Năm 2021, xuất khẩu nhuyễn thể 2 mảnh vỏ của Việt Nam đạt 141,6 triệu USD, tăng 35% so với năm 2020. Trong đó, nghêu là sản phẩm chủ lực, chiếm 73% với gần 103 triệu USD, tiếp đến là sản phẩm sò điệp, hàu… Các thị trường nhập khẩu chính là: Châu Âu, Mỹ, Nhật Bản.
Châu Âu, Mỹ, Nhật Bản nhập NT2MV của Việt Nam nhiều nhất
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), năm 2021, xuất khẩu nhuyễn thể 2 mảnh vỏ của Việt Nam đạt 141,6 triệu USD, tăng 35% so với năm 2020. Trong đó, nghêu là sản phẩm chủ lực, chiếm 73% với gần 103 triệu USD, tiếp đến là sản phẩm sò điệp, hàu…
Các thị trường nhập khẩu chính nhuyễn thể 2 mảnh vỏ là: EU (Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Italy), Mỹ, Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc.
Cụ thể, giá trị xuất khẩu nhuyễn thể 2 mảnh vỏ của Việt Nam năm 2021, vào thị trường EU đạt 88,7 triệu USD, Mỹ 17,9 triệu USD, Nhật Bản 3,4 triệu USD và một số thị trường khác ở châu Á 15 triệu USD.
Để đạt giá trị xuất khẩu nhuyễn thể 2 mảnh vỏ đạt trên 141 triệu USD, trong những năm qua, các tỉnh, thành phố ven biển đã đẩy mạnh tổ chức sản xuất, phát triển nuôi các loài nhuyễn thể.
Theo Tổng cục Thủy sản (Bộ NNPTNT), năm 2021, diện tích nhuyễn thể đạt trên 35.000 ha, sản lượng 471.000 tấn.
Trong đó, diện tích và sản lượng nuôi ngao chiếm khoảng 50%. Cụ thể, năm 2021, diện tích nuôi trên 17.000 ha, sản lượng trên 236.000 tấn.
Ở miền Bắc, Nam Định là tỉnh đứng thứ 2 về diện tích nuôi ngao (sau tỉnh Thái Bình). Theo đó, ngao đã trở thành đối tượng chủ lực trong phát triển kinh tế biển với 2 vùng nuôi hàng hóa tập trung tại huyện Giao Thủy (khoảng 1.800 ha) và Nghĩa Hưng (500 ha).
Năm 2021, các vùng nuôi ngao thương phẩm của Nam Định phát triển ổn định, với diện tích nuôi là 2.350 ha, sản lượng ngao đạt 43.234 tấn, tăng 4,42% so với năm 2020; xuất khẩu tươi sống tiểu ngạch và xuất cho các nhà máy chế biến xuất khẩu gần 70% sản lượng, tiêu thụ tại các siêu thị và thị trường trong nước chiếm khoảng 30%.
Nổi bật, năm 2020, “Vùng nuôi liên kết Lerger Farm” 500 ha của các cơ sở nuôi ngao ở xã Nam Điền – huyện Nghĩa Hưng liên kết với Công ty Lenger đã được chứng nhận nuôi ngao bền vững theo tiêu chuẩn quốc tế ASC và ASC/CoC đầu tiên tại Việt Nam và trên thế giới.
Nói như Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định Hà Lan Anh tại Diễn đàn Phát triển ngành nhuyễn thể bền vững, ngày 6/4, chứng nhận nuôi ngao bền vững theo tiêu chuẩn quốc tế ASC và ASC/CoC được ví như “Visa Vip” để các sản phẩm ngao của Nam Định đi vào nhiều thị trường trên thế giới. Nhất là châu Âu, Nhật Bản và hệ thống siêu thị cao cấp tại Trung Quốc, mang lại giá trị cao từ 2 đến 3 lần.
Tiềm năng, dư địa nuôi nhuyễn thể vỏ 2 mảnh còn rất lớn
Ông Nguyễn Văn Buội, Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Bến Tre cho biết, địa phương có 65 km bờ biển với 48.000 ha có tiềm năng nuôi trồng thủy sản khu vực nước lợ, nước mặn, trong đó có khoảng 15.000 ha bãi bồi ven biển có tiềm năng về nuôi các loại nhuyễn thể hai mảnh vỏ, đặc biệt là nuôi nghêu.
Bến Tre cũng là nơi có diện tích mặt nước có nghêu giống xuất hiện trong tự nhiên hàng năm lớn, gần 500 ha. Nghề nuôi nghêu ở Bến Tre cũng có từ lâu đời, trước những năm 90 của thế kỷ trước.
Gần đây, đã chuyển đổi mạnh mẽ hình thức nuôi với sự thành lập 3 hợp tác xã chuyên nuôi nghêu và nhuyễn thể hai mảnh vỏ: Rạng Đông, Đồng Tâm và Tân Thủy. Từ năm 2009, nghề nuôi nghêu Bến Tre cũng đã được chứng nhận đạt tiêu chuẩn MSC.
Từ thực tế tại Bến Tre, ông Buội đề xuất các nhóm giải pháp để nghề nuôi phát triển bền vững. Đó là tiếp tục duy trì và phát triển mô hình quản lý nghêu theo tiêu chuẩn phát triển bền vững MSC, ứng dụng rộng rãi công nghệ sản xuất nghêu giống nhằm đạt kích cỡ lớn trước khi xuất bán, thả nuôi ngoài tự nhiên; điều tra đánh giá nguồn lợi để tiếp tục xây dựng và thực hiện nghiêm các qui định bảo tồn nguồn nghêu giống ngoài tự nhiên; quy định chế độ bảo vệ và quan trắc, kiểm soát môi trường nuôi, khai thác nghêu thương phẩm và nghêu giống; tiếp tục xây dựng chuỗi liên kết bền vững nuôi nghêu…
Thứ trưởng Bộ NNPTNT Phùng Đức Tiến cho biết, ngành nhuyễn thể của Việt Nam có tiềm năng và dư địa rất lớn.
“Sản lượng nhuyễn thể tăng sẽ góp phần vào mục tiêu xuất khẩu 7 triệu tấn thủy sản năm 2030 sẽ không khó”, ông Tiến khẳng định.
Theo đó, đến năm 2030, diện tích nhuyễn thể của Việt Nam trên 42.000 ha; sản lượng 514.000 tấn. Trong đó, nghêu/ngao diện tích trên 24.000 ha và sản lượng đạt trên 39.000 tấn.
Để đạt được mục tiêu này, Thứ trưởng Tiến đề nghị, Tổng cục Thủy sản tăng và các địa phương tăng cường quản lý, bảo vệ và khai thác hợp lý giống tự nhiên.
Các viện, trường cần đẩy mạnh nghiên cứu chọn tạo, nâng cao chất lượng giống ngao, hàu, cũng như ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất giống.
T.P