Trung Quốc sẽ giành được quyền kiểm soát vô song đối với mỏ khí đốt lớn nhất thế giới nếu đảm bảo chỗ đứng vững chắc hơn ở dự án tại Qatar.
Thỏa thuận 60 tỉ USD trong 27 năm
Trong thế giới hiện nay, nơi một số nền kinh tế lớn có thể cần một lượng lớn khí đốt giao nhanh và không báo trước, thì Qatar – với tư cách là nhà xuất khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) hàng đầu – đang chiếm vị trí quan trọng trên thị trường khí đốt toàn cầu, giống như cách Saudi Arabia từng nắm giữ trên thị trường dầu mỏ.
Qatar và Trung Quốc vừa ký thỏa thuận khổng lồ cung cấp LNG trong 27 năm trị giá hơn 60 tỉ USD. Theo đó, Tập đoàn dầu khí Qatar Energy sẽ cung cấp cho Tập đoàn Dầu khí và Hóa chất Trung Quốc (Sinopec) 4 triệu tấn LNG mỗi năm trong 27 năm, bắt đầu từ năm 2026.
Đây sẽ là hợp đồng cung cấp LNG dài nhất của Trung Quốc và là một trong những hợp đồng lớn nhất về khối lượng.
Ông Saad Sherida al-Kaabi, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của QatarEnergy, đồng thời là Bộ trưởng Năng lượng Qatar, cho biết đây cũng là thỏa thuận cung cấp đầu tiên được công bố cho dự án North Field East của Qatar.
“Chúng tôi rất hài lòng về thỏa thuận này với Sinopec vì chúng tôi đã có mối quan hệ lâu dài trong quá khứ. Thỏa thuận mới nhất đưa mối quan hệ của chúng tôi lên một tầm cao mới, vì chúng tôi có thỏa thuận mua bán sẽ kéo dài đến những năm 2050” – ông nhấn mạnh.
Thỏa thuận diễn ra sau một chuỗi các thỏa thuận tương tự với mức độ nhìn xa trông rộng hơn là ngẫu nhiên.
Trang Oilprice đưa tin, tháng 3.2021, Sinopec và Qatar Oil đã ký thỏa thuận mua bán 2 triệu tấn/năm LNG trong 10 năm. Tháng 12.2021, Trung Quốc và Qatar lại ký một thỏa thuận khác, lần này là giữa QatarEnergy và Công ty Khí tự nhiên thuộc Tập đoàn Năng lượng Quảng Đông để cung cấp 1 triệu tấn LNG bắt đầu từ năm 2024 và kết thúc vào năm 2034, mặc dù có thể gia hạn.
Qatar dường như không chỉ coi những thỏa thuận này chỉ thuần túy về mặt kinh doanh. Nằm giữa một bên là Saudi Arabia và một bên là Iran, trước đây Qatar đã rất cẩn trọng để không quá công khai đứng về phía một bên là Mỹ và các đồng minh (bao gồm cả Saudi Arabia cho đến gần đây) hoặc một bên là Trung Quốc và các đồng minh (bao gồm cả Iran).
Trung Quốc gia tăng ảnh hưởng ở Trung Đông
Ảnh hưởng của Trung Quốc ở Trung Đông không chỉ bao gồm thỏa thuận LNG với Qatar. Bắc Kinh đã đạt thỏa thuận sử dụng các sân bay và cảng hải quân lớn của Iran trong 25 năm, cũng như thỏa thuận sử dụng cảng Hambantota của Sri Lanka và cảng Doraleh của Djibouti, và các cảng khác.
Thỏa thuận LNG mới nhất giữa Qatar và Trung Quốc đã được các quan chức cấp cao hai bên coi là một thành phần quan trọng cho “quan hệ đối tác tích hợp ở dự án North Field East”.
Bản thân Sinopec đã chỉ ra rằng họ có thể tham gia vào các cuộc đàm phán để mua cổ phần trong lĩnh vực khổng lồ này. Một số nguồn tin tức địa phương cho hay, các công ty dầu khí quốc gia lớn của Trung Quốc đang đàm phán thêm với Qatar để đầu tư vào North Field East.
Chiến lược của Trung Quốc không phải là một trò chơi may rủi tùy tiện, vì nước này tập trung vào việc xây dựng các tài sản chiến lược dọc theo các tuyến đường Con đường Tơ lụa cũ trên đất liền và trên biển – nền tảng của Sáng kiến Vành đai và Con đường ngày nay.
Khi đảm bảo chỗ đứng vững chắc hơn ở North Field East của Qatar, Trung Quốc sẽ giành được quyền kiểm soát vô song đối với mỏ khí đốt lớn nhất ở bất kỳ đâu trên thế giới, bởi Bắc Kinh đang kiểm soát mỏ South Pars của Iran. Hai mỏ này là hai nửa của mỏ khí đốt rộng 9.700 km2, chứa ước tính 51 nghìn tỉ mét khối khí tự nhiên không liên kết và ít nhất 50 tỉ thùng khí tự nhiên ngưng tụ.
Phần diện tích 6.000 km2 của Qatar – “North Field” – là nền tảng cho vị thế nhà xuất khẩu LNG hàng đầu thế giới của Qatar. Phần 3.700 km2 của Iran – “South Pars” – đã chiếm khoảng 40% tổng trữ lượng khí đốt của Iran – chủ yếu nằm ở các khu vực phía nam Fars, Bushehr và Hormozgan – và khoảng 75% sản lượng khí đốt của nước này.
Tháng 1 năm nay, các Bộ trưởng Ngoại giao của Saudi Arabia, Kuwait, Oman, Bahrain, và Tổng thư ký Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) đã đến Bắc Kinh trong chuyến thăm 5 ngày nhằm thúc đẩy đàm phán Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) Trung Quốc – GCC. Các chủ đề chính của chuyến thăm là ký kết FTA Trung Quốc – GCC và thúc đẩy “sự hợp tác chiến lược sâu sắc hơn trong một khu vực mà sự thống trị của Mỹ đang có dấu hiệu thoái trào” – theo truyền thông địa phương.
Sau đó vào tháng 10 đã diễn ra hội nghị thượng đỉnh của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO), và tại đây Trung Quốc tìm cách củng cố hơn nữa ảnh hưởng với một số công ty hàng đầu thế giới trong lĩnh vực dầu khí.
Trước khi có thỏa thuận mới nhất giữa Qatar và Trung Quốc, Châu Âu từng hy vọng có thể kêu gọi Doha giúp lục địa này giải quyết tình trạng thiếu hụt khí đốt có thể xảy ra sau lệnh trừng phạt đối với khí đốt và dầu của Nga.
Tuy nhiên, vào giữa tháng 10, Bộ trưởng Năng lượng al-Kaabi tuyên bố rõ ràng rằng Qatar sẽ không chuyển hướng khí đốt đã có sẵn theo hợp đồng với người mua Châu Á đến Châu Âu vào mùa đông này.
T.P