Đó là kiến nghị của của Tiến sĩ Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), Đại biểu quốc hội TP. Hà Nội tại kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV.
Vấn đề cấp bách nhất là giải ngân đầu tư công
Đại biểu Vũ Tiến Lộc cho biết các số liệu kinh tế vĩ mô 5 tháng đầu năm nay cho thấy nền kinh tế đang được phục hồi. Bắt đầu từ quý II, tình hình sản xuất và tiêu dùng đã được cải thiện theo từng tháng. Nếu như trong 3 tháng đầu năm, chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp mới tăng 7,1% so với cùng kỳ, thì trong 5 tháng đã tăng 8,3%.
Tương tự, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cũng tăng trưởng 9,7% trong 5 tháng đầu năm vượt xa so với mức 4,4% của quý I năm nay. Trong khi đó, hoạt động xuất khẩu vẫn giữ vững được đà tăng trưởng 2 con số. Điều này cho thấy triển vọng kinh tế cả năm là tương đối khả quan.
Dù vậy, ông Lộc lưu ý rằng cho dù tăng trưởng năm nay có đạt trên 7% thì GDP trung bình giai đoạn 2020 – 2022 cũng mới chỉ ở mức trên 4%. Đây là mức thấp nhất từ trước tới nay và thấp hơn nhiều so với tiềm năng. Điều này hàm ý rằng, Chính phủ vẫn còn rất nhiều việc phải làm, trong đó cấp bách nhất là phải đẩy mạnh giải ngân đầu tư công – một giải pháp kinh điển rất hiệu quả để giải cứu và kích hoạt nền kinh tế trong những lúc khó khăn. Nhưng việc giải ngân đầu tư công hiện nay với tốc độ “rùa bò” đang làm cho chúng ta thất vọng.
“Nỗi đau có tiền mà không tiêu được đã diễn ra từ lâu và cho đến nay vẫn chưa có liều thuốc nào đặc trị. Nếu thời gian tới tình hình không tiến triển, tôi đề nghị chuyển nguồn lực này cho khu vực tư nhân thông qua các gói hỗ trợ. Có như vậy, chúng ta mới hy vọng đạt được mục tiêu tăng trưởng 6,5% – 7% cho cả nhiệm kỳ”, Đại biểu Vũ Tiến Lộc kiến nghị.
Kiến nghị giảm thuế đối với xăng dầu
Về lạm phát, mặc dù đang chịu áp lực lớn do giá xăng dầu và nguyên liệu, vật tư khẩu tăng cao, khiến chúng ta không thể không lo ngại, nhưng ông Lộc cho rằng lạm phát vẫn đang nằm trong tầm kiểm soát. 5 tháng đầu năm nay, CPI mới tăng bình quân 2,25%, thấp hơn nhiều so với mục tiêu đề ra, thậm chí còn thấp hơn so với giai đoạn 2017-2020. Bởi vậy, Chính phủ sẽ không quá khó khăn để hoàn thành mục tiêu kiềm chế lạm phát dưới 4%, cho dù giá xăng dầu có thể sẽ vẫn được neo ở mức cao như hiện nay.
Tuy vậy, ông Lộc vẫn đề nghị Quốc hội cân nhắc tiếp tục giảm thuế đối với xăng dầu để hỗ trợ cho người dân và doanh nghiệp, bởi sau 2 năm gồng mình chống chịu với dịch bệnh, thu nhập của họ đã bị bào mòn rất nhiều.
Nhìn vào các chỉ số kinh tế vĩ mô khác, ông Lộc đánh giá đang tạm ổn. Lãi suất đầu vào, tuy có tăng nhẹ do nhu cầu tín dụng tăng, nhưng lãi suất đầu ra vẫn được kiềm chế nhờ gói hỗ trợ 40.000 tỷ đồng. Do đó hoạt động đầu tư sản xuất kinh doanh vẫn được bảo đảm. Ngoài ra, bất chấp việc đồng đô la Mỹ tăng giá mạnh trên thị trường quốc tế, tỷ giá đồng Việt Nam so với đô la Mỹ, dù tăng, nhưng về cơ bản vẫn được Ngân hàng Nhà nước duy trì ở mức ổn định, tạo thuận lợi cho việc kiềm chế lạm phát nhập khẩu và hỗ trợ phần nào cho xuất khẩu.
Doanh nghiệp rất gian nan, cần được quan tâm tháo gỡ
Về tình hình doanh nghiệp, đại biểu Lộc cho hay trong 5 tháng đầu năm, có tới 98.000 doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động, nhưng cũng có gần 72.000 doanh nghiệp rút khỏi thị trường, tăng 20% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là mức tăng cao nhất từ trước tới nay. Tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào Việt Nam giảm 16% so với cùng kỳ, trong khi đầu tư của doanh nghiệp Việt Nam ra nước ngoài lại tăng gấp 2 lần. Những chỉ báo đó cho thấy các doanh nghiệp kinh doanh tại Việt Nam đang rất gian nan. Bên cạnh các khó khăn về thị trường, những rào cản pháp lý cùng với thủ tục hành chính phiền hà và tâm trạng bất an đang là những trở lực lớn cho những nỗ lực phục hồi của họ, và rất cần phải được quan tâm tháo gỡ.
Vị đại biểu cũng bày tỏ lo ngại về các điểm nóng thị trường vốn và thị trường bất động sản. Theo ông Lộc, chỉ vì lý do đối phó với một số doanh nghiệp vi phạm mà nguồn vốn cho kinh doanh bất động sản đang bị kiểm soát quá chặt, càng làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt nguồn cung. Điều này sẽ khiến giá bất động sản tiếp tục tăng chứ không giảm, làm cho chi phí đầu vào của nền kinh tế tăng cao và giấc mơ mua nhà của người nghèo, người có thu nhập trung bình sẽ ngày càng trở nên xa vời.
Chính vì vậy, ông đề nghị Chính phủ, Bộ Tài chính cần nhanh chóng hoàn thiện các cơ sở pháp lý và chấn chỉnh quản lý, để thị trường chứng khoán và thị trường trái phiếu doanh nghiệp có thể “hạ cánh an toàn”, tiếp tục phát triển bền vững, đóng vai trò kênh dẫn nguồn vốn trung và dài hạn cho đầu tư, chứ không thể chỉ chủ yếu dựa vào nguồn vốn ngắn hạn từ các ngân hàng như bấy lâu nay.
T.P