Sự phát triển và doanh thu từ ngành video trực tuyến tại Việt Nam đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi tình trạng vi phạm bản quyền.
Đây là nhận định của ông Lê Quang Tự Do, Phó Cục trưởng Cục Phát thanh truyền hình và thông tin điện tử (PTTH&TTĐT) đưa ra tại “Hội thảo chuyên đề: Vi phạm bản quyền trực tuyến và các biện pháp ngăn chặn tại Việt Nam”, tổ chức ngày 21/7.
Buổi hội thảo đã đào sâu vào thực trạng hiện nay, xảy ra khi các mạng xã hội xuyên biên giới (Facebook, YouTube…), các trang thông tin và mạng xã hội… hàng ngày truyền tải nguồn nội dung số khổng lồ tới hàng triệu người dùng Internet, nhưng trong đó có nhiều nội dung vi phạm bản quyền.
Đa phần các nội dung được nhắc đến nằm trong lĩnh vực giải trí như bóng đá, phim, game show, ca nhạc… và cách thức vi phạm chủ yếu là livestream, phát trực tiếp trên các mạng xã hội hoặc website. “Tình trạng vi phạm bản quyền đang diễn ra rất công khai, gây thiệt hại lớn tới quyền lợi và uy tín của các đơn vị chủ sở hữu nội dung”, ông Tự Do cho biết.
Tính đến tháng 6/2022, Trung tâm Bản quyền nội dung số Việt Nam cho biết đã phối hợp cùng các cơ quan chức năng, chặn truy cập của người dùng tại Việt Nam đến trên 500 website vi phạm bản quyền.
Tuy nhiên, Cục PTTH&TTĐT cho rằng đây chỉ là “phần nổi của tảng băng chìm”, do các hình thức, phương pháp vi phạm bản quyền luôn tỏ ra hết sức tinh vi và biến đổi liên tục, thông qua che giấu thông tin chi tiết và thậm chí là thực hiện cung cấp dịch vụ xuyên biên giới từ nước ngoài ngược trở lại vào Việt Nam.
Theo một báo cáo từ Media Partners Asia, tình trạng vi phạm bản quyền video trực tuyến đang ngày càng phổ biến tại Việt Nam, với số lượng người dùng xem các nội dung lậu tăng lên 15,5 triệu trong năm 2022, làm thất thoát 348 triệu USD, chiếm 18% doanh thu của toàn ngành video hợp pháp.
Nếu không kiểm soát được tình hình này, đến năm 2027, số người dùng vi phạm bản quyền có thể tăng tới 19,5 triệu, dẫn tới lượng doanh thu bị thất thoát ở mức 456 triệu USD, một mức tăng đáng kể so với con số 134 triệu USD hiện nay.
Một số ý kiến từ chuyên gia thậm chí còn cho rằng Việt Nam đang trở thành tâm điểm quốc tế của vi phạm bản quyền số. Trước thực trạng đáng báo động này, các chuyên gia đã cùng nhau thảo luận, và đề cập đến nhiều giải pháp nhằm ngăn chặn nạn vi phạm bản quyền trực tuyến.
Bà Celine Boyer, Trưởng phòng An ninh mạng của Tập đoàn Canal+ cho biết, tại Pháp, đơn vị này chặn tất cả các trang web lậu có thể truy cập được, bất kể nguồn phát là ở Pháp hay các nước khác. “Việc cho phép chặn các trang web từ nước ngoài có lượng truy cập lớn có thể đem lại những tác động mạnh mẽ tới tình trạng vi phạm bản quyền”, bà Boyer nhấn mạnh.
Ông Neil Gane, chuyên gia tư vấn Liên minh giải trí và sáng tạo ACE Châu Á Thái Bình Dương, thì cho rằng, mấu chốt của chống vi phạm bản quyền trên mạng đó là giảm cung các nội dung bất hợp pháp và “giảm cầu” nội dung vi phạm qua việc thực thi pháp luật mạnh mẽ hơn.
“Chúng ta phải làm đứt gãy việc truyền tải nội dung vi phạm, có biện pháp chặn các trang web hiệu quả và sự tham gia của các bên trung gian trong hệ sinh thái chống vi phạm bản quyền đảm bảo sự hiệu quả”, ông Gane cho biết.
Trong khi đó, ông Nguyễn Ngọc Hân, Tổng giám đốc Thủ Đô Multimedia cho biết đã có giải pháp công nghệ để chủ động ngăn chặn vi phạm bản quyền trực tuyến hiệu quả, đó là sử dụng Sigma DRM khóa mã các nội dung có bản quyền khi phân phối trên môi trường Internet kết hợp với Finger Print nhằm loại bỏ ngay lập tức các luồng phát lậu trực tiếp.
Ông Jan van Voorn, Phó Chủ tịch Điều hành kiêm Giám đốc Bảo vệ Nội dung Toàn cầu của ACE, thì nhấn mạnh vai trò của truyền thông trong việc định hướng khán giả rằng bóng đá hay phim ảnh miễn phí trên các website lậu có thể đi kèm với quảng cáo gây phiền nhiễu và các mã độc tiềm ẩn nhiều rủi ro khác. Khi ý thức được điều này, nhiều người sẽ từ chối truy cập vào các nội dung vi phạm bản quyền.
T.P