Tòa án Nhân quyền châu Âu đã nhất trí nhận thấy rằng việc dẫn độ một người Đài Loan sang Trung Quốc, mà các tòa án tại Ba Lan đã tuyên trước đó, sẽ khiến người này có nguy cơ bị tra tấn, đối xử tệ bạc và tước quyền được xét xử công bằng, theo Safeguard Defenders.
Safeguard Defenders là một tổ chức phi chính phủ về nhân quyền, có trụ sở tại châu Âu. Họ cho rằng quyết định của Tòa án Nhân quyền châu Âu là sự bác bỏ rất rõ ràng và mạnh mẽ đối với việc dẫn độ từ châu Âu sang Trung Quốc vì nó vi phạm Điều 3 của Công ước châu Âu về Nhân quyền (ECHR), tra tấn và đối xử tệ bạc.
Quyết định quan trọng này cho thấy các nước châu Âu sẽ gần như không thể một lần nữa trao nghi phạm cho phía Trung Quốc.
Safeguard Defenders cho biết, luật sư của bị đơn – Giáo sư luật người Ba Lan Marcin Gorski – đã đồng ý rằng quyết định chung của Tòa án Nhân quyền châu Âu là rất quan trọng và có ý nghĩa sâu sắc trong việc giảm khả năng Ba Lan hoặc những nước khác sẽ kháng cáo.
Phán quyết của Tòa án Nhân quyền châu Âu có hiệu lực sau 3 tháng kể từ ngày ban hành (ngày 06/10), trừ khi có đơn kháng cáo, theo Safeguard Defenders.
Dẫn độ sang Trung Quốc
Anh Hongtao Liu bị bắt tại Ba Lan vào năm 2017 bởi Thông báo Khẩn do Interpol ban hành năm 2016, liên quan đến cuộc điều tra chung giữa Trung Quốc và Tây Ban Nha về một tổ chức gian lận viễn thông quốc tế.
Safeguard Defenders giải thích rằng tổ chức này gồm gần 260 người chủ yếu là công dân Đài Loan. Một bộ phận có nhiệm vụ kiểm soát chung giữa Tây Ban Nha và Trung Quốc đã bắt giữ họ trong giai đoạn 2016–2017.
Safeguard Defenders cho biết các tòa án tại Tây Ban Nha đã lờ đi nhiều điều được nêu trong ECHR và do đó chấp thuận việc dẫn độ 208 người Đài Loan sang Trung Quốc theo nhiều đợt trong giai đoạn 2017–2018, bất chấp sự phản đối từ phía Đài Loan.
Tổ chức phi chính phủ nói thêm rằng hiện không ai có thể liên lạc với một số người đã bị dẫn độ và các luật sư không thể định vị họ hay cập nhật tình hình của họ.
Anh Liu, một người Đài Loan sinh năm 1980, đang bị giam giữ tại Nhà tù Warsaw – Białołęka. Anh đã gửi đơn chống bị dẫn độ và được đại diện trước tòa bởi luật sư Gorski.
Anh Liu lập luận rằng việc dẫn độ anh sang Trung Quốc sẽ vi phạm Điều 3 và Điều 6 § 1 của Công ước châu Âu về Nhân quyền (ECHR). Cụ thể, nếu bị dẫn độ sang Trung Quốc, anh có nguy cơ sẽ bị tra tấn, bị đối xử vô nhân đạo và bị từ chối xét xử công bằng.
Các nhà chức trách Ba Lan đã lấy quyết định của Tây Ban Nha để bào chữa cho họ, nhưng điều đó đã bị Tòa án Nhân quyền châu Âu bác bỏ.
Đặt ra tiền lệ
ECHR là công cụ tư pháp quốc tế ràng buộc về mặt pháp lý. Nó yêu cầu 46 quốc gia châu Âu tuân theo một công ước ràng buộc về mặt pháp lý. Theo Safeguard Defenders, nó đi xa hơn các hiệp ước quốc tế tương tự.
Theo Safeguard Defenders, với quyết định của Tòa án Nhân quyền châu Âu thì:
Một, tất cả các yêu cầu dẫn độ từ Trung Quốc nên bị từ chối;
Hai, các bộ tư pháp ở các nước liên quan nên cấm các yêu cầu xử lý tư pháp từ Trung Quốc; và
Ba, các trường hợp dẫn độ đã được phê duyệt nhưng chưa được thi hành nên được hủy bỏ.
Safeguard Defenders chỉ ra rằng nhiều luật sư tại Ý và Cộng hòa Síp đang viện dẫn quyết định của Tòa án Nhân quyền châu Âu để đảm bảo các yêu cầu dẫn độ tương tự sẽ được hủy bỏ ở các quốc gia đó.
T.P