm chí là trì trệ của nền kinh tế Hungary .
Lập trường của Hungary đã khiến nước láng giềng Ukraine rất bất bình. Đầu tuần này, Phó Thủ tướng Ukraine Iryna Vereshchuk cáo buộc Hungary có ý định sáp nhập bang Transcarpathian. Bà gọi lập trường của Hungary về cuộc chiến gần như là “công khai thân Nga” và hỏi: “Đây là vì họ muốn Nga giảm giá khí đốt cho họ, hay vì họ có thể đang nghĩ về Transcarpathians của chúng tôi?”
Đáp lại phát biểu của bà Vereshchuk, đại sứ quán Hungary tại Ukraine đã phản bác trong một bài đăng trên mạng xã hội vào ngày 24 rằng đại sứ quán “bất ngờ và bị sốc” trước nhận xét của bà Vereshchuk.
Đại sứ quán Hungary viết rằng ” Ukraine đang tham gia vào một cuộc đấu tranh anh dũng chống xâm lược” và “trong hoàn cảnh đó, người ta có thể hiểu rằng cảm xúc của họ đang mất kiểm soát, nhưng điều này không thể là căn cứ cho những cáo buộc vô căn cứ và vu khống chống lại (các quốc gia khác) “,”Chúng tôi lịch sự nhưng kiên quyết bác bỏ.”
T.P