Nông dân trên khắp Trung Quốc đang phải đối mặt với việc thu hoạch giảm do những đợt nắng nóng gay gắt và hạn hán năm nay đã phá hủy hoặc làm hư hại 66 triệu mẫu (tương đương với 4,05 triệu hecta) đất nông nghiệp trên khắp cả nước.
Trung Quốc hiện đang trải qua một trong những mùa hạn hán nghiêm trọng nhất kể từ khi lập kỷ lục quốc gia bắt đầu vào năm 1961.
Theo thông báo ngày 30/08 của Bộ Tài nguyên nước Trung Quốc, mực nước lưu vực sông Trường Giang – con sông lớn thứ ba thế giới – đã hạ xuống do nhiệt độ cao dai dẳng và lượng mưa khan hiếm kể từ đầu tháng 7. Với lượng nước từ các con sông ít hơn, mực nước tiếp tục giảm, dẫn đến hạn hán lan rộng nhanh chóng.
Thông báo cho biết thêm rằng trong đỉnh điểm của mùa hạn hán năm nay vào ngày 25/08, các khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất gần sông Trường Giang đã được nhìn thấy ở 10 tỉnh Trùng Khánh, Tứ Xuyên, Hồ Bắc, Hồ Nam, Giang Tây, An Huy, Hà Nam, Quý Châu, Thiểm Tây, và Giang Tô.
Mặc dù một số khu vực có lượng mưa tối thiểu, hơn 43 triệu mẫu đất xung quanh lưu vực sông Trường Giang vẫn bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi điều kiện hạn hán – khiến nông dân phải loay hoay tìm giải pháp cho tình trạng thiếu nước.
10 tỉnh bị ảnh hưởng và các khu vực xung quanh chiếm khoảng 43% tổng sản lượng ngũ cốc của Trung Quốc vào năm 2021, với phần lớn trong số đó không có mưa trong tháng này và nhiệt độ hàng ngày tăng vọt lên trên 43°C (100°F).
Bộ Tài nguyên nước Trung Quốc dự đoán mặc dù lượng mưa ở thượng nguồn sông Trường Giang dự kiến sẽ cao hơn 10% so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng hạn hán ở một số khu vực khô hạn nghiêm trọng có thể sẽ tồi tệ hơn và lượng mưa ít hơn so với các mùa trước.
Một thanh tra về Kiểm soát lũ lụt và Cứu trợ Hạn hán của Trung Quốc, cho biết tại cuộc họp báo do Bộ Tài nguyên nước tổ chức vào ngày 19/08 rằng các chính quyền địa phương nên “chuẩn bị chiến đấu lâu dài và tìm cách chống lại tình trạng hạn hán nghiêm trọng”.
Lúa giữa vụ, ngô hè, đậu tương bị ảnh hưởng
Thanh tra này cũng nói thêm rằng kể từ ngày 22/08, các loại cây trồng chính bị ảnh hưởng bởi hạn hán năm nay là lúa gạo, ngô mùa hè, đậu tương, cũng như các sản phẩm lâu năm như rau và trái cây.
Một nông dân ở tỉnh Tứ Xuyên nói với tờ Bưu điện Hoa nam Buổi sáng (SCMP) rằng hơn 50% cây trồng của anh ấy đã bị héo do nắng nóng khắc nghiệt và thiếu mưa.
Người nông dân 68 tuổi cho biết: “Chưa bao giờ khó khăn hơn năm nay”, người nông dân 68 tuổi cho biết thêm rằng các loại cây trồng cứng cáp hơn có thể tồn tại trong khí hậu này – như lạc, rau xanh và khoai lang – là rất ít.
Theo một tuyên bố của Bộ Nông thôn Trung Quốc, lưu vực sông Trường Giang đã suy thoái với tốc độ đáng báo động kể từ tháng 8 – dẫn đến đậu tương cận và hạt gạo – những loại cây trồng nhạy cảm nhất với nhiệt độ và độ ẩm trong giai đoạn đầu tăng trưởng.
Văn phòng lưu ý rằng tình trạng khô hạn tiếp tục có thể sẽ ảnh hưởng đến chất lượng đất của khu vực, dẫn đến những phức tạp lâu dài và năng suất nông nghiệp thấp hơn. Trong khi đó, các tỉnh Hồ Nam và Hồ Bắc đều chứng kiến “những cánh đồng lúa nứt nẻ” và những hạt lúa khô héo khi nhiệt độ của đất tăng lên do thiếu độ ẩm.
Hạn hán trong mùa lũ chính
Mặc dù tháng 7 và tháng 8 thường được coi là mùa mưa ở lưu vực sông Trường Giang, lượng mưa năm nay ít hơn nhiều so với dự kiến - với hơn 10 tỉnh có lượng mưa ít hoặc không có.
Tình trạng hạn hán kéo dài đã khiến đài quan sát quốc gia của Trung Quốc ban hành “cảnh báo màu da cam” – mức báo động cao thứ hai – trên nhiều tỉnh, ảnh hưởng đến cuộc sống của khoảng 2,5 triệu cư dân.
Theo các báo cáo địa phương, nhiều nhánh sông Trường Giang hiện đang bắt đầu cạn kiệt hoàn toàn. Vào ngày 06/08, mực nước tại điểm đo Xingzi nằm ở hồ Bà Dương – hồ nước ngọt lớn nhất trong nước kết nối với sông Trường Giang – đã giảm xuống còn 11,99 mét – mức thấp nhất kể từ khi bắt đầu được ghi chép trong thời ky hiện đại.
Dữ liệu chính thức cũng cho thấy kể từ giữa tháng 6 năm nay, lượng mưa ở lưu vực sông Trường Giang đã giảm đáng kể – lượng nước khai thác ít hơn khoảng 30% so với cùng kỳ năm ngoái.
Điều chỉnh nước hồ chứa, giếng khoan, bơm nước sông
Từ giữa tháng 8, Bộ Tài nguyên nước của nước này bắt đầu “khẩn trương huy động các hồ chứa ở thượng nguồn sông Trường Giang, hệ thống nước hồ Dongting và hệ thống nước hồ Bà Dương”, để hoàn nguyên nước cho các tỉnh lân cận của Hồ Bắc, Hồ Nam, Giang Tây, An Huy và Giang Tô.
Tuy nhiên, các chuyên gia bảo tồn nước đã chỉ ra rằng để tuân theo các yêu cầu của chính phủ Trung Quốc về “chống lại hạn hán nghiêm trọng và kéo dài”, mực nước hiện tại của hồ chứa cần được tính toán cẩn thận và sử dụng một cách tiết kiệm để tránh các biến chứng lâu dài.
Một quan chức của Bộ Tài nguyên nước cho biết thêm rằng các phụ lưu của sông Trường Giang đã giảm từ 20 đến 80% so với cùng kỳ những năm trước.
“Nếu hạn hán tiếp tục kéo dài sang mùa thu và mùa đông – đó sẽ là trường hợp xấu nhất – thì cần phải có một hệ thống ưu tiên để cung cấp nước được phân bổ một cách hiệu quả và minh bạch”, Giám đốc Học viện Trung Quốc Khoa học về tài nguyên nước và thủy điện để kiểm soát lũ lụt và cứu trợ hạn hán cho biết.
T.P