Sau 3 năm đóng – mở trước làn sóng dịch Covid-19, từ ngày 8.1, Trung Quốc khôi phục hoạt động trở lại nhiều cửa khẩu trên tuyến biên giới với Việt Nam, khiến hoạt động giao thương giữa doanh nghiệp hai nước sôi động, nhộn nhịp trở lại.
Hàng xuất nhanh, doanh nghiệp tiết kiệm nhiều chi phí
Trao đổi với Thanh Niên, thượng úy Hoàng Minh Du, Phó trạm trưởng Trạm biên phòng Cửa khẩu quốc tế Kim Thành (Lào Cai), cho biết ghi nhận từ ngày 8.1 đến nay, lượng hàng hóa xuất nhập khẩu giữa Việt Nam – Trung Quốc tăng lên từng ngày. Cao nhất là ngày 11.1, cửa khẩu này xuất khẩu được 71 xe và nhập khẩu 158 xe hàng. Trong khi trước đây, tổng số xe xuất nhập khẩu trong ngày thường dưới 200 xe.
Cũng theo thượng úy Du, tại cửa khẩu này, Trung Quốc vẫn duy trì giao nhận hàng qua lái xe trung chuyển, nhưng lái xe không cần mặc đồ bảo hộ chống dịch Covid-19. Khâu kiểm tra hàng hóa cũng được cắt bỏ nên tốc độ giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu giữa doanh nghiệp hai nước diễn ra rất thuận lợi, nhanh gọn.
Còn tại Lạng Sơn, khác với khung cảnh đìu hiu, vắng vẻ trước đây, các bãi tập kết phương tiện bên trong Cửa khẩu Tân Thanh và Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị những ngày giáp tết Nguyên đán Quý Mão 2023 được lấp đầy xe hàng chờ xuất khẩu. Ở sát đường biên giới, xe chở hàng xuất nhập khẩu hối hả qua lại. Không còn phải mặc đồ bảo hộ kín từ đầu đến chân, hay ngồi trong những cabin dán chằng chịt giấy niêm phong, lái xe chở hàng được mặc tự do, tranh thủ lúc xếp hàng đứng chờ làm thủ tục có thể tiếp xúc, nói chuyện, hút thuốc giải khuây.
Bà Nguyễn Thị Ngọc Nhung, đại diện Công ty TNHH xuất nhập khẩu trái cây Hoa Cương (Long An), cho biết hiện tại mỗi ngày doanh nghiệp này xuất khẩu 5 – 6 container mít, thanh long sang Trung Quốc qua cửa khẩu tại Lạng Sơn. Trước đây, mỗi xe hàng khi lên biên giới đều nằm chờ ở cửa khẩu ít nhất nửa ngày. Lái xe phải mở container kiểm hàng, lấy mẫu xét nghiệm Covid-19. Theo đó, chi phí mỗi xe hàng bị đội lên 2 – 4 triệu đồng. “Từ ngày 8.1 đến nay, mỗi ngày doanh nghiệp tiết kiệm được vài chục triệu đồng khi không còn phải trả chi phí cho phòng, chống dịch. Sướng nhất là lái xe không còn phải ăn chực, nằm chờ”, bà Nhung nói.
Cũng theo bà Nhung, nội địa Trung Quốc mở cửa các dịch vụ, người tiêu dùng có nhu cầu rất lớn đối với trái cây Việt Nam. Đây là cơ hội để doanh nghiệp gia tăng xuất khẩu. “Chúng tôi và đối tác Trung Quốc đã thống nhất, trong năm nay, ngoài mít, thanh long sẽ tiếp tục mở rộng xuất khẩu thêm khoai lang, chuối xanh”, bà Nhung thông tin.
Xuất nhập khẩu còn tăng mạnh
Tỉnh biên giới Lạng Sơn có 12 cửa khẩu với Trung Quốc, nhưng hiện chỉ có 5 cửa khẩu khôi phục hoạt động giao thương, gồm: Cửa khẩu quốc tế ga Đồng Đăng, Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, Cửa khẩu Chi Ma, Cửa khẩu Tân Thanh và Cửa khẩu Cốc Nam. Thống kê từ Ban Quản lý khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng – Lạng Sơn cho thấy, số lượng xe hàng xuất nhập khẩu từ ngày 8.1 đến nay tăng vọt.
Cụ thể, trong ngày 8.1, Lạng Sơn có 212 xe hàng xuất khẩu và 405 xe hàng nhập khẩu. Đến ngày 11.1, số lượng xe hàng xuất khẩu tăng lên 519 xe, hàng nhập khẩu 747 xe. Qua ghi nhận, hàng xuất khẩu từ Việt Nam nhiều nhất là hoa quả (sầu riêng, mít, thanh long, chuối…) và một số mặt hàng khác như bột sắn, ván bóc, sen sấy khô, thủy sản… Ở chiều ngược lại, hàng nhập khẩu từ Trung Quốc chủ yếu là: thiết bị, máy móc; linh kiện điện tử; đồ gia dụng; nguyên vật liệu.
Trao đổi với PV, ông Hoàng Khánh Duy, Phó trưởng ban Quản lý khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng – Lạng Sơn, vẫn chưa hết sửng sốt: “Chúng tôi không thể ngờ, tốc độ xuất nhập khẩu phục hồi nhanh, số lượng xe hàng xuất nhập khẩu vẫn đang tăng nhanh từng ngày”. Theo ông Duy, yếu tố khiến tốc độ xuất nhập khẩu giữa Việt Nam – Trung Quốc phục hồi nhanh là cả hai nước cho phép lái xe chở hàng và người đi cùng được phép lái thẳng xe vào bến bãi của nước đối diện. Đặc biệt, Trung Quốc dỡ bỏ rất nhiều khâu kiểm tra, kiểm soát dịch Covid-19 đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Các doanh nghiệp xuất khẩu đã giảm được rất nhiều chi phí phải chi cho chống dịch trước đây như: xét nghiệm Covid-19; mua dụng cụ bảo hộ lao động; thuê lái xe chuyên trách…
“Xuất khẩu nhập khẩu giữa Việt Nam – Trung Quốc khởi sắc, tăng vọt sau ngày mở cửa biên giới là tiền đề quan trọng để chúng tôi tiếp tục đàm phán với Trung Quốc khôi phục thông quan hàng hóa tại các cửa khẩu vẫn còn đóng cửa, cũng như khôi phục lại phương thức giao nhận hàng như trước dịch Covid-19. Như vậy, năng lực, hiệu suất thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu còn gia tăng mạnh mẽ trong thời gian tới”, ông Duy nói.
Trung Quốc là thị trường quan trọng nhất của nông sản Việt
Ông Huỳnh Tấn Đạt, Phó cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN-PTNT), cho rằng Trung Quốc là thị trường xuất khẩu quan trọng nhất của ngành nông nghiệp Việt Nam, trong đó có ngành rau quả. Xuất khẩu sầu riêng thành công là ví dụ điển hình. Thị trường tỉ dân này không còn “dễ tính” nữa, nhưng nếu nông sản, trái cây Việt Nam đảm bảo an toàn thực phẩm, chất lượng, mẫu mã sản phẩm thì cơ hội xuất khẩu vào Trung Quốc rất lớn. Đặc biệt, Việt Nam và Trung Quốc có đường biên giới dài, nhiều cửa khẩu, đây sẽ là lợi thế cạnh tranh với các quốc gia khác về giá cả, chi phí vận chuyển. Ông Đạt cũng dự báo, xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc, đặc biệt là những sản phẩm có nghị định thư như: sầu riêng, chuối, khoai lang… còn tăng trưởng mạnh trong năm nay.
Theo Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến, xuất khẩu hàng hóa, nông sản của Việt Nam vào Trung Quốc chiếm khoảng 19,2% thị phần hàng hóa, nông sản nước này đang phải nhập khẩu. Trung Quốc mở cửa sau nhiều năm phong tỏa chống dịch Covid-19 là cơ hội rất lớn cho hàng hóa, nông sản của Việt Nam thâm nhập sâu vào thị trường này.
T.P